KINH THÁNH

¡¡

¡¡

  SÁCH SỬ BIÊN NIÊN 2

(Nguồn copy : https://giotregiaoxutando.wordpress.com/)

¨C Chương 01 ¨C

 

III. Vua Sa-Lô-Môn Với Việc Xây Cất Ðền Thờ

 

Vua Sa-lô-môn được ơn Khôn Ngoan (1 V 3:1-15; 10:26-29)

 

1 Vua Sa-lô-môn, con vua Ða-v¨ªt, nắm vững vương quyền của m¨¬nh. Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của vua, ở với vua v¨¤ l¨¤m cho vua n¨ºn cao trọng tuyệt vời. 2 Vua ngỏ lời với to¨¤n thể Ít-ra-en, với c¨¢c vị chỉ huy một ng¨¤n, v¨¤ chỉ huy một trăm quân, c¨¢c thẩm ph¨¢n, tất cả c¨¢c thủ lãnh của to¨¤n thể Ít-ra-en, c¨¢c trưởng tộc. 3 Vua Sa-lô-môn v¨¤ to¨¤n thể đại hội c¨´ng l¨ºn nơi cao ở Gh¨ªp-ôn, v¨¬ ở 𨮠c¨® Lều Hội Ngộ của Thi¨ºn Ch¨²a m¨¤ ông Mô-s¨º, tôi tớ của Ðức Ch¨²a, đã l¨¤m trong sa mạc.

 

 

4 Nhưng H¨°m Bia của Thi¨ºn Ch¨²a, th¨¬ vua Ða-v¨ªt đã đưa l¨ºn từ Kia-gi¨¢t Giơ-a-rim đến nơi vua Ða-v¨ªt đã dọn sẵn, v¨¬ vua đã dựng lều cho H¨°m Bia ở Gi¨º-ru-sa-lem. 5 C¨°n b¨¤n thờ bằng đồng m¨¤ ông Bơ-xan-¨ºn, con ông U-ri, ch¨¢u ông Khua, đã l¨¤m, th¨¬ vẫn c¨°n đ¨®, trước Nh¨¤ Ðức Ch¨²a ngự; vua Sa-lô-môn v¨¤ đại hội đến thỉnh ý Ðức Ch¨²a ở đ¨®. 6 Vậy vua Sa-lô-môn tiến l¨ºn b¨¤n thờ bằng đồng, trước nhan Ðức Ch¨²a, b¨ºn cạnh Lều Hội Ngộ, v¨¤ dâng một ng¨¤n lễ vật to¨¤n thi¨ºu tr¨ºn b¨¤n thờ đ¨®.

 

7 Шºm ấy Thi¨ºn Ch¨²a hiện ra với vua Sa-lô-môn v¨¤ ph¨¢n: ¡°Ngươi cứ xin đi, Ta sẽ ban cho.¡± 8 Vua Sa-lô-môn thưa với Thi¨ºn Ch¨²a: ¡°Ch¨ªnh Ng¨¤i đã lấy l¨°ng nhân hậu lớn lao m¨¤ xử với vua Ða-v¨ªt thân phụ con v¨¤ đặt con l¨ºn ngôi kế vị người. 9 Giờ đây, lạy Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a, xin cho lời Ng¨¤i ph¨¢n với vua Ða-v¨ªt thân phụ con được ứng nghiệm, v¨¬ Ng¨¤i đã đặt con l¨¤m vua cai trị một dân đông như bụi đất. 10 Vậy xin Ng¨¤i ban cho con được khôn ngoan v¨¤ hiểu biết để con lãnh đạo dân n¨¤y, v¨¬ ai cai quản được dân của Ch¨²a, một dân lớn như thế n¨¤y?¡±

 

11 Thi¨ºn Ch¨²a ph¨¢n với vua Sa-lô-môn: ¡°V¨¬ ngươi c¨® những tâm tư như thế, ¨C ngươi đã không xin cho được gi¨¤u sang, ph¨² quý v¨¤ vinh quang, cũng không xin cho những kẻ gh¨¦t ngươi phải chết, hay cho bản thân ngươi được sống lâu, m¨¤ chỉ xin cho ngươi được khôn ngoan v¨¤ hiểu biết để lãnh đạo dân Ta, dân m¨¤ Ta đã đặt ngươi l¨¤m vua cai trị -, 12 cho n¨ºn ngươi sẽ được khôn ngoan v¨¤ hiểu biết. Hơn nữa, gi¨¤u sang, ph¨² quý v¨¤ vinh quang, Ta cũng sẽ ban cho ngươi, đến nỗi trước v¨¤ sau ngươi, không c¨® vua n¨¤o s¨¢nh với ngươi được.¡±

 

13 Ra khỏi Lều Hội Ngộ, vua Sa-lô-môn đã rời nơi cao tại Gh¨ªp-ôn m¨¤ trở về Gi¨º-ru-sa-lem trị v¨¬ Ít-ra-en. 14 Vua Sa-lô-môn tập trung xe v¨¤ ngựa, xe c¨® một ng¨¤n bốn trăm cỗ v¨¤ ngựa c¨® mười hai ng¨¤n con. Vua để ch¨²ng ở c¨¢c th¨¤nh c¨® xe b¨ºn cạnh vua tại Gi¨º-ru-sa-lem. 15 Vua đã l¨¤m cho bạc v¨¤ng ở Gi¨º-ru-sa-lem ra thường như sỏi đ¨¢, c¨°n b¨¢ hương th¨¬ nhiều như sung ở miền Sơ-ph¨º-la. 16 Ngựa của vua Sa-lô-môn được nhập từ Ai-cập v¨¤ Cơ-v¨º; c¨¢c thương gia của vua đến tận Cơ-v¨º mua ngựa theo đ¨²ng gi¨¢. 17 Họ cũng l¨ºn Ai-cập mua xe về, mỗi cỗ s¨¢u trăm bạc; ngựa th¨¬ một trăm năm chục một con. Họ cũng đứng ra mua b¨¢n như vậy cho c¨¢c vua Khết v¨¤ c¨¢c vua A-ram.

 

Những chuẩn bị cuối c¨´ng. Ông Khu-ram th¨¤nh Tia. (1 V 5:1-18)

 

18 Vua Sa-lô-môn ra lệnh xây một ngôi nh¨¤ k¨ªnh danh Ðức Ch¨²a v¨¤ xây ho¨¤ng cung cho m¨¬nh.

 

¨C Chương 02 ¨C

 

1 Vua Sa-lô-môn đã l¨ºn danh s¨¢ch bảy mươi ng¨¤n phu khuân v¨¢c, t¨¢m mươi ng¨¤n thợ đ¨¢ tr¨ºn n¨²i v¨¤ ba ng¨¤n s¨¢u trăm đốc công.

 

2 Vua Sa-lô-môn sai sứ đến n¨®i với Khi-ram, vua th¨¤nh Tia rằng: ¡°Xin ng¨¤i cũng gi¨²p tôi, như đã gi¨²p vua Ða-v¨ªt thân phụ tôi l¨¤ gửi gỗ b¨¢ hương cho thân phụ tôi xây nh¨¤ ở. 3 Nay tôi cũng sắp xây nh¨¤ k¨ªnh Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của tôi, ngôi nh¨¤ d¨¤nh ri¨ºng cho Người, để đốt hương thơm trước nhan Người, để c¨® b¨¢nh tiến luôn đặt trước mặt Người, để cứ s¨¢ng chiều dâng lễ to¨¤n thi¨ºu, v¨¤ dâng trong c¨¢c ng¨¤y sa-b¨¢t, c¨¢c ng¨¤y s¨®c v¨¤ c¨¢c lễ k¨ªnh Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của ch¨²ng tôi, như đã quy định cho Ít-ra-en đến muôn đời. 4 V¨¤ ngôi nh¨¤ tôi sắp xây phải thật nguy nga, v¨¬ Thi¨ºn Ch¨²a của ch¨²ng tôi vĩ đại hơn chư thần hết thảy. 5 Thế nhưng, ai n¨¤o xây nổi một ngôi nh¨¤ cho Ch¨²a, v¨¬ cả ch¨ªn tầng trời thăm thẳm cũng không chứa nổi Người? Vậy tôi l¨¤ ai m¨¤ d¨¢m xây nh¨¤ cho Ch¨²a, d¨´ chỉ l¨¤ để đốt hương trước nhan Người? 6 Bây giờ xin ng¨¤i gửi cho tôi tay thợ n¨¤o thạo nghề v¨¤ng, bạc, đồng, sắt, vải điều, vải đỏ son, vải đỏ thẫm, v¨¤ c¨°n biết chạm trổ những h¨¬nh nổi. Người 𨮠sẽ l¨¤m việc với c¨¢c thợ l¨¤nh nghề tôi c¨® sẵn tại Gi¨º-ru-sa-lem v¨¤ tại Giu-đa do vua Ða-v¨ªt thân phụ tôi để lại. 7 Xin gửi cho tôi gỗ b¨¢ hương, gỗ trắc v¨¤ gỗ đ¨¤n hương v¨´ng Li-băng, v¨¬ tôi biết bề tôi của ng¨¤i quen đốn gỗ Li-băng. Tôi tớ của tôi sẽ cộng t¨¢c với bề tôi của ng¨¤i, 8 để chuẩn bị cho tôi thật nhiều gỗ, v¨¬ ngôi nh¨¤ tôi sắp xây sẽ nguy nga kỳ diệu. 9 V¨¤ đây, tôi sẽ cung cấp cho thợ đốn gỗ bốn trăm ng¨¤n th¨´ng l¨²a m¨¬, bốn trăm ng¨¤n th¨´ng l¨²a mạch, bốn mươi ng¨¤n th¨´ng rượu nho, bốn mươi ng¨¤n th¨´ng dầu. Ш® l¨¤ lương thực cho bề tôi của ng¨¤i.¡±

 

10 Khi-ram, vua th¨¤nh Tia, viết v¨¤ gửi đến vua Sa-lô-môn l¨¢ thư ph¨²c đ¨¢p như sau: ¡°V¨¬ Ðức Ch¨²a thương dân Người, n¨ºn Người mới đặt ng¨¤i l¨¤m vua cai trị họ.¡± 11 V¨¤ vua Khi-ram n¨®i: ¡°Ch¨²c tụng Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a Ít-ra-en, Ðấng tạo th¨¤nh trời đất, Ðấng đã ban cho vua Ða-v¨ªt một người con khôn ngoan, s¨¢ng suốt, th¨¤nh thạo v¨¤ hiểu rộng biết nhiều để xây nh¨¤ k¨ªnh Ðức Ch¨²a v¨¤ xây cung điện cho m¨¬nh. 12 Vậy, bây giờ tôi sẽ gửi đến cho ng¨¤i một người khôn ngoan, hiểu rộng v¨¤ s¨¢ng suốt l¨¤ Khi-ram A-vi. 13 Mẹ của anh ta l¨¤ một người phụ nữ họ Ðan, c¨°n cha l¨¤ người th¨¤nh Tia. Anh ta biết l¨¤m c¨¢c đồ v¨¤ng, bạc, đồng, sắt, đ¨¢, gỗ, vải điều, vải đỏ thẫm, tr¨²c bâu, vải đỏ son. Anh c¨°n biết chạm trổ mọi thứ h¨¬nh nổi v¨¤ s¨¢ng tạo bất cứ t¨¢c phẩm mỹ nghệ n¨¤o người ta đặt. Anh sẽ l¨¤m việc c¨´ng với c¨¢c nghệ nhân của ng¨¤i v¨¤ c¨¢c nghệ nhân của ch¨²a thượng tôi l¨¤ Ða-v¨ªt thân phụ ng¨¤i. 14 Giờ đây, l¨²a m¨¬, l¨²a mạch, dầu, rượu m¨¤ ng¨¤i đã hứa, th¨¬ xin cứ gửi cho c¨¢c tôi tớ của ng¨¤i.

 

15 Ch¨²ng tôi sẽ đốn gỗ Li-băng theo nhu cầu của ng¨¤i, v¨¤ sẽ đ¨®ng b¨¨ đem đến Gia-phô cho ng¨¤i theo đường biển, rồi ng¨¤i sẽ liệu chuy¨ºn chở l¨ºn Gi¨º-ru-sa-lem.¡±

 

Tiến h¨¤nh công việc (1 V 6:1-38)

 

16 Vua Sa-lô-môn l¨¤m sổ thống k¨º c¨¢c ngoại kiều cư ngụ tr¨ºn đất Ít-ra-en, theo thống k¨º phụ vương Ða-v¨ªt đã l¨¤m, tất cả được một trăm năm mươi ba ng¨¤n s¨¢u trăm người. 17 Trong số n¨¤y, vua đặt bảy mươi ng¨¤n l¨¤m phu khuân v¨¢c, t¨¢m mươi ng¨¤n l¨¤m thợ đ¨¢ tr¨ºn n¨²i v¨¤ ba ng¨¤n s¨¢u trăm l¨¤m đốc công để điều động dân ch¨²ng l¨¤m việc.

 

¨C Chương 03 ¨C

 

1 Vua Sa-lô-môn khởi công xây Nh¨¤ Ðức Ch¨²a tại Gi¨º-ru-sa-lem tr¨ºn n¨²i Mô-ri-gia, nơi Ðức Ch¨²a đã hiện ra với phụ vương Ða-v¨ªt. Ш® l¨¤ nơi vua Ða-v¨ªt đã chuẩn bị, trước kia l¨¤ sân l¨²a của ông O¨®c-nan người Giơ-v¨²t. 2 Vua đã khởi công v¨¤o ng¨¤y mồng hai, th¨¢ng thứ hai, năm thứ tư triều đại vua. 3 Ðây l¨¤ k¨ªch thước vua Sa-lô-môn ấn định để xây Nh¨¤ của Thi¨ºn Ch¨²a: t¨ªnh theo lối đo cũ, th¨¬ chiều d¨¤i l¨¤ ba mươi thước, chiều rộng mười thước. 4 Tiền đ¨¬nh ở đ¨¤ng trước d¨¤i mười thước, bằng chiều ngang của ngôi Nh¨¤; chiều cao l¨¤ s¨¢u mươi thước. Ph¨ªa trong, vua d¨¢t v¨¤ng r¨°ng. 5 Ph¨°ng lớn th¨¬ vua gh¨¦p gỗ trắc, rồi d¨¢t v¨¤ng tốt v¨¤ khắc tr¨ºn 𨮠những cây ch¨¤ l¨¤ v¨¤ những tr¨¤ng hoa. 6 Ðể tăng th¨ºm vẻ đẹp, vua d¨´ng đ¨¢ quý d¨¢t nh¨¤; c¨°n v¨¤ng th¨¬ vua d¨´ng v¨¤ng P¨¢c-va-gim. 7 Vua d¨¢t v¨¤ng khắp nh¨¤: x¨¤ nh¨¤, ngưỡng cửa, tường v¨¤ c¨¢nh cửa; rồi khắc h¨¬nh K¨º-ru-bim l¨ºn tường.

 

8 Vua l¨¤m Nơi Cực Th¨¢nh: chiều d¨¤i bằng chiều rộng của ngôi nh¨¤ l¨¤ mười thước, v¨¤ chiều rộng cũng l¨¤ mười thước; rồi d¨¢t hết mười t¨¢m ng¨¤n ký v¨¤ng tốt. 9 Ðinh cũng bằng v¨¤ng, tất cả nặng đến nửa ký; vua d¨¢t v¨¤ng cả c¨¢c ph¨°ng lầu nữa. 10 Tại Nơi Cực Th¨¢nh, vua l¨¤m hai K¨º-ru-bim, 𨮠l¨¤ những t¨¢c phẩm đi¨ºu khắc bọc v¨¤ng. 11 C¨¢nh c¨¢c K¨º-ru-bim cộng lại d¨¤i mười thước: một c¨¢nh của vị thứ nhất d¨¤i hai thước rưỡi, chạm tường nh¨¤, c¨¢nh kia cũng d¨¤i hai thước rưỡi, chạm c¨¢nh của K¨º-ru-bim thứ hai. 12 Một c¨¢nh của K¨º-ru-bim thứ hai, d¨¤i hai thước rưỡi, chạm tường nh¨¤; c¨°n c¨¢nh kia th¨¬ chạm c¨¢nh của K¨º-ru-bim thứ nhất. 13 Hai c¨¢nh của hai K¨º-ru-bim xo¨¨ ra đo được mười thước; c¨¢c vị đứng thẳng, mặt quay v¨¤o trong Nh¨¤.

 

14 Vua l¨¤m m¨¤n bằng vải đỏ thẫm, vải điều, vải đỏ son v¨¤ tr¨²c bâu, v¨¤ th¨ºu l¨ºn 𨮠c¨¢c K¨º-ru-bim.

 

15 Trước Ðền Thờ, vua cho dựng hai trụ cao mười bảy thước rưỡi, tr¨ºn đỉnh mỗi trụ c¨® một đầu trụ hai thước rưỡi. 16 Vua l¨¤m c¨¢c tr¨¤ng hoa như những sợi dây chuyền v¨¤ đặt tr¨ºn c¨¢c đỉnh trụ; vua c¨°n l¨¤m một trăm tr¨¢i thạch lựu v¨¤ đặt v¨¤o c¨¢c tr¨¤ng hoa. 17 Vua dựng c¨¢c cột trụ trước cung H¨º-khan, một trụ b¨ºn phải, một trụ b¨ºn tr¨¢i; trụ b¨ºn phải vua gọi l¨¤ Gia-khin, trụ b¨ºn tr¨¢i l¨¤ Bô-¨¢t.

 

¨C Chương 04 ¨C

 

1 Vua l¨¤m một b¨¤n thờ bằng đồng d¨¤i mười thước, cao năm thước. 2 Vua đ¨²c một bể nước, rộng năm thước từ m¨¦p nọ tới m¨¦p kia, h¨¬nh tr¨°n, cao hai thước rưỡi; lấy dây m¨¤ đo chu vi của bể th¨¬ được mười lăm thước. 3 B¨ºn dưới m¨¦p bể c¨® h¨¬nh những con vật giống con b¨° v¨°ng quanh bể, cứ nửa thước l¨¤ mười con, khắp chung quanh bể; hai h¨¤ng b¨° c¨´ng đ¨²c một lượt với bể. 4 Bể được đặt tr¨ºn mười hai con b¨°: ba con quay mặt về hướng Bắc, ba con quay mặt về hướng Tây, ba con quay mặt về hướng Nam v¨¤ ba con quay mặt về hướng Ðông; bể đặt b¨ºn tr¨ºn ch¨²ng, v¨¤ c¨¢c phần mông của ch¨²ng đều quay v¨¤o trong. 5 Chiều d¨¤y của bể l¨¤ một tấc, v¨¤ m¨¦p n¨® giống như m¨¦p một c¨¢i ch¨¦n h¨¬nh hoa huệ. Bể chứa được s¨¢u ng¨¤n th¨´ng.

 

6 Vua l¨¤m mười bồn nước v¨¤ đặt năm chiếc b¨ºn phải, năm chiếc b¨ºn tr¨¢i, d¨´ng để thanh tẩy c¨¢c lễ vật to¨¤n thi¨ºu; người ta rửa c¨¢c lễ vật trong c¨¢c bồn ấy, c¨°n bể nước th¨¬ d¨¤nh cho việc thanh tẩy c¨¢c tư tế. 7 Vua l¨¤m mười trụ đ¨¨n bằng v¨¤ng như đã quy định v¨¤ đặt trong cung H¨º-khan, năm trụ b¨ºn phải, năm trụ b¨ºn tr¨¢i. 8 Vua l¨¤m mười chiếc b¨¤n, đặt trong cung H¨º-khan, năm chiếc b¨ºn phải, năm chiếc b¨ºn tr¨¢i. Vua l¨¤m một trăm b¨¬nh rảy bằng v¨¤ng.

 

9 Vua l¨¤m sân c¨¢c tư tế v¨¤ sân lớn; c¨¢c cửa sân lớn được d¨¢t đồng. 10 C¨°n bể nước th¨¬ vua đặt ở b¨ºn phải về hướng Ðông Nam.

 

11 Ông Khi-ram l¨¤m những chiếc vạc, những c¨¢i xẻng v¨¤ b¨¬nh rảy. Ông Khi-ram ho¨¤n th¨¤nh tất cả công tr¨¬nh m¨¤ ông đã thực hiện cho vua Sa-lô-môn trong Ðền Thờ Thi¨ºn Ch¨²a:

 

12 Hai trụ, c¨¢c bầu của c¨¢c đầu trụ tr¨ºn hai đỉnh trụ; 13 bốn trăm tr¨¢i thạch lựu cho hai m¨¤ng lưới, mỗi m¨¤ng lưới hai h¨¤ng thạch lựu để bọc hai bầu của c¨¢c đầu trụ tr¨ºn đỉnh trụ;

 

14 mười c¨¢i gi¨¤n v¨¤ mười c¨¢i bồn đặt tr¨ºn gi¨¤n;

 

15 một c¨¢i bể v¨¤ mười hai con b¨° đỡ ph¨ªa dưới;

 

16 những chiếc vạc, những c¨¢i xẻng v¨¤ xi¨ºn. Tất cả c¨¢c vật dụng n¨¤y, ông Khi-ram A-vi đã l¨¤m bằng đồng đ¨¢nh b¨®ng để vua Sa-lô-môn đặt trong Nh¨¤ Ðức Ch¨²a. 17 Vua đ¨²c c¨¢c vật ấy tại đồng bằng Gio-đan, tr¨ºn mặt đất s¨¦t, giữa X¨²c-cốt v¨¤ Xơ-r¨º-đa. 18 Vua Sa-lô-môn đã l¨¤m c¨¢c vật dụng ấy nhiều vô kể; số lượng đồng th¨¬ không t¨ªnh hết.

 

19 Vua Sa-lô-môn đã l¨¤m tất cả c¨¢c vật dụng cho Nh¨¤ của Thi¨ºn Ch¨²a: b¨¤n thờ bằng v¨¤ng, b¨¤n đặt b¨¢nh tiến cũng vậy; 20 c¨¢c trụ đ¨¨n v¨¤ đ¨¨n đều bằng v¨¤ng r¨°ng; đ¨¨n phải ch¨¢y s¨¢ng trước Nơi Cực Th¨¢nh như đã quy định; 21 hoa, đ¨¨n, k¨¦o cắt bấc bằng v¨¤ng, thứ v¨¤ng hảo hạng; 22 dao, b¨¬nh rảy, ch¨¦n v¨¤ b¨¬nh hương đều bằng v¨¤ng r¨°ng. Về cửa Ðền Thờ th¨¬ c¨¢c c¨¢nh cửa b¨ºn trong của Nơi Cực Th¨¢nh cũng như c¨¢c c¨¢nh cửa Ðền Thờ dẫn v¨¤o cung H¨º-khan đều bằng v¨¤ng.

 

¨C Chương 05 ¨C

 

1 Thế l¨¤ ho¨¤n th¨¤nh to¨¤n bộ công tr¨¬nh Ðền Thờ của Ðức Ch¨²a do vua Sa-lô-môn thực hiện. Vua Sa-lô-môn đưa v¨¤o 𨮠c¨¢c vật th¨¢nh m¨¤ vua Ða-v¨ªt, thân phụ ông đã dâng: bạc, v¨¤ng, c¨¢c vật dụng: vua đặt c¨¢c vật ấy trong kho Nh¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a.

 

Di chuyển H¨°m Bia Giao Ước (1 V 8:1-9)

 

2 Bấy giờ vua Sa-lô-môn triệu tập về Gi¨º-ru-sa-lem c¨¢c kỳ mục Ít-ra-en, tất cả c¨¢c người đứng đầu c¨¢c chi tộc c¨´ng c¨¢c trưởng tộc con c¨¢i Ít-ra-en để đưa H¨°m Bia Giao Ứớc của Ðức Ch¨²a l¨ºn từ Th¨¤nh vua Ða-v¨ªt tức l¨¤ Xi-on. 3 Mọi người Ít-ra-en tập hợp lại b¨ºn nh¨¤ vua để mừng lễ. Ш® l¨¤ th¨¢ng thứ bảy. 4 Tất cả c¨¢c kỳ mục Ít-ra-en đều tới; c¨¢c thầy L¨º-vi th¨¬ khi¨ºng H¨°m Bia, 5 v¨¤ đưa H¨°m Bia cũng như Lều Hội Ngộ v¨¤ tất cả c¨¢c vật dụng th¨¢nh trong Lều l¨ºn. C¨¢c tư tế v¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi đưa những thứ ấy l¨ºn.

 

6 Vua Sa-lô-môn v¨¤ to¨¤n thể cộng đồng Ít-ra-en tụ họp lại b¨ºn cạnh vua trước H¨°m Bia, s¨¢t tế chi¨ºn b¨° nhiều vô kể không sao đếm nổi. 7 C¨¢c tư tế đưa H¨°m Bia Giao Ước của Ðức Ch¨²a v¨¤o nơi đã d¨¤nh sẵn trong cung Ðơ-via của Ðền Thờ, tức l¨¤ Nơi Cực Th¨¢nh, dưới c¨¢nh c¨¢c K¨º-ru-bim. 8 Quả vậy, c¨¢c K¨º-ru-bim xo¨¨ c¨¢nh ra b¨ºn tr¨ºn H¨°m Bia, che ph¨ªa tr¨ºn H¨°m Bia v¨¤ c¨¢c đ¨°n khi¨ºng. 9 C¨¢c đ¨°n n¨¤y d¨¤i đến nỗi từ Cung Th¨¢nh, trước Nơi Cực Th¨¢nh, c¨® thể nh¨¬n thấy c¨¢c đầu đ¨°n, nhưng từ b¨ºn ngo¨¤i th¨¬ không thấy được. C¨¢c đ¨°n n¨¤y vẫn c¨°n 𨮠cho tới ng¨¤y nay. 10 Trong H¨°m Bia không c¨® g¨¬ ngo¨¤i hai Bia đ¨¢ ông Mô-s¨º đã đặt v¨¤o đ¨®, tr¨ºn n¨²i Khô-r¨¦p, khi Ðức Ch¨²a lập Giao Ước với con c¨¢i Ít-ra-en v¨¤o thời họ ra khỏi đất Ai-cập.

 

Thi¨ºn Ch¨²a ngự xuống Ðền Thờ (1 V 8:11-13)

 

11 Sau đ¨®, c¨¢c tư tế ra khỏi Cung Th¨¢nh. Quả thật, tất cả c¨¢c tư tế c¨® mặt đều đã được th¨¢nh ho¨¢, không theo thứ tự ban nh¨®m. 12 C¨¢c thầy L¨º-vi l¨¤m ca vi¨ºn c¨® mặt đầy đủ: A-x¨¢p, H¨º-man, Giơ-đu-thun, c¨´ng với con ch¨¢u v¨¤ anh em của họ. Họ mặc tr¨²c bâu, mang não bạt, đ¨¤n sắt, đ¨¤n cầm, đứng ph¨ªa đông b¨¤n thờ; c¨´ng với họ c¨® một trăm hai mươi tư tế thổi k¨¨n. 13 Họ thổi k¨¨n v¨¤ ca h¨¢t, c¨´ng nhau cất tiếng tung hô v¨¤ ngợi khen Ðức Ch¨²a. Họ cất tiếng h¨¢t c¨´ng với tiếng k¨¨n, tiếng não bạt v¨¤ c¨¢c nhạc cụ kh¨¢c, để tung hô Ðức Ch¨²a, ¡°v¨¬ Ch¨²a nhân từ, v¨¬ muôn ng¨¤n đời Ch¨²a vẫn trọn t¨¬nh thương.¡± Vậy khi c¨¢c tư tế ra khỏi Cung Th¨¢nh, th¨¬ c¨® đ¨¢m mây toả đầy Ðền Thờ Ðức Ch¨²a.

 

14 C¨¢c tư tế không thể tiếp tục thi h¨¤nh nhiệm vụ được v¨¬ đ¨¢m mây. Quả thật, vinh quang Ðức Ch¨²a đã tr¨¤n ngập Ðền Thờ của Thi¨ºn Ch¨²a.

 

¨C Chương 06 ¨C

 

1 Bấy giờ vua Sa-lô-môn n¨®i:

 

¡°Ðức Ch¨²a đã ph¨¢n l¨¤ Người sẽ ngự trong đ¨¢m mây d¨¤y đặc.

 

2 Nhưng ch¨ªnh con, con đã xây cho Ng¨¤i một ngôi nh¨¤ cao sang, một nơi để Ng¨¤i ngự muôn đời.¡±

 

Vua Sa-lô-môn hiệu triệu dân ch¨²ng (1 V 8:14-21)

 

3 Rồi vua quay mặt lại ch¨²c l¨¤nh cho to¨¤n thể cộng đồng Ít-ra-en, trong khi cả cộng đồng Ít-ra-en đều đứng. 4 Vua n¨®i:

 

5 ¡°Từ ng¨¤y Ta đưa dân Ta ra khỏi đất Ai-cập, Ta đã không chọn một th¨¤nh n¨¤o trong tất cả c¨¢c chi tộc Ít-ra-en để xây một ngôi nh¨¤ k¨ªnh Danh Ta ở đ¨®; Ta cũng chẳng chọn một người n¨¤o l¨¤m lãnh đạo Ít-ra-en dân Ta. 6 Nhưng Ta đã chọn Gi¨º-ru-sa-lem l¨¤m nơi cho Danh Ta ngự, v¨¤ chọn Ða-v¨ªt đứng đầu Ít-ra-en dân Ta.

 

7 Vậy Ða-v¨ªt thân phụ ta đã c¨® ý xây một ngôi nh¨¤ để k¨ªnh Danh Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của Ít-ra-en. 8 Nhưng Ðức Ch¨²a lại ph¨¢n với Ða-v¨ªt thân phụ ta: ¡°Ngươi định tâm xây một ngôi nh¨¤ để k¨ªnh Danh Ta; ngươi định tâm như thế l¨¤ tốt. 9 C¨® điều l¨¤ ngươi sẽ không xây nh¨¤ ấy, m¨¤ con của ngươi, kẻ từ l¨°ng ngươi sinh ra, ch¨ªnh n¨® sẽ xây nh¨¤ để k¨ªnh Danh Ta. 10 Ðức Ch¨²a đã thực hiện lời Người ph¨¢n; ta đã l¨ºn kế vị Ða-v¨ªt thân phụ ta v¨¤ ngồi tr¨ºn ngai Ít-ra-en, như Ðức Ch¨²a đã ph¨¢n; ta đã xây nh¨¤ để k¨ªnh Danh Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của Ít-ra-en, 11 nơi 𨮠ta đã đặt H¨°m Bia c¨® Giao Ước của Ðức Ch¨²a, Giao Ước Người đã thiết lập với con c¨¢i Ít-ra-en.¡±

 

Vua Sa-lô-môn cầu nguyện (1 V 8 :22-29

 

12 Rồi vua Sa-lô-môn đứng trước b¨¤n thờ Ðức Ch¨²a, trước to¨¤n thể cộng đồng Ít-ra-en v¨¤ giang tay ra. 13 Vua đã l¨¤m một c¨¢i bục bằng đồng đặt ở giữa sân; bục d¨¤i hai thước rưỡi, rộng hai thước rưỡi, cao một thước rưỡi. Vua đứng tr¨ºn đ¨®, rồi quỳ gối xuống. Trước to¨¤n thể cộng đồng Ít-ra-en, vua giơ tay l¨ºn trời 14 v¨¤ thưa:

 

¡°Lạy Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a Ít-ra-en, tr¨ºn trời cũng như dưới đất, chẳng c¨® thần n¨¤o giống như Ng¨¤i. Ng¨¤i vẫn giữ giao ước v¨¤ t¨¬nh thương đối với c¨¢c tôi tớ Ng¨¤i, khi họ hết l¨°ng bước đi trước nhan Ng¨¤i. 15 Ng¨¤i đã giữ lời Ng¨¤i đã ph¨¢n với tôi tớ Ng¨¤i l¨¤ Ða-v¨ªt thân phụ con, v¨¬ điều ch¨ªnh miệng Ng¨¤i ph¨¢n, th¨¬ tay Ng¨¤i đã thực hiện, như thấy hôm nay. 16 Giờ đây, lạy Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của Ít-ra-en, xin Ng¨¤i cũng giữ điều Ng¨¤i đã hứa với tôi tớ Ng¨¤i l¨¤ Ða-v¨ªt thân phụ con l¨¤: ¡°Bao lâu con c¨¢i ngươi giữ đ¨²ng đường lối của ch¨²ng, l¨¤ bước đi trong lề luật của Ta, như ngươi đã bước đi trước nhan Ta, th¨¬ ngươi sẽ không bao giờ thiếu người ngồi tr¨ºn ngai b¨¢u Ít-ra-en. 17 Vậy, lạy Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a của Ít-ra-en, xin thực hiện lời Ng¨¤i đã ph¨¢n với Ða-v¨ªt thân phụ con! 18 C¨® thật Thi¨ºn Ch¨²a cư ngụ với người ph¨¤m dưới đất chăng? N¨¤y, trời cao thăm thẳm kia c¨°n không chứa nổi Ng¨¤i, huống chi ngôi nh¨¤ con đã xây đây! 19 Lạy Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của con, xin đo¨¢i đến lời tôi tớ Ch¨²a cầu xin khẩn nguyện, m¨¤ lắng nghe tiếng k¨ºu cầu của tôi tớ Ng¨¤i dâng trước Tôn Nhan. 20 Xin Ng¨¤i để mắt nh¨¬n đến ngôi nh¨¤ n¨¤y ng¨¤y đ¨ºm, nh¨¬n đến nơi đây, v¨¬ Ng¨¤i đã ph¨¢n Danh Ng¨¤i sẽ ở đấy. Xin Ng¨¤i lắng nghe lời nguyện tôi tớ Ng¨¤i dâng ở nơi đây.

 

Cầu cho dân (1 V 8:30-51)

 

21 Xin nghe lời n¨¤i van của tôi tớ Ng¨¤i v¨¤ của Ít-ra-en dân Ng¨¤i dâng l¨ºn ở nơi đây. Từ trời, nơi Ng¨¤i ngự, xin lắng nghe; xin lắng nghe v¨¤ tha thứ.

 

22 Nếu c¨® ai x¨²c phạm đến đồng loại, v¨¤ người ta lấy lời thề độc m¨¤ buộc n¨® phải đến thề trước B¨¤n Thờ của Ng¨¤i trong Ðền Thờ n¨¤y, 23 th¨¬ từ trời xin Ng¨¤i lắng nghe v¨¤ h¨¤nh động; xin phân xử cho c¨¢c tôi tớ Ng¨¤i, l¨¤ l¨ºn ¨¢n kẻ c¨® lỗi m¨¤ bắt n¨® phải c¨²i đầu chịu tội; c¨°n người vô tội th¨¬ Ng¨¤i minh oan cho họ được vô can.

 

24 Nếu Ít-ra-en dân Ng¨¤i bị quân th¨´ đ¨¢nh bại v¨¬ đã x¨²c phạm đến Ng¨¤i, v¨¤ nếu họ trở lại với Ng¨¤i m¨¤ tuy¨ºn xưng Danh Ng¨¤i v¨¤ cầu xin, khẩn n¨¤i trong Ðền Thờ n¨¤y, 25 th¨¬ từ trời xin Ng¨¤i lắng nghe, thứ tha tội lỗi Ít-ra-en dân Ng¨¤i v¨¤ đưa họ về đất Ng¨¤i đã ban cho cha ông họ.

 

26 Khi trời đ¨®ng lại v¨¤ không c¨® mưa v¨¬ họ đã x¨²c phạm đến Ng¨¤i, nếu họ cầu nguyện nơi đây, tuy¨ºn xưng Danh Ng¨¤i, bỏ tội lỗi m¨¤ trở về, v¨¬ Ng¨¤i đã l¨¤m cho họ khổ cực, 27 th¨¬ từ trời, xin Ng¨¤i lắng nghe v¨¤ tha thứ tội lỗi cho c¨¢c tôi tớ Ng¨¤i v¨¤ cho Ít-ra-en dân Ng¨¤i, để họ thấy con đường l¨¤nh phải theo, v¨¤ xin cho mưa nhuần tưới xuống tr¨ºn phần đất Ng¨¤i đã ban cho dân Ng¨¤i l¨¤m sản nghiệp.

 

28 Khi trong xứ c¨® nạn đ¨®i k¨¦m, dịch hạch, khi m¨´a m¨¤ng hư hoại, khi c¨® nạn châu chấu c¨¤o c¨¤o, khi quân th¨´ vây hãm một th¨¤nh n¨¤o của họ, trong bất cứ tai hoạ hay bệnh tật n¨¤o, 29 mọi lời cầu nguyện, khấn xin của bất cứ ai hoặc to¨¤n thể Ít-ra-en dân Ng¨¤i dâng l¨ºn, v¨¬ thấy lương tâm cắn rứt m¨¤ giơ tay hướng về Ðền Thờ n¨¤y, 30 th¨¬ từ trời l¨¤ nơi Ng¨¤i ngự, xin Ng¨¤i lắng nghe, tha thứ v¨¤ ban ơn cho mỗi người tuỳ theo lối sống của họ, bởi v¨¬ Ng¨¤i biết l¨°ng họ ¨C quả thật chỉ m¨¬nh Ng¨¤i biết rõ l¨°ng con c¨¢i lo¨¤i người. 31 Ngõ hầu họ k¨ªnh sợ Ng¨¤i m¨¤ bước đi tr¨ºn đường lối Ng¨¤i, bao lâu họ c¨°n sống tr¨ºn phần đất m¨¤ Ng¨¤i đã ban cho cha ông ch¨²ng con.

 

32 Ngay cả với người ngoại kiều không thuộc về Ít-ra-en dân Ng¨¤i, nếu n¨® từ phương xa tới ¨C v¨¬ đã được biết Danh Ng¨¤i cao cả, b¨¤n tay Ng¨¤i dũng mãnh v¨¤ c¨¢nh tay Ng¨¤i gương cao -, nếu n¨® đến cầu nguyện trong Ðền Thờ n¨¤y, 33 th¨¬ từ trời nơi Ng¨¤i ngự, xin lắng nghe v¨¤ thực hiện mọi điều kẻ ngoại kiều ấy k¨ºu xin, để cho mọi dân tr¨ºn mặt đất nhận biết Danh Ng¨¤i v¨¤ k¨ªnh sợ Ng¨¤i, như Ít-ra-en dân Ng¨¤i, v¨¤ để họ biết l¨¤ Danh Ng¨¤i được k¨ºu cầu nơi Ðền Thờ con đã xây l¨ºn đây.

 

34 Nếu dân Ng¨¤i xuất trận chống quân th¨´ theo đường lối Ng¨¤i sai họ đi, v¨¤ nếu họ cầu nguyện với Ng¨¤i, hướng về kinh th¨¤nh Ng¨¤i đã chọn, v¨¤ Ðền Thờ con đã xây k¨ªnh Danh Ng¨¤i, 35 th¨¬ từ trời, xin Ng¨¤i nghe lời họ cầu nguyện van xin m¨¤ x¨¦t xử công minh cho họ.

 

36 Nếu họ x¨²c phạm đến Ng¨¤i ¨C thật th¨¬ không người n¨¤o m¨¤ không phạm tội -, khiến Ng¨¤i phải thịnh nộ với họ m¨¤ trao họ cho th¨´ địch, v¨¤ những kẻ chiến thắng đ¨¤y họ sang một xứ xa hay gần, 37 nhưng rồi ở tr¨ºn đất lưu đ¨¤y, họ hồi tâm trở lại v¨¤ van xin Ng¨¤i tr¨ºn đất lưu đ¨¤y rằng: ¡°Ch¨²ng con đã phạm tội, đã l¨¤m điều gian ¨¢c, ch¨²ng con thật đ¨¢ng tội! 38 nếu tr¨ºn đất, nơi họ bị lưu đ¨¤y, họ hết l¨°ng hết sức trở về với Ng¨¤i v¨¤ cầu nguyện với Ng¨¤i, hướng về xứ sở Ng¨¤i đã ban cho tổ ti¨ºn họ, về kinh th¨¤nh Ng¨¤i đã chọn, v¨¤ Ðền Thờ con đã xây k¨ªnh Danh Ng¨¤i, 39 th¨¬ từ trời nơi Ng¨¤i ngự, xin Ng¨¤i nghe lời họ cầu nguyện van xin m¨¤ x¨¦t xử công minh cho họ, v¨¤ tha thứ cho dân Ng¨¤i v¨¬ họ đã x¨²c phạm đến Ng¨¤i.

 

Kết th¨²c lời nguyện

 

40 Vậy, lạy Thi¨ºn Ch¨²a của con, xin gh¨¦ mắt nh¨¬n v¨¤ lắng tai nghe những lời nguyện xin ở nơi n¨¤y. 41 V¨¤ giờ đây,

 

lạy Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a, xin đứng dậy

 

để c¨´ng với H¨°m Bia oai linh Ch¨²a ngự về chốn nghỉ ngơi.

 

Lạy Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a,

 

ước chi h¨¤ng tư tế của Ng¨¤i mặc lấy sự công ch¨ªnh,

 

kẻ hiếu trung với Ng¨¤i được cất tiếng h¨° reo.

 

42 Lạy Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a,

 

xin đừng xua đuổi đấng Ng¨¤i đã xức dầu

 

Xin nhớ lại những hồng ân Ng¨¤i đã ban cho Ða-v¨ªt tôi tớ Ng¨¤i! ¡°

 

¨C Chương 07 ¨C

 

Lễ cung hiến (1 V 8:62-66)

 

1 Vua Sa-lô-môn cầu nguyện xong, th¨¬ c¨® lửa từ trời xuống đốt hết lễ to¨¤n thi¨ºu v¨¤ c¨¢c tế vật, v¨¤ vinh quang của Ðức Ch¨²a tr¨¤n ngập Ðền Thờ. 2 C¨¢c tư tế không thể v¨¤o Ðền Thờ của Ðức Ch¨²a, v¨¬ vinh quang của Ðức Ch¨²a tr¨¤n ngập Ðền Thờ. 3 To¨¤n thể con c¨¢i Ít-ra-en thấy lửa tr¨¤n xuống v¨¤ vinh quang của Ðức Ch¨²a ngự tr¨ºn Ðền Thờ, th¨¬ phủ phục xuống đất, mặt s¨¢t nền nh¨¤; họ thờ lạy v¨¤ tôn vinh Ðức Ch¨²a ¡°v¨¬ Ch¨²a nhân từ, v¨¬ muôn ng¨¤n đời Ch¨²a vẫn trọn t¨¬nh thương¡±. 4 Vua c¨´ng to¨¤n dân dâng hy lễ trước nhan Ðức Ch¨²a. 5 Vua Sa-lô-môn s¨¢t tế hai mươi ng¨¤n con b¨° v¨¤ một trăm hai mươi hai ng¨¤n con chi¨ºn; vua c¨´ng to¨¤n dân cung hiến Ðền Thờ của Thi¨ºn Ch¨²a. 6 C¨¢c tư tế ai lo phận sự nấy, c¨°n c¨¢c thầy L¨º-vi th¨¬ sử dụng c¨¢c nhạc cụ của Ðức Ch¨²a do vua Ða-v¨ªt l¨¤m ra để ho¨¤ theo những bản th¨¢nh ca; họ ca ngợi Ðức Ch¨²a ¡°v¨¬ muôn ng¨¤n đời Ch¨²a vẫn trọn t¨¬nh thương¡±. Họ h¨¢t những b¨¤i ca ngợi do vua Ða-v¨ªt s¨¢ng t¨¢c. B¨ºn cạnh họ, c¨¢c tư tế thổi k¨¨n, c¨°n to¨¤n thể Ít-ra-en th¨¬ đứng.

 

7 Vua Sa-lô-môn th¨¢nh hiến phần giữa của tiền đ¨¬nh ở trước Nh¨¤ Ðức Ch¨²a. Ch¨ªnh tại đây, vua dâng lễ to¨¤n thi¨ºu v¨¤ mỡ b¨¦o của c¨¢c lễ kỳ an, v¨¬ b¨¤n thờ bằng đồng vua Sa-lô-môn đã l¨¤m không đủ chứa lễ to¨¤n thi¨ºu, lễ phẩm v¨¤ mỡ. 8 Dịp n¨¤y, vua Sa-lô-môn mừng lễ trong bảy ng¨¤y, v¨¤ c¨´ng với vua c¨® to¨¤n thể Ít-ra-en, một cộng đo¨¤n rất lớn gồm những người từ lối v¨¤o Cửa Ải Kha-m¨¢t tới suối Ai-cập k¨¦o về. 9 Ng¨¤y thứ t¨¢m, một cuộc họp long trọng được tổ chức, v¨¬ trước 𨮠người ta đã cung hiến b¨¤n thờ trong bảy ng¨¤y v¨¤ mừng lễ trong bảy ng¨¤y nữa. 10 Ng¨¤y thứ hai mươi ba th¨¢ng thứ bảy, vua giải t¨¢n dân. Ai nấy trở về lều m¨¬nh, l¨°ng vui mừng hân hoan v¨¬ mọi sự tốt l¨¤nh Ðức Ch¨²a đã l¨¤m cho vua Ða-v¨ªt tôi tớ Người v¨¤ cho Ít-ra-en dân Người.

 

Thi¨ºn Ch¨²a ph¨¢n với vua Sa-lô-môn (1 V 9:1-9)

 

11 Sau khi vua Sa-lô-môn ho¨¤n tất Ðền Thờ Ðức Ch¨²a v¨¤ cung điện nh¨¤ vua, kể cả mọi công tr¨¬nh vua dự t¨ªnh thực hiện về Ðền Thờ Ðức Ch¨²a v¨¤ về cung điện nh¨¤ vua, 12 th¨¬ Ðức Ch¨²a hiện ra với vua ban đ¨ºm v¨¤ ph¨¢n: ¡°Ta đã nghe lời ngươi cầu nguyện v¨¤ đã chọn nơi n¨¤y l¨¤m nh¨¤ dâng hy lễ cho Ta. 13 Khi Ta để cho trời đ¨®ng lại, không cho mưa, khi Ta truyền cho châu chấu ph¨¢ hoại đất đai, khi Ta cho dịch tễ ho¨¤nh h¨¤nh trong dân Ta, 14 nếu dân Ta, dân vốn k¨ºu cầu Danh Ta, m¨¤ biết hạ m¨¬nh xuống khẩn nguyện v¨¤ t¨¬m kiếm Nhan Ta, từ bỏ những con đường xấu xa m¨¤ trở lại, th¨¬ Ta, từ trời, Ta sẽ nghe v¨¤ thứ tha tội lỗi n¨® v¨¤ sẽ phục hưng xứ sở của n¨®. 15 Từ nay, Ta sẽ gh¨¦ mắt nh¨¬n v¨¤ lắng tai nghe lời cầu nguyện dâng l¨ºn ở nơi đây, 16 v¨¬ Ta đã chọn v¨¤ th¨¢nh ho¨¢ nh¨¤ n¨¤y, để muôn đời Danh Ta ngự tại đây; Ta sẽ để mắt nh¨¬n v¨¤ để l¨°ng ưa th¨ªch nơi n¨¤y mãi mãi. 17 C¨°n ngươi, nếu ngươi bước đi trước Nhan Ta, như Ða-v¨ªt thân phụ ngươi, m¨¤ thi h¨¤nh mọi điều Ta truyền cho ngươi, v¨¤ tuân giữ c¨¢c chỉ thị v¨¤ luật ph¨¢p của Ta, 18 th¨¬ Ta sẽ củng cố ngai v¨¤ng của ngươi, như Ta đã đoan hứa với Ða-v¨ªt thân phụ ngươi rằng: ¡°Ngươi sẽ không thiếu người cai trị Ít-ra-en. 19 Nhưng nếu c¨¢c ngươi tr¨¢o trở, bỏ c¨¢c chỉ thị v¨¤ mệnh lệnh Ta đã ban bố cho c¨¢c ngươi, m¨¤ đi l¨¤m tôi c¨¢c thần kh¨¢c v¨¤ thờ lạy ch¨²ng, 20 th¨¬ Ta sẽ ti¨ºu diệt c¨¢c ngươi khỏi phần đất Ta đã ban cho c¨¢c ngươi. C¨°n Ðền Thờ ta đã th¨¢nh ho¨¢ để k¨ªnh Danh Ta, Ta sẽ loại khỏi Nhan Ta, v¨¤ sẽ biến th¨¤nh bia miệng cho mọi dân tộc đ¨¤m tiếu. 21 Ðền Thờ n¨¤y, d¨´ cao trọng đến đâu, cũng sẽ th¨¤nh đống hoang t¨¤n, khiến mọi kẻ qua lại phải sững sờ m¨¤ n¨®i; ¡°Tại sao Ðức Ch¨²a đã xử với xứ sở n¨¤y, với Ðền Thờ n¨¤y như thế? 22 V¨¤ người ta sẽ trả lời: ¡°Tại ch¨²ng đã bỏ Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của ch¨²ng, Ðấng đã đưa tổ ti¨ºn ch¨²ng ra khỏi đất Ai-cập; ch¨²ng đã gắn b¨® với c¨¢c thần ngoại, sụp lạy v¨¤ l¨¤m tôi c¨¢c thần ấy, n¨ºn Ðức Ch¨²a đã gi¨¢ng xuống đầu ch¨²ng tất cả những tai hoạ n¨¤y.¡±

 

¨C Chương 08 ¨C

 

Ho¨¤n tất c¨¢c công tr¨¬nh xây cất (1 V 9:10-25)

 

1 Vua Sa-lô-môn xây Ðền Thờ Ðức Ch¨²a v¨¤ cung điện nh¨¤ vua trong hai mươi năm. 2 Sau đ¨®, vua xây lại c¨¢c th¨¤nh vua Khi-ram đã tặng, rồi định cư con c¨¢i Ít-ra-en tại c¨¢c th¨¤nh ấy. 3 Vua Sa-lô-môn đến Kha-m¨¢t Xô-va v¨¤ chiếm lấy nơi ấy. 4 Vua t¨¢i thiết T¨¢t-mo trong sa mạc v¨¤ tất cả c¨¢c th¨¤nh c¨® kho dự trữ vua đã lập trong v¨´ng Kha-m¨¢t. 5 Vua xây lại Bết Khô-rôn Thượng v¨¤ Bết Khô-rôn Hạ. Ш® l¨¤ những th¨¤nh c¨® tường luỹ ki¨ºn cố, cổng đ¨®ng then c¨¤i. 6 Vua cũng xây lại Ba-a-l¨¢t v¨¤ tất cả c¨¢c th¨¤nh c¨® kho dự trữ của vua Sa-lô-môn, c¨¢c th¨¤nh chứa xe, c¨¢c th¨¤nh giữ ngựa, v¨¤ tất cả những g¨¬ vua Sa-lô-môn muốn xây cất tại Gi¨º-ru-sa-lem, tại Li-băng v¨¤ trong to¨¤n lãnh thổ thuộc quyền vua.

 

7 Tất cả những người c¨°n s¨®t lại thuộc c¨¢c dân Khết, E-mô-ri, Pơ-r¨ªt-di, Khi-vi v¨¤ Giơ-v¨²t. 8 Những người n¨¤y không thuộc dân Ít-ra-en, những người n¨¤y đã để lại con ch¨¢u ch¨²ng trong xứ m¨¤ con c¨¢i Ít-ra-en đã không ti¨ºu diệt hết được. Vua Sa-lô-môn bắt tất cả những người 𨮠phải lao động khổ sai, đến ng¨¤y nay. 9 Phần con c¨¢i Ít-ra-en, vua Sa-lô-môn không bắt ai phải l¨¤m nô dịch cho vua. Họ l¨¤ những chiến sĩ, những tướng lãnh, những người chỉ huy chiến xa v¨¤ kỵ binh của vua. 10 Số vi¨ºn chức chỉ huy c¨¢c đốc công của vua Sa-lô-môn l¨¤ hai trăm năm mươi người, gi¨¢m s¨¢t dân ch¨²ng.

 

11 Vua Sa-lô-môn đưa công ch¨²a của Pha-ra-ô từ Th¨¤nh Ða-v¨ªt l¨ºn cung điện đã xây cho b¨¤. Vua n¨®i: ¡°Vợ ta sẽ không ở trong cung điện của Ða-v¨ªt, vua Ít-ra-en, v¨¬ những nơi đặt H¨°m Bia của Ðức Ch¨²a đều l¨¤ nơi th¨¢nh.¡±

 

12 Từ đ¨®, tr¨ºn b¨¤n thờ vua Sa-lô-môn đã xây trước tiền đ¨¬nh, vua dâng lễ to¨¤n thi¨ºu k¨ªnh Ðức Ch¨²a. 13 Theo nghi thức ri¨ºng ông Mô-s¨º đã quy định cho mỗi ng¨¤y, vua dâng lễ to¨¤n thi¨ºu c¨¢c ng¨¤y sa-b¨¢t, ng¨¤y s¨®c v¨¤ ba ng¨¤y đại lễ trong năm l¨¤: lễ B¨¢nh Không Men, lễ C¨¢c Tuần v¨¤ lễ Lều. 14 Chiếu theo luật phụ vương Ða-v¨ªt đã định, vua cũng cắt đặt c¨¢c ban tư tế v¨¤o phận sự của họ, c¨¢c thầy L¨º-vi v¨¤o công t¨¢c ca ngợi Ch¨²a v¨¤ phụ với c¨¢c tư tế trong nghi thức phụng tự mỗi ng¨¤y. Vua c¨°n cắt đặt người giữ cửa cho mỗi cửa theo từng ban, v¨¬ 𨮠l¨¤ lệnh truyền của vua Ða-v¨ªt, người của Thi¨ºn Ch¨²a. 15 Không ai vi phạm một quy định n¨¤o của vua Ða-v¨ªt li¨ºn quan đến c¨¢c tư tế, đến c¨¢c thầy L¨º-vi v¨¤ ngay cả đến c¨¢c kho b¨¢u nữa. 16 Thế l¨¤ ho¨¤n tất mọi công tr¨¬nh của vua Sa-lô-môn, từ ng¨¤y khởi công xây cất Nh¨¤ Ðức Ch¨²a cho tới khi kết th¨²c. Nh¨¤ của Ðức Ch¨²a thật l¨¤ ho¨¤n chỉnh.

 

Vinh quang của vua Sa-lô-môn (1 V 9:26-28; 10:1-27)

 

17 Bấy giờ vua Sa-lô-môn trẩy đi E-xi-ôn Ghe-ve v¨¤ Ê-l¨¢t b¨ºn bờ Biển, trong đất Ê-đôm. 18 Vua Khi-ram sai c¨¢c tôi tớ đưa đến cho vua Sa-lô-môn t¨¤u b¨¨ v¨¤ những thủy thủ thạo nghề biển. Những người n¨¤y c¨´ng đi với tôi tớ của vua Sa-lô-môn đến Ô-phia, lấy mười ba tấn rưỡi v¨¤ng đưa về cho vua Sa-lô-môn.

 

¨C Chương 09 ¨C

 

1 Nữ ho¨¤ng Sơ-va nghe biết danh tiếng vua Sa-lô-môn, th¨¬ đến Gi¨º-ru-sa-lem đặt câu đố thử t¨¤i vua. C¨´ng đi với b¨¤ l¨¤ cả một đo¨¤n tuỳ t¨´ng đông đảo, nhiều lạc 𨤠chở đầy hương liệu, v¨¤ một số lượng rất lớn v¨¤ng c¨´ng đ¨¢ quý. B¨¤ v¨¤o hội kiến với vua Sa-lô-môn v¨¤ n¨®i với vua tất cả những g¨¬ b¨¤ suy nghĩ trong l¨°ng. 2 Vua Sa-lô-môn giải đ¨¢p tất cả những vấn đề b¨¤ đưa ra; đối với vua Sa-lô-môn, không c¨® chuyện g¨¬ b¨ª ẩn, m¨¤ vua không giải đ¨¢p cho b¨¤ được. 3 Nữ ho¨¤ng Sơ-va thấy sự khôn ngoan của vua Sa-lô-môn, v¨¤ cung điện vua đã xây, 4 những m¨®n ăn tr¨ºn b¨¤n của vua, dinh thự của quần thần, cung c¨¢ch v¨¤ trang phục của họ, c¨¢c vị chước tửu v¨¤ trang phục của họ, c¨¢c lễ to¨¤n thi¨ºu vua tiến dâng tại Ðền Thờ Ðức Ch¨²a, b¨¤ hết hồn. 5 B¨¤ n¨®i với vua: ¡°Những điều tôi đã nghe n¨®i ở nước tôi về ng¨¤i v¨¤ về sự khôn ngoan của ng¨¤i quả l¨¤ sự thật. 6 Tôi đã không tin những điều người ta n¨®i cho tới khi tôi đến v¨¤ thấy tận mắt. Nhưng thực ra người ta cho tôi biết chưa tới một nửa về sự khôn ngoan kỳ diệu của ng¨¤i. Ng¨¤i vượt xa tiếng tăm lừng lẫy tôi đã nghe về ng¨¤i. 7 Ph¨²c thay thần dân của ng¨¤i! Ph¨²c thay quần thần của ng¨¤i, những kẻ luôn luôn được t¨²c trực trước mặt ng¨¤i v¨¤ nghe biết sự khôn ngoan của ng¨¤i. 8 Ch¨²c tụng Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của ng¨¤i, Ðấng đã ưu ¨¢i đặt ng¨¤i tr¨ºn ngôi b¨¢u của Người để ng¨¤i l¨¤m vua phục vụ Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của ng¨¤i. V¨¬ Thi¨ºn Ch¨²a của ng¨¤i y¨ºu thương Ít-ra-en, muốn cho dân n¨¤y được muôn đời bền vững, n¨ºn đã đặt ng¨¤i l¨¤m vua cai trị họ, để ng¨¤i thi h¨¤nh luật ph¨¢p v¨¤ công lý.¡± 9 V¨¤, b¨¤ tặng vua ba ng¨¤n s¨¢u trăm ký v¨¤ng, một số rất lớn hương liệu v¨¤ đ¨¢ quý. Chưa từng c¨® thứ hương liệu n¨¤o như thứ m¨¤ nữ ho¨¤ng Sơ-va đã tặng cho vua Sa-lô-môn. 10 Cả c¨¢c tôi tớ của vua Khi-ram c¨´ng với bề tôi vua Sa-lô-môn khi mang v¨¤ng từ Ô-phia về, cũng đưa gỗ đ¨¤n hương v¨¤ đ¨¢ quý về nữa. 11 Vua d¨´ng gỗ đ¨¤n hương l¨¤m bậc thang cho Ðền Thờ Ðức Ch¨²a, cung điện nh¨¤ vua, đ¨¤n lia, đ¨¤n hạc cho c¨¢c ca sĩ. Trước đây, trong đất Giu-đa, người ta chưa hề thấy thứ gỗ n¨¤o như thế. 12 Vua Sa-lô-môn tặng lại nữ ho¨¤ng Sơ-va tất cả những g¨¬ b¨¤ ngỏ ý th¨ªch, nhiều hơn cả những g¨¬ b¨¤ đã mang đến cho vua. Sau 𨮠b¨¤ lui g¨®t, c¨´ng với đo¨¤n tuỳ t¨´ng trở về xứ sở.

 

13 Số v¨¤ng vua Sa-lô-môn thu nhập h¨¤ng năm l¨¤ hai mươi ng¨¤n ký, 14 không kể số v¨¤ng v¨¤ bạc m¨¤ kh¨¢ch vãng lai, c¨¢c thương gia cũng như tất cả c¨¢c vua Ả-rập v¨¤ c¨¢c quan th¨¢i th¨² trong nước đem nộp cho vua. 15 Vua Sa-lô-môn l¨¤m hai trăm chiếc thuẫn lớn bằng v¨¤ng g¨°, mỗi chiếc thuẫn phải d¨´ng tới s¨¢u ký v¨¤ng g¨°. 16 Vua c¨°n l¨¤m ba trăm chiếc thuẫn nhỏ bằng v¨¤ng g¨°, mỗi chiếc mất ba ký v¨¤ng. V¨¤ vua đặt c¨¢c thuẫn ấy trong Cung Rừng Li-băng. 17 Vua lại l¨¤m một c¨¢i ngai lớn bằng ng¨¤ v¨¤ d¨¢t v¨¤ng r¨°ng. 18 Ngai c¨® s¨¢u cấp v¨¤ một c¨¢i bệ chân bằng v¨¤ng, hai b¨ºn chỗ ngồi c¨® tay tựa, đứng s¨¢t tay tựa l¨¤ hai con sư tử, 19 v¨¤ mười hai con sư tử đứng tr¨ºn s¨¢u cấp ở hai b¨ºn. Chẳng vương quốc n¨¤o l¨¤m được như thế.

 

20 Tất cả c¨¢c ch¨¦n để uống của vua Sa-lô-môn đều bằng v¨¤ng, v¨¤ tất cả c¨¢c vật dụng trong Cung Rừng Li-băng cũng bằng v¨¤ng r¨°ng. V¨¬ thời vua Sa-lô-môn bạc không c¨® gi¨¢ trị g¨¬ cả. 21 Quả vậy, vua Sa-lô-môn c¨® một đo¨¤n t¨¤u đi T¨¢c-s¨ªt c¨´ng với c¨¢c tôi tớ của vua Khi-ram, v¨¤ cứ ba năm một lần, đo¨¤n t¨¤u T¨¢c-s¨ªt đến mang theo v¨¤ng, bạc, ng¨¤, khỉ v¨¤ công.

 

22 Vua Sa-lô-môn l¨¤ người trổi vượt hơn tất cả c¨¢c đế vương tr¨ºn mặt đất về sự gi¨¤u c¨® v¨¤ khôn ngoan. 23 Tất cả c¨¢c vua tr¨ºn mặt đất đều mong diện kiến vua Sa-lô-môn để được nghe sự khôn ngoan m¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a đã ban cho vua, 24 mỗi vị đều mang lễ vật: đồ bạc, đồ v¨¤ng, y phục, vũ kh¨ª, hương liệu, ngựa v¨¤ lừa, cứ thế từ năm n¨¤y qua năm kh¨¢c.

 

25 Vua c¨® bốn ng¨¤n ngăn chuồng chứa ngựa v¨¤ xe, với mười hai ng¨¤n ngựa cỡi để ở c¨¢c th¨¤nh c¨® xe v¨¤ để ở; cạnh vua tại Gi¨º-ru-sa-lem.

 

26 Vua thống trị tất cả c¨¢c vua từ Sông Cả đến đất của người Phi-li-tinh v¨¤ mãi cho tới ranh giới Ai-cập. 27 Nhờ vua m¨¤ bạc ở Gi¨º-ru-sa-lem ra thường như sỏi đ¨¢, c¨°n b¨¢ hương th¨¬ nhiều như vả ở miền Sơ-ph¨º-la. 28 Ngựa của vua Sa-lô-môn l¨¤ giống ngựa được nhập từ Ai-cập v¨¤ từ khắp mọi nước.

 

Vua Sa-lô-môn từ trần (1 V 11 :41-43)

 

29 C¨¢c truyện kh¨¢c về vua Sa-lô-môn, từ những việc đầu ti¨ºn đến những việc cuối c¨´ng, đều đã được ghi ch¨¦p trong Sử Bi¨ºn Ni¨ºn của ngôn sứ Na-than, trong S¨¢ch Ngôn Sứ của ông A-khi-gia người Si-lô, trong C¨¢c Thị Kiến của thầy chi¨ºm Gie-đô dưới thời vua Gia-r¨®p-am con ông Nơ-v¨¢t. 30 Vua Sa-lô-môn trị v¨¬ to¨¤n thể Ít-ra-en tại Gi¨º-ru-sa-lem được bốn mươi năm. 31 Vua Sa-lô-môn đã an nghỉ với tổ ti¨ºn v¨¤ được chôn cất trong Th¨¤nh Ða-v¨ªt thân phụ vua, v¨¤ th¨¢i tử Rơ-kh¨¢p-am l¨ºn ngôi kế vị vua.

 

¨C Chương 10 ¨C

 

IV. Những Cuộc Cải C¨¢ch Ðầu Ti¨ºn Thời Quân Chủ

 

1. Vua Rơ-Kh¨¢p-Am Với Việc Tập Trung C¨¢c Thầy L¨º-Vi

 

Ly khai (1 V 12:1-19)

 

1 Rơ-kh¨¢p-am đi Si-khem, v¨¬ to¨¤n thể Ít-ra-en tụ họp ở Si-khem để tôn ông l¨ºn l¨¤m vua. 2 L¨²c ấy Gia-r¨®p-am con ông Nơ-v¨¢t, nghe biết chuyện ấy ¨C ông đang ở b¨ºn Ai-cập v¨¬ ông đã trốn vua Sa-lô-môn sang đ¨®, ông liền bỏ Ai-cập trở về. 3 Người ta cho mời ông Gia-r¨®p-am. Ông v¨¤ to¨¤n thể Ít-ra-en tới.

 

Họ thưa với Rơ-kh¨¢p-am rằng: 4 ¡°Phụ vương ng¨¤i đã bắt ch¨²ng tôi mang một c¨¢i ¨¢ch qu¨¢ nặng, bây giờ nếu ng¨¤i giảm bớt khổ dịch v¨¤ ¨¢ch nặng nề phụ vương đã đặt tr¨ºn ch¨²ng tôi, th¨¬ ch¨²ng tôi sẽ phục dịch ng¨¤i.¡± 5 Vua n¨®i với họ: ¡°Ba ng¨¤y nữa c¨¢c ngươi trở lại gặp ta.¡± Dân ch¨²ng liền r¨²t lui.

 

6 Vua Rơ-kh¨¢p-am b¨¤n hỏi với c¨¢c kỳ mục l¨¤ những người đã từng hầu cận phụ vương Sa-lô-môn khi vua n¨¤y c¨°n sống. Vua Rơ-kh¨¢p-am n¨®i: ¡°C¨¢c ngươi g¨®p ý với ta thế n¨¤o, để ta c¨°n trả lời cho dân n¨¤y?¡± 7 Họ thưa với vua: ¡°Nếu ng¨¤i xử tốt với dân, chiều l¨°ng dân, d¨´ng lời lẽ ôn tồn m¨¤ n¨®i với dân, th¨¬ dân sẽ l¨¤m tôi ng¨¤i mãi mãi.¡± 8 Nhưng vua không đếm xỉa g¨¬ đến ý kiến c¨¢c kỳ mục đưa ra, lại đi b¨¤n hỏi với đ¨¢m người trẻ l¨¤ những bạn thiếu thời hiện đang hầu cận vua. 9 Vua n¨®i với họ: ¡°C¨¢c ngươi g¨®p ý với ta thế n¨¤o, để ta c¨°n trả lời cho dân n¨¤y, v¨¬ n¨® đã n¨®i với ta rằng: Xin ng¨¤i giảm bớt c¨¢i ¨¢ch nặng phụ vương đã đặt tr¨ºn ch¨²ng tôi?¡± 10 Ш¢m người trẻ, những bạn thiếu thời của vua, thưa vua rằng: ¡°Ng¨¤i sẽ trả lời cho dân đã từng n¨®i với ng¨¤i: ¡°Phụ vương ng¨¤i đã đặt ¨¢ch nặng tr¨ºn ch¨²ng tôi, nhưng xin ng¨¤i giảm bớt cho ch¨²ng tôi¡±, xin ng¨¤i n¨®i với ch¨²ng thế n¨¤y: ¡°Ng¨®n tay nhỏ của ta c¨°n lớn hơn cả lưng của phụ vương ta. 11 Vậy phụ vương ta đã đặt ¨¢ch nặng tr¨ºn c¨¢c ngươi, c¨°n ta, ta chất cho nặng hơn nữa. Phụ vương ta trừng phạt c¨¢c ngươi bằng roi, c¨°n ta, ta sẽ trừng phạt c¨¢c ngươi bằng bọ cạp!¡±

 

12 Ng¨¤y thứ ba, Gia-r¨®p-am c¨´ng to¨¤n dân đến yết kiến vua Rơ-kh¨¢p-am như vua đã hẹn rằng: ¡°Ba ng¨¤y nữa trở lại gặp ta.¡± 13 Vua trả lời cứng cỏi với họ. Vua Rơ-kh¨¢p-am không đếm xỉa g¨¬ đến ý kiến c¨¢c kỳ mục, 14 nhưng n¨®i với họ theo ý kiến đ¨¢m người trẻ rằng: ¡°Phụ vương ta đã đặt ¨¢ch nặng tr¨ºn c¨¢c ngươi, c¨°n ta, ta chất nặng hơn nữa tr¨ºn c¨¢c ngươi; phụ vương ta trừng phạt c¨¢c ngươi bằng roi, c¨°n ta, ta sẽ trừng phạt c¨¢c ngươi bằng bọ cạp.¡± 15 Thế l¨¤ vua không chịu nghe dân. Thi¨ºn Ch¨²a đã để như vậy cho lời Ðức Ch¨²a được ứng nghiệm, lời m¨¤ Người đã d¨´ng ông A-khi-gia-hu người Si-lô m¨¤ ph¨¢n với ông Gia-r¨®p-am con ông Nơ-v¨¢t. 16 Khi to¨¤n thể Ít-ra-en thấy vua không th¨¨m nghe họ, th¨¬ dân đ¨¢p lại vua rằng:

 

¡°Ch¨²ng tôi c¨® li¨ºn hệ chi với Ða-v¨ªt?

 

Chẳng c¨® phần g¨¬ với con của Gie-s¨º.

 

Ít-ra-en ơi, ai về lều nấy!

 

N¨¤y Ða-v¨ªt, hãy liệu lấy nh¨¤ của ngươi!¡±

 

Rồi to¨¤n thể Ít-ra-en r¨²t về lều. 17 C¨°n con c¨¢i Ít-ra-en cư ngụ tại c¨¢c th¨¤nh của Giu-đa th¨¬ vua Rơ-kh¨¢p-am vẫn l¨¤m vua cai trị họ. 18 Vua Rơ-kh¨¢p-am cử ông Ha-đô-ram phụ tr¨¢ch việc dân công, nhưng con c¨¢i Ít-ra-en n¨¦m đ¨¢ ông chết v¨¤ ông đã chết. C¨°n vua Rơ-kh¨¢p-am th¨¬ vội vã l¨ºn xe trốn về Gi¨º-ru-sa-lem. 19 Thế l¨¤ Ít-ra-en ly khai với nh¨¤ Ða-v¨ªt cho tới ng¨¤y nay.

 

¨C Chương 11 ¨C

 

Hoạt động của vua Rơ-kh¨¢p-am (1 V 12:21-24)

 

1 Về tới Gi¨º-ru-sa-lem, vua Rơ-kh¨¢p-am tập họp nh¨¤ Giu-đa v¨¤ chi tộc Ben-gia-min, được một trăm t¨¢m mươi ng¨¤n quân tinh nhuệ để giao chiến với Ít-ra-en v¨¤ thu hồi vương quốc về cho Rơ-kh¨¢p-am. 2 Nhưng c¨® lời Ðức Ch¨²a ph¨¢n với ông Sơ-ma-gia-hu, người của Thi¨ºn Ch¨²a rằng: 3 ¡°Hãy n¨®i với Rơ-kh¨¢p-am con của Sa-lô-môn vua Giu-đa, với to¨¤n thể Ít-ra-en tại Giu-đa v¨¤ tại Ben-gia-min rằng: 4 ¡°Ðức Ch¨²a ph¨¢n thế n¨¤y: C¨¢c ngươi không được l¨ºn giao chiến chống anh em c¨¢c ngươi; ai nấy cứ về nh¨¤ m¨¬nh, v¨¬ mọi chuyện l¨¤ do Ta.¡± Họ nghe lời Ðức Ch¨²a, v¨¤ quay về, không đi đ¨¢nh vua Gia-r¨®p-am nữa.

 

5 Vua Rơ-kh¨¢p-am ngự tại Gi¨º-ru-sa-lem v¨¤ xây dựng một số th¨¤nh tr¨¬ ki¨ºn cố tại Giu-đa. 6 C¨¢c th¨¤nh 𨮠l¨¤: B¨º-lem, Ê-tham, Tơ-cô-a, 7 Bết Xua, Xô-khô, A-đu-lam, 8 G¨¢t, Ma-r¨º-sa, D¨ªp, 9 A-đô-ra-gim, La-kh¨ªt, A-d¨º-ca, 10 Xo-rơ-a, Ai-gia-lôn, v¨¤ Kh¨¦p-rôn. C¨¢c th¨¤nh ở Giu-đa v¨¤ Ben-gia-min n¨¤y đều l¨¤ những th¨¤nh tr¨¬ vững chắc. 11 Vua củng cố c¨¢c th¨¤nh tr¨¬ ấy, đặt trấn thủ, lập kho dự trữ lương thực, dầu v¨¤ rượu. 12 Th¨¤nh n¨¤o cũng c¨® nhiều khi¨ºn thuẫn, gi¨¢o m¨¢c, v¨¤ lực lượng được tăng cường tối đa. Thế l¨¤ Giu-đa v¨¤ Ben-gia min ho¨¤n to¨¤n thần phục vua.

 

H¨¤ng tư tế về quy thuận vua Rơ-kh¨¢p-am

 

13 C¨¢c tư tế v¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi trong to¨¤n cõi Ít-ra-en đều từ khắp nơi về quy thuận vua. 14 Quả thế, c¨¢c thầy L¨º-vi đã từ bỏ đồng cỏ v¨¤ t¨¤i sản của m¨¬nh để đến Giu-đa v¨¤ Gi¨º-ru-sa-lem, v¨¬ vua Gia-r¨®p-am v¨¤ con c¨¢i ông không cho họ thi h¨¤nh chức tư tế phục vụ Ðức Ch¨²a nữa, 15 nhưng vua tự tiện cắt đặt c¨¢c tư tế phục vụ c¨¢c nơi cao m¨¤ thờ những con d¨º, con b¨° vua đã l¨¤m ra. 16 Từ mọi chi tộc Ít-ra-en, những kẻ để l¨°ng t¨¬m kiếm Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của Ít-ra-en, đều theo c¨¢c thầy L¨º-vi k¨¦o về Gi¨º-ru-sa-lem để dâng lễ cho Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của tổ ti¨ºn m¨¬nh. 17 Họ l¨¤m cho vương quốc Giu-đa th¨ºm vững mạnh v¨¤ trong ba năm liền, họ ph¨° vua Rơ-kh¨¢p-am con vua Sa-lô-môn, v¨¬ trong ba năm 𨮠vua đã đi theo con đường của vua Ða-v¨ªt v¨¤ vua Sa-lô-môn.

 

Gia đ¨¬nh vua Rơ-kh¨¢p-am

 

18 Vua Rơ-kh¨¢p-am kết hôn với cô Ma-kha-l¨¢t. Cha cô l¨¤ ông Giơ-ri-mốt con vua Ða-v¨ªt v¨¤ mẹ cô l¨¤ b¨¤ A-vi-kha-gin. B¨¤ n¨¤y l¨¤ con ông E-li-¨¢p v¨¤ l¨¤ ch¨¢u ông Gie-s¨º. 19 B¨¤ Ma-kha-l¨¢t sinh cho vua những người con sau đây: Giơ-¨²t, Sơ-m¨¢c-gia, Da-ham. 20 Sau b¨¤ Ma-kha-l¨¢t, vua c¨°n kết hôn với cô Ma-a-kha, ¨¢i nữ của ông Áp-sa-lôm. B¨¤ Ma-a-kha sinh cho vua những người con sau đây: A-vi-gia, Át-tai, Di-da v¨¤ Sơ-lô-m¨ªt. 21 Vua Rơ-kh¨¢p-am y¨ºu b¨¤ Ma-a-kha ¨¢i nữ của ông Áp-sa-lôm hơn tất cả c¨¢c b¨¤ vợ v¨¤ c¨¢c cung phi của vua. Quả thật, vua c¨® đến mười t¨¢m b¨¤ vợ, s¨¢u mươi cung phi, hai mươi t¨¢m con trai v¨¤ s¨¢u mươi con g¨¢i. 22 Vua Rơ-kh¨¢p-am đặt ho¨¤ng tử A-vi-gia con b¨¤ Ma-a-kha l¨¤m th¨¢i tử đứng đầu c¨¢c anh em ông, để kế vị vua sau n¨¤y. 23 Vua đã khôn kh¨¦o phân t¨¢n một số ho¨¤ng tử đi tất cả c¨¢c th¨¤nh tr¨¬ c¨® đồn luỹ ki¨ºn cố trong khắp miền đất Giu-đa v¨¤ Ben-gia-min. Vua cũng cấp thật dồi d¨¤o lương thực v¨¤ cưới nhiều vợ cho c¨¢c ông.

 

¨C Chương 12 ¨C

 

Vua Rơ-kh¨¢p-am bất trung với Ðức Ch¨²a (1 V 14:25-28)

 

1 Củng cố được vương quốc v¨¤ trở n¨ºn h¨´ng mạnh rồi, vua Rơ-kh¨¢p-am bỏ Lề Luật của Ðức Ch¨²a, khiến to¨¤n thể Ít-ra-en cũng theo gương. 2 V¨¬ họ bất trung với Ðức Ch¨²a như thế, n¨ºn năm thứ năm triều vua Rơ-kh¨¢p-am, vua Ai-cập l¨¤ Si-sắc đã tiến đ¨¢nh Gi¨º-ru-sa-lem. 3 Từ Ai-cập, ông k¨¦o theo một ng¨¤n hai trăm chiến xa, s¨¢u mươi ng¨¤n ngựa v¨¤ một đạo quân đông vô kể gồm những người Li-by-a, X¨²c-ki-gim v¨¤ C¨²t, 4 chiếm c¨¢c th¨¤nh c¨® đồn luỹ ki¨ºn cố v¨¤ tiến về Gi¨º-ru-sa-lem. 5 Bấy giờ ngôn sứ Sơ-ma-gia v¨¤o gặp vua Rơ-kh¨¢p-am v¨¤ c¨¢c thủ lãnh của Giu-đa đang tập họp về Gi¨º-ru-sa-lem để trốn tr¨¢nh vua Si-sắc. Ngôn sứ n¨®i với họ: ¡°Ðức Ch¨²a ph¨¢n thế n¨¤y: ¡°C¨¢c ngươi đã bỏ Ta, th¨¬ Ta, Ta cũng bỏ mặc c¨¢c ngươi trong tay Si-sắc.¡± 6 C¨¢c thủ lãnh Ít-ra-en liền c¨´ng với vua hạ m¨¬nh xuống v¨¤ tuy¨ºn xưng rằng: ¡°Ðức Ch¨²a thật công minh!¡± 7 Khi Ðức Ch¨²a thấy họ hạ m¨¬nh xuống, th¨¬ Người ph¨¢n bảo ông Sơ-ma-gia rằng: ¡°Ch¨²ng đã hạ m¨¬nh xuống, Ta sẽ không ti¨ºu diệt ch¨²ng nữa. Ta sẽ sớm cho ch¨²ng tho¨¢t nạn. Cơn thịnh nộ của Ta sẽ không gi¨¢ng xuống Gi¨º-ru-sa-lem qua tay Si-sắc. 8 Thế nhưng ch¨²ng sẽ phải l¨¤m tôi n¨®, v¨¤ ch¨²ng sẽ biết thế n¨¤o l¨¤ phụng sự Ta v¨¤ thế n¨¤o l¨¤ l¨¤m tôi chư quốc.¡±

 

9 Vậy Si-sắc vua Ai-cập tiến đ¨¢nh Gi¨º-ru-sa-lem v¨¤ chiếm đoạt c¨¢c kho t¨¤ng trong Ðền Thờ Ðức Ch¨²a cũng như kho t¨¤ng trong ho¨¤ng cung; ông lấy hết. Ông chiếm đoạt những khi¨ºn thuẫn bằng v¨¤ng vua Sa-lô-môn đã l¨¤m. 10 Vua Rơ-kh¨¢p-am l¨¤m những khi¨ºn thuẫn bằng đồng để thay thế, v¨¤ giao cho c¨¢c người chỉ huy thị vệ canh g¨¢c cửa ho¨¤ng cung. 11 Mỗi khi vua v¨¤o Ðền Thờ Ðức Ch¨²a th¨¬ c¨¢c thị vệ mang ra, rồi lại đưa về ph¨°ng thị vệ.

 

12 V¨¬ vua hạ m¨¬nh xuống n¨ºn đã tr¨¢nh được cơn thịnh nộ của Ðức Ch¨²a v¨¤ không bị ho¨¤n to¨¤n ti¨ºu diệt. Vả lại ở Giu-đa vẫn c¨°n c¨® những điều tốt l¨¤nh. 13 Vua Rơ-kh¨¢p-am củng cố được ngai v¨¤ng tại Gi¨º-ru-sa-lem v¨¤ tiếp tục trị v¨¬. Khi l¨ºn ngôi, vua Rơ-kh¨¢p-am được bốn mươi mốt tuổi. Vua trị v¨¬ mười bảy năm tại Gi¨º-ru-sa-lem l¨¤ th¨¤nh đô Ðức Ch¨²a đã chọn l¨¤m nơi đặt Danh Người trong tất cả c¨¢c chi tộc Ít-ra-en.

 

14 Vua đã l¨¤m sự dữ, v¨¬ đã không để l¨°ng t¨¬m kiếm Ðức Ch¨²a. 15 C¨¢c sự việc đời vua Rơ-kh¨¢p-am, từ những việc đầu ti¨ºn đến những việc cuối c¨´ng, đã chẳng được ghi ch¨¦p trong Sử bi¨ºn ni¨ºn của ngôn sứ Sơ-ma-gia v¨¤ của thầy chi¨ºm Ít-đô sao? C¨¢c cuộc giao tranh đã không ngừng xảy ra giữa vua Rơ-kh¨¢p-am v¨¤ vua Gia-r¨®p-am. 16 Vua Rơ-kh¨¢p-am an nghỉ với tổ ti¨ºn v¨¤ được chôn cất trong Th¨¤nh Ða-v¨ªt. Con vua l¨¤ A-vi-gia l¨ºn ngôi kế vị.

 

¨C Chương 13 ¨C

 

2. Vua A-Vi-Gia Với H¨¤ng Tư Tế Gi¨º-Ru-Sa-Lem

 

Chiến tranh (1 V 15:1-2,7)

 

1 Năm thứ mười t¨¢m triều vua Gia-r¨®p-am, A-vi-gia l¨ºn l¨¤m vua Giu-đa, 2 v¨¤ trị v¨¬ tại Gi¨º-ru-sa-lem ba năm. Thân mẫu vua l¨¤ b¨¤ Mi-kha-gia-hu ¨¢i nữ ông U-ri-¨ºn người Gh¨ªp-a. Chiến tranh đã diễn ra giữa vua A-vi-gia v¨¤ vua Gia-r¨®p-am. 3 Vua A-vi-gia ra trận c¨´ng với một lực lượng tinh binh gồm bốn trăm ng¨¤n quân. C¨°n vua Gia-r¨®p-am th¨¬ đem một lực lượng tinh nhuệ gồm t¨¢m trăm ng¨¤n quân thiện chiến ra d¨¤n trận chống lại.

 

Vua A-vi-gia thuyết phục đối phương

 

4 Bấy giờ vua A-vi-gia đứng tr¨ºn ngọn Xơ-ma-ra-gim trong v¨´ng n¨²i Ép-ra-im, l¨ºn tiếng n¨®i: ¡°Gia-r¨®p-am v¨¤ to¨¤n thể Ít-ra-en hãy nghe đây: 5 Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của Ít-ra-en, bằng một giao ước không ai phế bỏ được, đã ban quyền cai trị Ít-ra-en đến muôn đời cho vua Ða-v¨ªt, cho ch¨ªnh người v¨¤ cho con ch¨¢u người, c¨¢c ngươi chẳng biết sao? 6 Thế m¨¤ Gia-r¨®p-am con Nơ-v¨¢t, tôi tớ vua Sa-lô-môn con vua Ða-v¨ªt, đã dấy loạn chống ch¨²a thượng m¨¬nh. 7 Những t¨ºn hạ tiện, những đứa vô lo¨¤i đã toa rập với y lấn lướt vua Rơ-kh¨¢p-am con vua Sa-lô-môn. Vua Rơ-kh¨¢p-am c¨°n trẻ người non dạ không địch nổi ch¨²ng. 8 Bây giờ c¨¢c ngươi lại bô bô cả quyết chống chọi được với vương quyền của Ðức Ch¨²a m¨¤ d¨°ng họ vua Ða-v¨ªt đang nắm giữ! Quả c¨¢c ngươi l¨¤ một b¨¨ lũ đông đảo, lại c¨°n c¨® những con b¨° v¨¤ng Gia-r¨®p-am đã tạo ra cho c¨¢c ngươi tôn l¨¤m thần! 9 Ai chẳng biết rằng c¨¢c ngươi đã trục xuất c¨¢c tư tế của Ðức Ch¨²a, con ch¨¢u ông A-ha-ron, v¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi nữa, để rồi tự tiện đặt những tư tế theo th¨®i c¨¢c dân ngoại? V¨¬ bất cứ ai mang một con b¨º với bảy con d¨º đến xin tấn phong l¨¤ được l¨¤m tư tế liền, để phục vụ c¨¢i không phải l¨¤ thần th¨¢nh g¨¬ cả! 10 C¨°n với ch¨²ng ta đây, th¨¬ Thi¨ºn Ch¨²a ch¨²ng ta thờ ch¨ªnh l¨¤ Ðức Ch¨²a. Ch¨²ng ta đã không từ bỏ Người. C¨¢c tư tế phụng sự Ðức Ch¨²a phải l¨¤ con ch¨¢u ông A-ha-ron, c¨¢c thầy L¨º-vi th¨¬ lo phục vụ. 11 C¨¢c vị ấy cứ mỗi s¨¢ng mỗi chiều, dâng lễ to¨¤n thi¨ºu k¨ªnh Ðức Ch¨²a, đốt hương thơm ng¨¤o ngạt, trưng b¨¢nh tiến tr¨ºn b¨¤n thanh sạch; c¨°n những ngọn đ¨¨n tr¨ºn cây đ¨¨n v¨¤ng th¨¬ cứ chiều chiều lại đốt l¨ºn. Quả thật ch¨²ng ta vẫn giữ những điều Ðức Ch¨²a Thi¨ºn Ch¨²a ch¨²ng ta truyền, c¨°n c¨¢c ngươi, ch¨ªnh Ðức Ch¨²a c¨¢c ngươi cũng bỏ. 12 Ðây, Thi¨ºn Ch¨²a ở với ch¨²ng ta để dẫn đầu ch¨²ng ta; c¨¢c tư tế của Người với chiếc k¨¨n xung trận sẵn s¨¤ng thổi l¨ºn chống c¨¢c ngươi! Hỡi con c¨¢i Ít-ra-en, Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a tổ ti¨ºn c¨¢c ngươi, chớ giao chiến chống lại Người: c¨¢c ngươi sẽ thất bại!¡±

 

Giao tranh

 

13 Trong khi đ¨®, vua Gia-r¨®p-am sai to¨¢n phục k¨ªch đi bọc hậu quân Giu-đa. Như thế, c¨¢nh quân ch¨ªnh th¨¬ đối diện với quân Giu-đa, c¨°n to¨¢n quân phục k¨ªch th¨¬ ở đằng sau họ. 14 Khi quân Giu-đa quay lại, bỗng thấy m¨¬nh bị đ¨¢nh cả trước lẫn sau, liền k¨ºu l¨ºn Ðức Ch¨²a, c¨¢c tư tế th¨¬ thổi k¨¨n. 15 Quân Giu-đa h¨° h¨¦t xung phong, v¨¤ trong l¨²c quân Giu-đa h¨° h¨¦t như vậy th¨¬ Thi¨ºn Ch¨²a đ¨¢nh bại vua Gia-r¨®p-am v¨¤ to¨¤n thể Ít-ra-en trước mặt vua A-vi-gia v¨¤ Giu-đa. 16 Con c¨¢i Ít-ra-en chạy trốn quân Giu-đa, nhưng đã bị Thi¨ºn Ch¨²a trao nộp v¨¤o tay những người n¨¤y. 17 Vua A-vi-gia v¨¤ quân đội của vua đã gi¨¢ng cho ch¨²ng một đ¨°n ch¨ª tử: năm trăm ng¨¤n tinh binh của Ít-ra-en đã tử trận. 18 Trong trận ấy, con c¨¢i Ít-ra-en bị hạ nhục, c¨°n con c¨¢i Giu-đa th¨¬ trở n¨ºn mạnh mẽ hơn, v¨¬ họ đã tựa nương v¨¤o Ðức Ch¨²a Thi¨ºn Ch¨²a tổ ti¨ºn của họ.

 

Cuối triều vua A-vi-gia

 

19 Vua A-vi-gia truy k¨ªch vua Gia-r¨®p-am v¨¤ chiếm được của ông c¨¢c th¨¤nh sau đây: Bết Ên v¨¤ c¨¢c v¨´ng phụ cận, Giơ-sa-na v¨¤ c¨¢c v¨´ng phụ cận, Ép-rôn v¨¤ c¨¢c v¨´ng phụ cận. 20 Suốt triều đại vua A-vi-gia-hu, vua Gia-r¨®p-am không khôi phục được sức mạnh nữa; vua bị ÐỨC CHÚA đ¨¢nh phạt v¨¤ đã chết. 21 Vua A-vi-gia-hu ng¨¤y c¨¤ng th¨ºm mạnh. Vua lấy mười bốn người vợ, được hai mươi hai con trai v¨¤ bốn mươi con g¨¢i. 22 C¨¢c truyện c¨°n lại về vua A-vi-gia, đường lối vua theo, c¨¢c việc vua l¨¤m đã được ghi ch¨¦p trong s¨¢ch Ch¨² Giải của ngôn sứ Ít-đô. 23 Vua A-vi-gia đã an nghỉ với tổ ti¨ºn v¨¤ được chôn cất trong Th¨¤nh Ða-v¨ªt; con vua l¨¤ A-xa l¨ºn ngôi kế vị.

 

3. Vua A-Xa Với Công Việc Cải C¨¢ch Phụng Tự

 

B¨¬nh an dưới thời vua A-xa

 

Dưới triều đại vua, xứ sở được y¨ºn h¨¤n trong mười năm.

 

¨C Chương 14 ¨C

 

1 Vua A-xa l¨¤m điều tốt l¨¤nh v¨¤ ngay ch¨ªnh trước mắt Ðức Ch¨²a Thi¨ºn Ch¨²a của vua. 2 Vua dẹp bỏ c¨¢c b¨¤n thờ của ngoại kiều v¨¤ c¨¢c nơi cao, ph¨¢ huỷ c¨¢c trụ thờ v¨¤ c¨¢c cột thờ. 3 Vua khuy¨ºn người Giu-đa t¨¬m kiếm Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a tổ ti¨ºn họ, thi h¨¤nh Lề Luật v¨¤ huấn lệnh của Người. 4 Vua dẹp bỏ c¨¢c nơi cao v¨¤ c¨¢c b¨¤n thi¨ºn khỏi c¨¢c th¨¤nh Giu-đa. Dưới triều vua, vương quốc được y¨ºn h¨¤n. 5 Vua xây c¨¢c th¨¤nh ki¨ºn cố tại Giu-đa, v¨¬ xứ sở được y¨ºn h¨¤n. Sở dĩ trong c¨¢c năm đ¨®, vua không phải đương đầu với một cuộc chiến tranh n¨¤o cả, l¨¤ v¨¬ Ðức Ch¨²a đã ban cho đất nước được an b¨¬nh.

 

6 Vua n¨®i với người Giu-đa: ¡°Ta hãy t¨¢i thiết c¨¢c th¨¤nh ấy, xây tường luỹ chung quanh, dựng th¨¢p, l¨¤m cửa với then c¨¤i; đất nước c¨°n thuộc về ch¨²ng ta, v¨¬ ch¨²ng ta vẫn t¨¬m kiếm Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a ch¨²ng ta; ch¨²ng ta t¨¬m kiếm Người, n¨ºn Người ban cho ch¨²ng ta được tư bề y¨ºn ổn.¡±

 

7 Vua A-xa c¨® một đạo quân gồm ba trăm ng¨¤n người Giu-đa biết mang thuẫn lớn v¨¤ gi¨¢o, v¨¤ hai trăm t¨¢m mươi ng¨¤n người Ben-gia-min d¨´ng thuẫn nhỏ v¨¤ bắn cung. Tất cả những người ấy đều l¨¤ những bậc anh h¨´ng dũng sĩ.

 

Cuộc xâm lăng của De-r¨¢c

 

8 Bấy giờ De-r¨¢c người C¨²t xuất hiện chống ph¨¢ họ với một đạo quân gồm một triệu người v¨¤ ba trăm chiến xa; y đã đến tận Ma-r¨º-sa. 9 Vua A-xa ra ng¨ºnh chiến v¨¤ d¨¤n trận tại thung lũng Xơ-pha-tha, gần Ma-r¨º-xa. 10 Vua A-xa l¨ºn tiếng k¨ºu cầu Ðức Ch¨²a Thi¨ºn Ch¨²a của m¨¬nh: ¡°Lạy Ðức Ch¨²a, khi Ng¨¤i muốn cứu gi¨²p, th¨¬ đối với Ng¨¤i chẳng c¨® chi kh¨¢c biệt giữa người mạnh v¨¤ người yếu. Lạy Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a ch¨²ng con, xin cứu gi¨²p ch¨²ng con! V¨¬ ch¨²ng con nương tựa v¨¤o Ng¨¤i v¨¤ nhân danh Ng¨¤i m¨¤ ch¨²ng con gi¨¢p chiến với lũ đông n¨¤y. Lạy Ðức Ch¨²a, ch¨ªnh Ng¨¤i l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a của ch¨²ng con, xin đừng để cho ph¨¤m nhân n¨¤o chống lại được với Ng¨¤i.¡±

 

11 Ðức Ch¨²a đã đ¨¢nh bại người C¨²t trước mặt vua A-xa v¨¤ trước mặt Giu-đa: những người C¨²t đã trốn chạy, 12 v¨¤ vua A-xa c¨´ng với quân đội của vua đuổi đ¨¢nh ch¨²ng cho tới Gh¨º-ra. Quân C¨²t ngã quỵ, không c¨°n ai sống s¨®t: ch¨²ng bị đ¨¢nh tan trước nhan Ðức Ch¨²a v¨¤ trước doanh trại của Người. Người ta đã thu được thật nhiều chiến lợi phẩm. 13 Họ cũng đ¨¢nh chiếm tất cả c¨¢c th¨¤nh chung quanh Gh¨º-ra, v¨¬ Ðức Ch¨²a đã gi¨¢ng kinh ho¨¤ng xuống c¨¢c th¨¤nh ấy; họ cướp ph¨¢ tất cả c¨¢c th¨¤nh ấy, v¨¬ chiến lợi phẩm ở 𨮠rất nhiều. 14 Họ c¨°n đ¨¢nh chiếm cả c¨¢c trại s¨²c vật, cướp lấy vô số chi¨ºn cừu v¨¤ lạc đ¨¤, rồi r¨²t về Gi¨º-ru-sa-lem.

 

¨C Chương 15 ¨C

 

Lời k¨ºu gọi của ông A-d¨¢c-gia-hu v¨¤ cuộc cải c¨¢ch

 

1 Ðược thần kh¨ª của Thi¨ºn Ch¨²a th¨²c đẩy, ông A-d¨¢c-gia-hu con ông Ô-đết, 2 ra đ¨®n vua A-xa v¨¤ thưa: ¡°Xin vua A-xa v¨¤ to¨¤n thể Giu-đa c¨´ng Ben-gia-min, hãy nghe tôi! Ðức Ch¨²a ở với c¨¢c ng¨¤i, khi c¨¢c ng¨¤i ở với Ðức Ch¨²a. Nếu c¨¢c ng¨¤i t¨¬m kiếm Ðức Ch¨²a, Người sẽ cho c¨¢c ng¨¤i được gặp; c¨°n nếu c¨¢c ng¨¤i l¨¬a bỏ Ðức Ch¨²a, Ðức Ch¨²a sẽ l¨¬a bỏ c¨¢c ng¨¤i. 3 Một thời gian d¨¤i, Ít-ra-en đã không c¨® Thi¨ºn Ch¨²a thật, không c¨® tư tế dạy bảo, cũng chẳng c¨® Lề Luật; 4 nhưng trong cơn quẫn b¨¢ch, Ít-ra-en đã trở về với Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của m¨¬nh, đã t¨¬m kiếm Người v¨¤ Người đã cho gặp. 5 Trong thời gian ấy, kẻ ra người v¨¤o đều không được b¨¬nh an, v¨¬ trăm cay ngh¨¬n đắng đã đổ tr¨ºn tất cả cư dân c¨¢c nước. 6 Dân n¨¤y nước nọ, th¨¤nh n¨¤y th¨¤nh kh¨¢c đã đụng nhau ¨¢c liệt, v¨¬ Thi¨ºn Ch¨²a đã d¨´ng đủ mọi thứ khốn quẫn l¨¤m cho ch¨²ng t¨¢n loạn. 7 Nhưng c¨¢c ng¨¤i, cứ can đảm l¨ºn, đừng để cho tay m¨¬nh bủn rủn, v¨¬ công lao của c¨¢c ng¨¤i sẽ được đền đ¨¢p.¡±

 

8 Khi vua A-xa nghe biết những điều ấy v¨¤ lời của ngôn sứ A-d¨¢c-gia-hu con ông Ô-đết, th¨¬ vua được th¨ºm can đảm. Vua liền dẹp bỏ c¨¢c đồ gh¨º tởm khỏi to¨¤n cõi Giu-đa v¨¤ Ben-gia-min, khỏi c¨¢c th¨¤nh vua đã chiếm được trong v¨´ng n¨²i Ép-ra-im, rồi l¨¤m mới lại b¨¤n thờ Ðức Ch¨²a ở trước tiền đ¨¬nh của Ðức Ch¨²a. 9 Vua tập họp mọi người Giu-đa v¨¤ Ben-gia-min c¨´ng những người thuộc Ép-ra-im, Mơ-na-se v¨¤ Si-m¨º-on cư tr¨² giữa họ ¨C quả thật c¨® nhiều người đã bỏ Ít-ra-en m¨¤ ngả theo vua, khi thấy Ðức Ch¨²a Thi¨ºn Ch¨²a vua thờ ở với vua. 10 Họ tập họp ở Gi¨º-ru-sa-lem v¨¤o th¨¢ng thứ ba năm thứ mười lăm triều vua A-xa. 11 Ng¨¤y hôm ấy họ lấy một phần chiến lợi phẩm đã mang về gồm bảy trăm con b¨°, bảy ng¨¤n con chi¨ºn, đem s¨¢t tế dâng Ðức Ch¨²a. 12 Họ lấy giao ước m¨¤ cam kết sẽ đem hết tâm hồn t¨¬m kiếm Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của cha ông họ. 13 Bất cứ ai không t¨¬m kiếm Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của Ít-ra-en, sẽ phải chết, d¨´ l¨¤ trẻ nhỏ hay người lớn, đ¨¤n ông hay đ¨¤n b¨¤. 14 Họ lớn tiếng thề với Ðức Ch¨²a như vậy, rồi h¨° reo, thổi k¨¨n v¨¤ r¨²c t¨´ v¨¤ inh ỏi. 15 To¨¤n thể Giu-đa phấn khởi vui mừng về lời thề đ¨®, v¨¬ họ đã đem hết cả tâm t¨¬nh của họ m¨¤ thề; họ ho¨¤n to¨¤n tự nguyện t¨¬m kiếm Ðức Chua v¨¤ Người đã cho họ được gặp Người. Ðức Ch¨²a cũng cho họ được tư bề y¨ºn ổn.

 

16 Ngay cả b¨¤ nội của vua A-xa l¨¤ Ma-a-kha, cũng bị vua c¨¢ch chức quốc mẫu, v¨¬ b¨¤ đã l¨¤m một vật kinh tởm k¨ªnh thần A-s¨º-ra. Vua A-xa ph¨¢ huỷ vật kinh tởm đ¨®, t¨¢n nhuyễn rồi đem đốt trong thung lũng K¨ªt-rôn. 17 C¨¢c nơi cao tuy chưa biến khỏi Ít-ra-en, nhưng vua A-xa vẫn suốt đời trọn t¨¬nh vẹn nghĩa. 18 Vua đưa v¨¤o Ðền Thờ Thi¨ºn Ch¨²a c¨¢c vật th¨¢nh m¨¤ vua cha cũng như ch¨ªnh vua dâng c¨²ng: bạc, v¨¤ng v¨¤ c¨¢c vật dụng.

 

19 Không c¨® cuộc giao tranh n¨¤o nữa cho đến năm thứ ba mươi lăm triều vua A-xa.

 

¨C Chương 16 ¨C

 

Cuộc chiến với Ít-ra-en (1 V 15:16-22)

 

1 Năm ba mươi s¨¢u triều vua A-xa, Ba-sa vua Ít-ra-en tiến đ¨¢nh Giu-đa; vua kiến thiết Ra-ma, để không cho ai ra v¨¤o li¨ºn lạc với A-xa vua Giu-đa. 2 Bấy giờ vua A-xa lấy bạc, v¨¤ng trong kho t¨¤ng của Ðền Thờ Ðức Ch¨²a v¨¤ của ho¨¤ng cung, rồi sai người đến với Ben Ha-đ¨¢t vua A-ram đang cư ngụ tại Ða-m¨¢t, v¨¤ n¨®i rằng: 3 ¡°N¨ºn c¨® hiệp ước giữa tôi với ng¨¤i, cũng như giữa thân phụ tôi với thân phụ ng¨¤i. Ðây, tôi xin gửi bạc v¨¤ng tặng ng¨¤i. Xin ng¨¤i huỷ bỏ hiệp ước giữa ng¨¤i với Ba-sa vua Ít-ra-en, để ông ấy bỏ tôi m¨¤ r¨²t về!¡± 4 Vua Ben Ha-đ¨¢t nghe lời vua A-xa v¨¤ sai c¨¢c vị chỉ huy quân đội đ¨¢nh c¨¢c th¨¤nh của Ít-ra-en; vua đ¨¢nh chiếm I-giôn, Ðan, A-v¨ºn Ma-gim, tất cả c¨¢c kho lương thực của c¨¢c th¨¤nh thuộc N¨¢p-ta-li. 5 Nghe biết chuyện n¨¤y, vua Ba-sa ngưng kiến thiết Ra-ma v¨¤ đ¨¬nh chỉ công tr¨¬nh của m¨¬nh. 6 Bấy giờ vua A-xa đem to¨¤n dân Giu-đa đến Ra-ma; họ lấy đi đ¨¢, gỗ m¨¤ vua Ba-sa d¨´ng để xây cất. Vua lấy những thứ ấy m¨¤ kiến thiết Ghe-va v¨¤ M¨ªt-pa.

 

7 L¨²c bấy giờ thầy chi¨ºm Kha-na-ni v¨¤o yết kiến A-xa vua Giu-đa v¨¤ thưa: ¡°V¨¬ ng¨¤i đã nương tựa v¨¤o vua A-ram chứ không nương tựa v¨¤o Ðức Ch¨²a Thi¨ºn Ch¨²a của ng¨¤i, n¨ºn lực lượng của vua A-ram đã vuột khỏi tay ng¨¤i. 8 Quân C¨²t v¨¤ quân Li-by-a đã chẳng l¨¤ một lực lượng h¨´ng hậu với rất nhiều xe v¨¤ ngựa 𨮠sao? Thế m¨¤, khi ng¨¤i nương tựa v¨¤o Ðức Ch¨²a, th¨¬ Người đã trao ch¨²ng v¨¤o tay ng¨¤i. 9 Bởi v¨¬ Ðức Ch¨²a đưa mắt rảo khắp ho¨¤n cầu để gia tăng sức mạnh cho những ai giữ l¨°ng trung nghĩa với Người. Trong trường hợp n¨¤y, ng¨¤i đã xử sự như một kẻ đi¨ºn rồ, n¨ºn từ đây ng¨¤i sẽ phải luôn luôn đối đầu với chiến tranh.¡± 10 Bực tức với thầy chi¨ºm, vua A-xa bắt ông bỏ t¨´ v¨¤ c¨´m ông lại: vua nổi giận với ông v¨¬ chuyện đ¨®. Cũng trong thời gian n¨¤y, vua A-xa đ¨¤n ¨¢p một số người kh¨¢c nữa trong dân.

 

Cuối triều vua A-xa (1 V 15:23-24)

 

11 C¨¢c chuyện về vua A-xa, từ những việc đầu ti¨ºn đến những việc cuối c¨´ng, đều được ghi ch¨¦p trong s¨¢ch C¨¢c Vua Giu-đa v¨¤ Ít-ra-en. 12 Năm ba mươi ch¨ªn triều vua, vua A-xa bị đau chân, bệnh t¨¬nh rất trầm trọng; thế nhưng trong cơn bệnh, thay v¨¬ t¨¬m kiếm Ðức Ch¨²a, vua lại t¨¬m đến c¨¢c thầy lang. 13 Vua A-xa an nghỉ với tổ ti¨ºn. Vua qua đời sau bốn mươi mốt năm trị v¨¬. 14 Vua được chôn cất trong ngôi mộ đã đục sẵn trong Th¨¤nh vua Ða-v¨ªt. Người ta đặt thi h¨¤i trong chiếc long s¨¤ng đầy dầu thơm v¨¤ đủ loại hương liệu được pha chế theo kỹ thuật sản xuất thuốc thơm. V¨¤ để tỏ l¨°ng tôn k¨ªnh vua, người ta đốt thật nhiều hương.

 

¨C Chương 17 ¨C

 

4. Vua Giơ-Hô-Sa-Ph¨¢t V¨¤ Công Việc H¨¤nh Ch¨¢nh

 

Quyền lực vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t

 

1 Th¨¢i tử Giơ-hô-sa-ph¨¢t l¨ºn kế vị vua cha, củng cố quyền h¨¤nh nhằm đối ph¨® với Ít-ra-en. 2 Vua bố tr¨ª quân đội tại tất cả c¨¢c th¨¤nh ki¨ºn cố trong nước Giu-đa, đặt c¨¢c trấn thủ trong nước Giu-đa v¨¤ tại c¨¢c th¨¤nh m¨¤ phụ vương A-xa đã chiếm được của Ép-ra-im.

 

Mối bận tâm đối với Lề Luật

 

3 Ðức Ch¨²a ở với vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t, v¨¬ vua đi theo đường lối m¨¤ xưa kia vua Ða-v¨ªt tổ ti¨ºn vua đã đi. Vua không t¨¬m kiếm c¨¢c Ba-an. 4 Quả thật vua đã t¨¬m kiếm Thi¨ºn Ch¨²a của thân phụ, v¨¤ đã bước đi theo c¨¢c huấn lệnh của Ch¨²a, chứ không bắt chước h¨¤nh động của Ít-ra-en. 5 Ðức Ch¨²a gi¨²p vua nắm vững vương quyền trong tay; to¨¤n thể Giu-đa dâng cho vua nhiều lễ vật, n¨ºn vua rất mực gi¨¤u c¨® vinh quang. 6 Vua can đảm bước đi tr¨ºn đường lối của Ðức Ch¨²a, tiếp tục dẹp bỏ c¨¢c nơi cao v¨¤ c¨¢c cột thờ khỏi Giu-đa.

 

7 Năm thứ ba triều vua, vua sai c¨¢c quan chức Ben Kha-gin, Ô-v¨¢t-gia, Dơ-kh¨¢c-gia, Nơ-than-¨ºn v¨¤ Mi-kha-gia-hu đi giảng dạy tại c¨¢c th¨¤nh Giu-đa. 8 C¨´ng đi với họ, c¨® c¨¢c thầy L¨º-vi sau đây: Sơ-ma-gia-hu, Nơ-than-gia-hu, Dơ-v¨¢t-gia-hu, A-xa-h¨ºn, Sơ-mi-ra-mốt, Giơ-hô-na-than, A-đô-ni-gia-hu, Tô-vi-gia-hu, T¨®p A-đô-ni-gia; c¨´ng với c¨¢c thầy L¨º-vi ấy c¨°n c¨® c¨¢c tư tế Ê-li-sa-ma v¨¤ Giơ-hô-ram. 9 Họ giảng dạy ở Giu-đa mang theo m¨¬nh s¨¢ch Luật của Ðức Ch¨²a; họ rảo khắp c¨¢c th¨¤nh của Giu-đa v¨¤ giảng dạy dân ch¨²ng. 10 Ðức Ch¨²a gi¨¢ng kinh ho¨¤ng xuống tr¨ºn c¨¢c vương quốc chung quanh Giu-đa, n¨ºn ch¨²ng không gây chiến với nước n¨¤y. 11 C¨® những người Phi-li-tinh c¨°n đem tặng phẩm v¨¤ một số bạc lớn đến triều cống vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t; cả người Ả-rập cũng mang tặng vua nhiều chi¨ºn d¨º: bảy ng¨¤n bảy trăm chi¨ºn v¨¤ bảy ng¨¤n bảy trăm d¨º. 12 Như thế, vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t ng¨¤y c¨¤ng trở n¨ºn gi¨¤u mạnh; vua xây tại Giu-đa nhiều ph¨¢o đ¨¤i v¨¤ c¨¢c th¨¤nh l¨¤m kho lương thực.

 

Quân đội

 

13 Tại c¨¢c th¨¤nh xứ Giu-đa, vua c¨® nhiều của dự trữ, c¨°n tại Gi¨º-ru-sa-lem, vua c¨® đông đảo chiến binh, 𨮠l¨¤ c¨¢c anh h¨´ng dũng sĩ. 14 Họ được phân cấp theo gia tộc như sau: ở Giu-đa c¨¢c tướng lãnh coi ng¨¤n quân c¨®: ông Át-na chỉ huy ba trăm ng¨¤n anh h¨´ng dũng sĩ; 15 dưới quyền ông, c¨® ông Giơ-hô-kha-nan chỉ huy hai trăm t¨¢m mươi ng¨¤n; 16 dưới quyền ông, c¨® một người t¨¬nh nguyện phục vụ Ðức Ch¨²a, 𨮠l¨¤ ông A-m¨¢t-gia, con ông D¨ªch-ri, chỉ huy hai trăm ng¨¤n anh h¨´ng dũng sĩ.

 

17 Thuộc Ben-gia-min: vị anh h¨´ng dũng sĩ En-gia-đa chỉ huy hai trăm ng¨¤n quân mang cung nỏ v¨¤ khi¨ºn thuẫn. 18 dưới quyền ông, c¨® ông Giơ-hô-da-v¨¢t chỉ huy một trăm t¨¢m mươi ng¨¤n quân được võ trang để chiến đấu.

 

19 Ш® l¨¤ những người phục vụ vua, không kể những người vua đã cắt đặt tại c¨¢c th¨¤nh ki¨ºn cố khắp Giu-đa.

 

¨C Chương 18 ¨C

 

Hiệp ước với vua A-kh¨¢p v¨¤ sự can thiệp của c¨¢c ngôn sứ (1 V 22:1-27)

 

1 Bấy giờ, vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t được rất mực gi¨¤u c¨® vinh quang, v¨¤ vua thông gia với vua A-kh¨¢p. 2 Mấy năm sau vua xuống Sa-ma-ri thăm vua A-kh¨¢p. Ðể mừng vua v¨¤ đo¨¤n tuỳ t¨´ng, vua A-kh¨¢p cho s¨¢t tế rất nhiều chi¨ºn b¨°; vua c¨°n thuyết phục vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t l¨ºn tấn công Ra-mốt Ga-la-¨¢t. 3 A-kh¨¢p vua Ít-ra-en n¨®i với Giơ-hô-sa-ph¨¢t, vua Giu-đa: ¡°Ng¨¤i c¨® muốn c¨´ng tôi đi Ra-mốt Ga-la-¨¢t không?¡± Vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t trả lời: ¡°Tôi cũng l¨¤m như ng¨¤i, dân tôi cũng như dân ng¨¤i, ch¨²ng tôi c¨´ng chiến đấu với ng¨¤i.¡±

 

4 Nhưng vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t n¨®i với vua Ít-ra-en: ¡°Hôm nay, xin ng¨¤i thỉnh vấn sấm ngôn của Ðức Ch¨²a.¡± 5 Vua Ít-ra-en tập họp c¨¢c ngôn sứ, khoảng bốn trăm người, v¨¤ n¨®i với họ: ¡°Ta c¨® phải đi đ¨¢nh Ra-mốt Ga-la-l¨¢t không hay l¨¤ phải ngưng lại?¡± Họ thưa: ¡°Xin vua cứ l¨ºn, Thi¨ºn Ch¨²a sẽ trao th¨¤nh ấy v¨¤o tay vua.¡± 6 Nhưng vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t n¨®i: ¡°Ở đây không c¨® ngôn sứ n¨¤o kh¨¢c của Ðức Ch¨²a nữa, để ch¨²ng ta nhờ ông thỉnh vấn cho hay sao?¡± 7 Vua Ít-ra-en trả lời vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t: ¡°C¨°n một người nữa ch¨²ng ta c¨® thể nhờ thỉnh vấn Ðức Ch¨²a được, nhưng tôi gh¨¦t ông ta, v¨¬ ông ta không hề ti¨ºn b¨¢o cho tôi điều l¨¤nh, m¨¤ l¨²c n¨¤o cũng chỉ to¨¤n điều dữ. Ш® l¨¤ Mi-kha-giơ-hu, con của Gim-la. Vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t n¨®i: ¡°Ðức vua đừng n¨®i như vậy.¡± 8 Vua Ít-ra-en gọi một hoạn quan tới v¨¤ bảo: ¡°Mau đưa Mi-kha-giơ-hu, con của Gim-la, đến đây.¡±

 

9 Vua Ít-ra-en v¨¤ Giơ-hô-sa-ph¨¢t, vua Giu-đa, l¨²c ấy mỗi vua đang ngồi tr¨ºn ngai, m¨¬nh mặc cẩm b¨¤o, ở sân l¨²a tại cổng th¨¤nh Sa-ma-ri; v¨¤ tất cả c¨¢c ngôn sứ đều đang n¨®i li¨ºn mi¨ºn trước mặt c¨¢c vua. 10 Ông X¨ªt-ki-gia-hu, con ông Cơ-na-a-na, đã l¨¤m một cặp sừng bằng sắt v¨¤ n¨®i: ¡°Ðức Ch¨²a ph¨¢n như sau: Với những chiếc sừng n¨¤y, ngươi sẽ h¨²c A-ram cho đến khi ti¨ºu diệt ch¨²ng ho¨¤n to¨¤n.¡± 11 V¨¤ tất cả c¨¢c ngôn sứ đều n¨®i ti¨ºn tri như thế m¨¤ rằng: ¡°Xin vua cứ đi l¨ºn Ra-mốt Ga-la-¨¢t l¨¤ sẽ gặp may. Ðức Ch¨²a sẽ trao th¨¤nh ấy v¨¤o tay vua.¡± 12 Người được sai đi mời ông Mi-kha-giơ-hu n¨®i với ông rằng: ¡°N¨¤y, lời c¨¢c ngôn sứ đều đồng thanh b¨¢o cho vua điều may; mong sao lời của ông cũng giống như lời của họ. Xin ông cũng b¨¢o điều may!¡± 13 Ông Mi-kha-giơ-hu n¨®i: ¡°C¨® Ðức Ch¨²a hằng sống! Thi¨ºn ch¨²a của tôi ph¨¢n sao, tôi sẽ n¨®i vậy.¡± 14 Rồi ông v¨¤o gặp vua, vua n¨®i ông: ¡°N¨¤y Mi-kha-giơ-hu, ch¨²ng ta c¨® n¨ºn đi đ¨¢nh Ra-mốt Ga-la-¨¢t không, hay l¨¤ ta phải ngưng lại?¡± Ông thưa: ¡°C¨¢c người cứ l¨ºn, c¨¢c người sẽ gặp may. Ch¨²ng sẽ bị trao v¨¤o tay c¨¢c người.¡± 15 Vua liền n¨®i với ông: ¡°Ðã bao lần, ta thề buộc ngươi l¨¤, nhân danh Ðức Ch¨²a, ngươi chỉ được n¨®i sự thật với ta!¡± 16 Ông Mi-kha-giơ-hu mới n¨®i:

 

¡°Tôi đã thấy to¨¤n thể Ít-ra-en t¨¢n loạn tr¨ºn n¨²i

 

như chi¨ºn không người chăn.

 

Ðức Ch¨²a ph¨¢n: ch¨²ng không c¨°n chủ nữa.

 

Ai nấy hãy về nh¨¤ b¨¬nh an!¡±

 

17 Vua Ít-ra-en n¨®i với vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t: ¡°Tôi đã chẳng n¨®i với ng¨¤i rằng: ông ta không hề ti¨ºn b¨¢o cho tôi điều may, m¨¤ chỉ to¨¤n điều rủi 𨮠sao?¡± 18 Ông Mi-kha-giơ-hu lại n¨®i: ¡°V¨¬ thế c¨¢c ông hãy nghe lời Ðức Ch¨²a: tôi đã thấy Ðức Ch¨²a ngự tr¨ºn ngai, v¨¤ to¨¤n thể đạo thi¨ºn binh đứng chầu Người ở hai b¨ºn tả hữu. 19 V¨¤ Ðức Ch¨²a ph¨¢n: ¡°Ai sẽ dụ A-kh¨¢p, vua Ít-ra-en, tiến l¨ºn, cho n¨® gục ngã tại Ra-mốt Ga-la-¨¢t? V¨¤ kẻ n¨®i thế n¨¤y, người n¨®i thế kia. 20 Bấy giờ thần kh¨ª xuất hiện, đứng trước Ðức Ch¨²a v¨¤ n¨®i: ¡°Tôi sẽ dụ y. Ðức Ch¨²a hỏi thần kh¨ª: ¡°Bằng c¨¢ch n¨¤o? 21 Thần kh¨ª đ¨¢p: ¡°Tôi sẽ xuất hiện l¨¤m thần kh¨ª dối tr¨¢ tr¨ºn môi miệng tất cả c¨¢c ngôn sứ của vua ấy. Ðức Ch¨²a liền ph¨¢n: ¡°Ngươi sẽ lừa dối được n¨® v¨¤ ngươi sẽ th¨¤nh công. Cứ đi v¨¤ l¨¤m như thế. 22 N¨¤y Ðức Ch¨²a đã đặt thần kh¨ª dối tr¨¢ tr¨ºn môi miệng tất cả những ngôn sứ n¨¤y của vua, v¨¬ Ðức Ch¨²a đã ph¨¢n quyết điều dữ hại vua.¡±

 

23 Bấy giờ X¨ªt-ki-gia-hu, con ông Cơ-na-a-na, đến gần vả v¨¤o mặt ông Mi-kha-giơ-hu v¨¤ n¨®i: ¡°Thần kh¨ª của Ðức Ch¨²a từ nơi ta đã qua đường n¨¤o m¨¤ n¨®i với mi?¡± 24 Ông Mi-kha-giơ-hu n¨®i: ¡°Rồi ngươi sẽ thấy v¨¤o ng¨¤y ngươi phải chui r¨²c hết ph¨°ng n¨¤y sang ph¨°ng kh¨¢c, để lẩn trốn.¡± 25 Vua Ít-ra-en liền n¨®i: ¡°C¨¢c ngươi hãy bắt lấy Mi-kha-giơ-hu v¨¤ dẫn n¨® tới thị trưởng A-môn, v¨¤ tới ho¨¤ng tử Giô-¨¢t. 26 C¨¢c ngươi sẽ n¨®i thế n¨¤y: ¡°Ðức vua n¨®i như sau: giam t¨ºn n¨¤y v¨¤o nh¨¤ t¨´ v¨¤ cho n¨® ăn uống ¨ªt thôi, cho tới khi ta trở về b¨¬nh an.¡±

 

Cuộc giao tranh. Một ngôn sứ can thiệp. (1 V 22:28-35)

 

27 Ông Mi-kha-giơ-hu liền n¨®i: ¡°Nếu vua trở về b¨¬nh an, th¨¬ Ðức Ch¨²a đã không d¨´ng tôi m¨¤ ph¨¢n.¡± Ông n¨®i tiếp: ¡°To¨¤n thể c¨¢c dân tộc, xin hãy nghe cho!¡± 28 Vua Ít-ra-en v¨¤ Giơ-hô-sa-ph¨¢t, vua Giu-đa, l¨ºn Ra-mốt Ga-la-¨¢t. 29 Vua Ít-ra-en n¨®i với vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t: ¡°Tôi sẽ cải trang v¨¤ ra trận; c¨°n ng¨¤i, th¨¬ xin cứ mặc ¨¢o của ng¨¤i.¡± Vua Ít-ra-en cải trang v¨¤ họ ra trận. 30 Vua A-ram đã ra lệnh cho c¨¢c người chỉ huy chiến xa của vua rằng: ¡°C¨¢c ngươi không đ¨¢nh ai, d¨´ nhỏ hay lớn, chỉ đ¨¢nh một m¨¬nh vua Ít-ra-en thôi.¡± 31 Khi c¨¢c người chỉ huy chiến xa nh¨¬n thấy vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t th¨¬ n¨®i: ¡°Vua Ít-ra-en đây rồi!¡± Họ bao vây tấn công vua, nhưng vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t th¨¦t l¨ºn. Ðức Ch¨²a liền trợ gi¨²p vua, Người l¨¤m cho ch¨²ng rời xa vua. 32 Khi thấy rằng 𨮠không phải l¨¤ vua Ít-ra-en th¨¬ c¨¢c người chỉ huy chiến xa không đuổi theo nữa. 33 Một người giương cung bắn đại, lại tr¨²ng ngay vua Ít-ra-en v¨¤o giữa khớp của ¨¢o gi¨¢p. Vua liền bảo người đ¨¢nh xe: ¡°Ta bị thương rồi! Quay xe lại đi! Ðưa ta ra khỏi chiến trường!¡± 34 Nhưng trận chiến hôm ấy trở n¨ºn ¨¢c liệt, v¨¤ người ta đã cho vua Ít-ra-en đứng tr¨ºn xe, đối diện với quân A-ram cho đến chiều, v¨¤ l¨²c mặt trời lặn th¨¬ vua chết.

 

¨C Chương 19 ¨C

 

1 Giơ-hô-sa-ph¨¢t vua Giu-đa trở về nh¨¤ m¨¬nh tại Gi¨º-ru-sa-lem b¨¬nh an vô sự. 2 Thầy chi¨ºm Gi¨º-hu con ông Kha-na-ni ra đ¨®n vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t v¨¤ thưa: ¡°Liệu c¨® n¨ºn trợ lực cho kẻ xấu chăng? Chẳng lẽ vua lại đi y¨ºu kẻ gh¨¦t Ðức Ch¨²a, để chuốc lấy cho vua cơn thịnh nộ của Người? 3 D¨´ sao th¨¬ vua cũng c¨® những c¨¢i tốt, bởi v¨¬ vua đã ph¨¢ huỷ c¨¢c cột thờ khỏi xứ sở v¨¤ đã quyết tâm t¨¬m kiếm Thi¨ºn Ch¨²a.¡±

 

Cải tổ nền tư ph¨¢p

 

4 Sau một thời gian cư ngụ tại Gi¨º-ru-sa-lem, vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t lại ra đi thăm dân, từ Bơ-e Se-va tới v¨´ng n¨²i Ép-ra-im, để đưa họ về với Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a tổ ti¨ºn họ. 5 Vua đặt c¨¢c thẩm ph¨¢n cho từng th¨¤nh một tại tất cả c¨¢c th¨¤nh ki¨ºn cố trong to¨¤n cõi Giu-đa. 6 Vua n¨®i với c¨¢c thẩm ph¨¢n: ¡°Phải cẩn thận khi thi h¨¤nh phận sự, v¨¬ không phải nhân danh người ph¨¤m m¨¤ c¨¢c ngươi x¨¦t xử, nhưng l¨¤ nhân danh Ðức Ch¨²a, Ðấng ở với c¨¢c ngươi khi c¨¢c ngươi tuy¨ºn ¨¢n. 7 Vậy phải một l¨°ng k¨ªnh sợ Ðức Ch¨²a, m¨¤ nắm vững v¨¤ thi h¨¤nh công lý, v¨¬ Ðức Ch¨²a Thi¨ºn Ch¨²a ch¨²ng ta không dung tha chuyện thi¨ºn vị bất công, chuyện nhận qu¨¤ hối lộ.¡±

 

8 Tại Gi¨º-ru-sa-lem, vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t cũng đặt những thầy L¨º-vi, những tư tế, v¨¤ gia trưởng trong dân Ít-ra-en, để họ nhân danh Ðức Ch¨²a m¨¤ x¨¦t xử v¨¤ giải quyết những vụ tranh tụng giữa cư dân Gi¨º-ru-sa-lem. 9 Vua truyền cho họ rằng: ¡°Ðây l¨¤ c¨¢ch thức thi h¨¤nh phận sự: c¨¢c ngươi phải c¨® l¨°ng k¨ªnh sợ Ðức Ch¨²a, phải trung thực v¨¤ thanh li¨ºm. 10 Khi c¨¢c anh em c¨¢c ngươi cư ngụ trong c¨¢c th¨¤nh của họ đem đến cho c¨¢c ngươi một vụ kiện nhờ c¨¢c ngươi giải quyết, d¨´ l¨¤ chuyện đổ m¨¢u, chuyện li¨ºn quan đến một khoản luật, một mệnh lệnh, đến c¨¢c quy định, hoặc sắc chỉ, th¨¬ c¨¢c ngươi phải soi s¨¢ng cho họ, để họ khỏi mắc tội với Ðức Ch¨²a m¨¤ k¨¦o thịnh nộ của Người xuống tr¨ºn c¨¢c ngươi cũng như tr¨ºn ch¨ªnh m¨¬nh họ. C¨® l¨¤m như thế c¨¢c ngươi mới không mắc tội.

 

11 Trong mọi chuyện li¨ºn quan tới Ðức Ch¨²a th¨¬ người cầm đầu c¨¢c ngươi l¨¤ A-m¨¢c-gia-hu; c¨°n trong mọi chuyện li¨ºn quan tới đức vua, th¨¬ người 𨮠l¨¤ Dơ-v¨¢t-gia-hu, con ông G¨ªt-ma-¨ºn, thủ lãnh nh¨¤ Giu-đa. L¨¤m phận sự ký lục th¨¬ đã c¨® c¨¢c thầy L¨º-vi. Cứ can đảm h¨¤nh động. Ai tốt th¨¬ c¨® Ðức Ch¨²a ở c¨´ng.¡±

 

¨C Chương 20 ¨C

 

Một cuộc th¨¢nh chiến

 

1 Sau đ¨®, con c¨¢i Mô-¨¢p v¨¤ con c¨¢i Am-mon, c¨® những người Ma-ôn đi theo, đến gây chiến với vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t. 2 Người ta b¨¢o tin cho vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t rằng: ¡°Một đạo quân đông đảo từ b¨ºn kia biển, từ Ê-đôm, đến tấn công ng¨¤i, v¨¤ n¨¤y ch¨²ng đã ở Kh¨¢t-xôn Ta-ma, tức l¨¤ Ên Ghe-đi.¡±

 

3 Vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t hoảng sợ v¨¤ quyết tâm t¨¬m kiếm Ðức Ch¨²a. Vua k¨ºu gọi to¨¤n thể Giu-đa ăn chay. 4 Dân Giu-đa tập họp lại k¨ºu cầu Ðức Ch¨²a. Từ khắp c¨¢c th¨¤nh của Giu-đa, người ta cũng đến k¨ºu cầu Ðức Ch¨²a. 5 Vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t đứng giữa cộng đo¨¤n Giu-đa v¨¤ Gi¨º-ru-sa-lem trong Ðền Thờ của Ðức Ch¨²a, trước sân mới, 6 v¨¤ cầu nguyện: ¡°Lạy Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a tổ ti¨ºn ch¨²ng con, chẳng phải Ng¨¤i l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a vừa ngự chốn trời cao, vừa thống trị c¨¢c dân c¨¢c nước, nắm trong tay sức mạnh v¨¤ uy quyền, khiến không ai địch nổi Ng¨¤i 𨮠sao? 7 Lạy Thi¨ºn Ch¨²a ch¨²ng con, chẳng phải Ng¨¤i l¨¤ Ðấng đã đuổi cư dân xứ n¨¤y, bắt nhường chỗ cho Ít-ra-en dân Ng¨¤i v¨¤ ban đất ấy cho d¨°ng dõi Áp-ra-ham, bạn thân của Ng¨¤i đến muôn đời 𨮠sao? 8 Ch¨ªnh tr¨ºn đất 𨮠m¨¤ họ đã cư ngụ, đã xây một th¨¢nh điện k¨ªnh danh Ng¨¤i. Họ n¨®i: 9 ¡°Nếu chẳng may ch¨²ng con gặp chinh chiến, bị trừng phạt, gặp dịch tễ hoặc đ¨®i k¨¦m, th¨¬ ch¨²ng con sẽ đứng trước Ðền Thờ n¨¤y, trước nhan Ng¨¤i đây, v¨¬ đây ch¨ªnh l¨¤ nơi danh Ng¨¤i ngự. Trong cơn c¨´ng khốn, ch¨²ng con sẽ k¨ºu l¨ºn Ng¨¤i, Ng¨¤i sẽ lắng nghe v¨¤ cứu gi¨²p ch¨²ng con.

 

10 Ng¨¤i thấy đ¨®: con c¨¢i Am-mon, Mô-¨¢p v¨¤ dân v¨´ng n¨²i X¨º-ia. Xưa kia khi Ít-ra-en rời khỏi đất Ai-cập, Ng¨¤i đã không cho ph¨¦p đi v¨¤o đất của c¨¢c dân n¨¤y. Ng¨¤i đã bắt phải tr¨¢nh xa ch¨²ng, chứ không được ti¨ºu diệt. 11 Nay c¨¢c dân n¨¤y sắp lấy o¨¢n đền ơn l¨¤ trục xuất ch¨²ng con khỏi phần đất của Ng¨¤i, đất Ng¨¤i đã ban cho ch¨²ng con l¨¤m sản nghiệp. 12 Lạy Thi¨ºn Ch¨²a ch¨²ng con, chẳng lẽ Ng¨¤i không trừng phạt ch¨²ng? Quả thật, ch¨²ng con không đủ sức địch nổi đ¨¢m dân đông đảo đến tấn công ch¨²ng con đâu. Ch¨²ng con chỉ biết ngước mắt nh¨¬n l¨ºn Ng¨¤i.¡±

 

13 To¨¤n thể dân Giu-đa, kể cả đ¨¤n b¨¤ con trẻ, đều đứng trước nhan Ðức Ch¨²a. 14 Bấy giờ, giữa cộng đo¨¤n, thần kh¨ª Ðức Ch¨²a xuống tr¨ºn ông Gia-kha-di-¨ºn con ông Dơ-kh¨¢c-gia-hu, ch¨¢u ông Bơ-na-gia, ông n¨¤y l¨¤ con ông Giơ-y-¨ºn, ch¨¢u ông M¨¢t-tan-gia; Gia-kha-di-¨ºn l¨¤ một thầy L¨º-vi trong h¨¤ng con ch¨¢u ông A-x¨¢p. 15 Ông n¨®i: ¡°To¨¤n thể Giu-đa, dân cư Gi¨º-ru-sa-lem v¨¤ vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t, xin lắng tai nghe! Ðức Ch¨²a ph¨¢n với c¨¢c ng¨¤i như sau: ¡°C¨¢c ngươi đừng sợ, đừng khiếp đảm trước đ¨¢m dân đông đảo n¨¤y, v¨¬ cuộc chiến n¨¤y không phải của c¨¢c ngươi, nhưng l¨¤ của Thi¨ºn Ch¨²a. 16 Sớm mai hãy xuống m¨¤ đ¨¢nh ch¨²ng; ch¨²ng sẽ đi l¨ºn theo triền dốc X¨ªt v¨¤ c¨¢c ngươi sẽ gặp ch¨²ng ở cuối con suối đối diện với sa mạc Giơ-ru-¨ºn. 17 Trong trận n¨¤y, c¨¢c ngươi không phải chiến đấu, cứ ¨¢n binh bất động m¨¤ xem Ðức Ch¨²a, Ðấng ở với c¨¢c ngươi, sẽ giải tho¨¢t c¨¢c ngươi như thế n¨¤o. Sớm mai hãy ra đ¨®n ch¨²ng, v¨¤ Ðức Ch¨²a sẽ ở với c¨¢c ngươi.¡±

 

18 Vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t sấp mặt xuống đất v¨¤ to¨¤n thể Giu-đa c¨´ng dân cư Gi¨º-ru-sa-lem phủ phục trước Ðức Ch¨²a m¨¤ thờ lạy. 19 C¨¢c thầy L¨º-vi con ch¨¢u ông Cơ-h¨¢t v¨¤ con ch¨¢u ông Cô-rắc đứng l¨ºn lớn tiếng ca tụng Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của Ít-ra-en.

 

20 Họ thức dậy thật sớm v¨¤ đi v¨¤o sa mạc Tơ-cô-a. Trong khi họ đi như thế, vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t đứng ra v¨¤ n¨®i: ¡°Giu-đa v¨¤ dân cư Gi¨º-ru-sa-lem hãy nghe ta: Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a c¨¢c ngươi, cứ tin tưởng v¨¤o Người, c¨¢c ngươi sẽ tồn tại; cứ tin lời c¨¢c ngôn sứ của Người, c¨¢c ngươi sẽ chiến thắng.¡± 21 Sau khi hội ý với dân, vua cắt đặt những người ca h¨¢t ngợi khen Ðức Ch¨²a. Họ mặc phẩm phục th¨¢nh, vừa đi trước quân binh vừa h¨¢t: ¡°Hãy ngợi khen Ðức Ch¨²a, v¨¬ muôn ng¨¤n đời, Ch¨²a vẫn trọn t¨¬nh thương.¡± 22 Khi họ cất tiếng reo mừng v¨¤ ca ngợi, th¨¬ Ðức Ch¨²a gây mâu thuẫn giữa h¨¤ng ngũ quân Am-mon, quân Mô-¨¢p v¨¤ dân v¨´ng n¨²i X¨º-ia đang tiến đ¨¢nh Giu-đa. Thế l¨¤ ch¨²ng bị thảm bại. 23 Con c¨¢i Am-mon v¨¤ Mô-¨¢p nổi l¨ºn chống lại dân cư v¨´ng n¨²i X¨º-ia để tru diệt v¨¤ qu¨¦t sạch đ¨¢m dân n¨¤y. Thanh to¨¢n đ¨¢m n¨¤y xong, con c¨¢i Am-mon v¨¤ Mô-¨¢p lại gi¨²p nhau tự huỷ diệt.

 

24 Khi tới một nơi cao từ 𨮠c¨® thể nh¨¬n xuống sa mạc được, quân Giu-đa quay nh¨¬n đ¨¢m đông, liền thấy tử thi nằm la liệt tr¨ºn mặt đất, không một ai sống s¨®t. 25 Vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t v¨¤ quân binh của vua đến thu chiến lợi phẩm; họ thấy một đo¨¤n vật rất đông c¨´ng với của cải, ¨¢o quần v¨¤ c¨¢c vật dụng quý gi¨¢. Họ lượm lấy cho m¨¬nh nhiều không thể mang hết được. Phải mất ba ng¨¤y mới thu hết chiến lợi phẩm, v¨¬ c¨® rất nhiều. 26 Ng¨¤y thứ tư họ họp đại hội ở thung lũng Bơ-ra-kha. Tại đây họ đã ch¨²c tụng Ðức Ch¨²a; v¨¬ thế cho đến ng¨¤y nay, người ta vẫn gọi nơi ấy l¨¤ ¡°thung lũng Bơ-ra-kha¡± (c¨® nghĩa l¨¤ ¡°ch¨²c tụng¡±). 27 Sau đ¨®, vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t dẫn đầu mọi người Giu-đa v¨¤ Gi¨º-ru-sa-lem vui sướng l¨ºn đường trở về Gi¨º-ru-sa-lem, v¨¬ Ðức Ch¨²a đã ban cho họ niềm vui tho¨¢t khỏi quân th¨´. 28 Họ trổi vang tiếng đ¨¤n cầm đ¨¤n sắt c¨´ng với tiếng k¨¨n, tiến v¨¤o Gi¨º-ru-sa-lem, l¨ºn Ðền Thờ Ðức Ch¨²a. 29 Mọi nước mọi dân nghe biết rằng Ðức Ch¨²a đã chiến đấu chống quân th¨´ của Ít-ra-en, th¨¬ đều khiếp sợ người.30 Triều đại vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t được y¨ºn ổn v¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a của vua ban cho vua được b¨¬nh an tư bề.

 

Cuối triều vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t (1 V 22:41-51)

 

31 Vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t l¨¤m vua Giu-đa. Vua l¨ºn ngôi l¨²c ba mươi lăm tuổi v¨¤ trị v¨¬ ở Gi¨º-ru-sa-lem hai mươi lăm năm. Thân mẫu vua l¨¤ b¨¤ A-du-va, ¨¢i nữ ông Sin-khi. 32 Vua theo đường lối của phụ vương A-xa, không sai trệch, tức l¨¤ l¨¤m điều ngay ch¨ªnh trước mắt Ðức Ch¨²a. 33 Thế nhưng c¨¢c nơi cao không biến đi hết, v¨¤ dân chưa quyết tâm thờ Thi¨ºn Ch¨²a tổ ti¨ºn m¨¬nh. 34 C¨¢c truyện c¨°n lại về vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t, từ những việc đầu ti¨ºn đến những việc cuối c¨´ng đã được ghi ch¨¦p trong Sử bi¨ºn ni¨ºn của ông Gi¨º-hu con ông Kha-na-ni. Sử bi¨ºn ni¨ºn n¨¤y đã được đưa v¨¤o s¨¢ch c¨¢c Vua Ít-ra-en.

 

35 Sau đ¨®, Giơ-hô-sa-ph¨¢t vua Giu-đa đã li¨ºn kết với A-kh¨¢t-gia vua Ít-ra-en, một con người ăn ở gian ¨¢c. 36 Vua li¨ºn kết với ông ta như vậy l¨¤ để đ¨®ng t¨¤u đi T¨¢c-s¨ªt; v¨¤ nơi họ đ¨®ng t¨¤u l¨¤ E-xi-ôn Ghe-ve. 37 Bấy giờ ông Ê-li-e-de con ông Ðô-đa-va-hu người Ma-r¨º-sa n¨®i ti¨ºn tri chống vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t rằng: ¡°V¨¬ vua li¨ºn kết với vua A-kh¨¢t-gia-hu, n¨ºn Ðức Ch¨²a ph¨¢ công việc của vua.¡± Quả thật đo¨¤n t¨¤u đã vỡ v¨¤ không thể đi T¨¢c-s¨ªt được.

 

¨C Chương 21 ¨C

 

1 Vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t an nghỉ với tổ ti¨ºn v¨¤ được chôn cất với c¨¢c ng¨¤i trong Th¨¤nh Ða-v¨ªt. Con vua l¨¤ Giơ-hô-ram l¨ºn ngôi kế vị.

 

5. Sự Bất Trung

 

V¨¤ Những Tai Họa Của Vua Giơ-Hô-Ram

 

Vua A-kh¨¢t-gia, ho¨¤ng hậu A-than-gia-hu v¨¤ vua Giô-¨¢t (2 V 8:17-24a)

 

2 Vua Giơ-hô-ram c¨® mấy người anh em con vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t sau đây: A-d¨¢c-gia, Giơ-khi-¨ºn, Dơ-kh¨¢c-gia-hu, A-d¨¢c-gia-hu, Mi-kha-¨ºn, Sơ-ph¨¢t-gia-hu. Tất cả những người n¨¤y đều l¨¤ con của Giơ-hô-sa-ph¨¢t, vua Giu-đa. 3 Thân phụ c¨¢c ông đã tặng c¨¢c ông những th¨¤nh ki¨ºn cố tại Giu-đa, c¨´ng với rất nhiều qu¨¤: bạc, v¨¤ng v¨¤ b¨¢u vật; c¨°n vương quyền th¨¬ vua trao cho Giơ-hô-ram, v¨¬ ông n¨¤y l¨¤ con trưởng. 4 Nhưng nắm được vương quyền v¨¤ củng cố được thế lực rồi, vua Giơ-hô-ram d¨´ng gươm giết tất cả c¨¢c em v¨¤ một số thủ lãnh Ít-ra-en nữa.

 

5 Giơ-hô-ram l¨ºn ngôi vua khi được ba mươi hai tuổi, v¨¤ trị v¨¬ ở Gi¨º-ru-sa-lem t¨¢m năm. 6 Vua đi theo đường lối c¨¢c vua Ít-ra-en, h¨¤nh động như nh¨¤ A-kh¨¢p, v¨¬ vua đã lấy một người con g¨¢i của vua A-kh¨¢p l¨¤m vợ. Vua đã l¨¤m điều dữ tr¨¢i mắt Ðức Ch¨²a. 7 Nhưng Ðức Ch¨²a không muốn huỷ diệt nh¨¤ Ða-v¨ªt, chỉ v¨¬ giao ước Người đã thiết lập với vua Ða-v¨ªt v¨¤ v¨¬ lời Người đã hứa l¨¤ sẽ ban cho vua v¨¤ con ch¨¢u một ngọn đ¨¨n luôn luôn ch¨¢y s¨¢ng.

 

8 Dưới thời của vua, Ê-đôm tho¨¢t ¨¢ch thống trị của Giu-đa v¨¤ đặt một vua l¨ºn cai trị m¨¬nh. 9 Vua Giơ-hô-ram, c¨´ng với c¨¢c chỉ huy v¨¤ to¨¤n bộ chiến xa vượt bi¨ºn giới. Ban đ¨ºm vua trỗi dậy, đ¨¢nh quân Ê-đôm đang bao vây vua v¨¤ những người chỉ huy chiến xa. 10 Thế l¨¤ Ê-đôm tho¨¢t ¨¢ch thống trị của Giu-đa cho tới ng¨¤y nay. Bấy giờ L¨ªp-na tho¨¢t ¨¢ch của vua.

 

Vua đã bỏ Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn CH¨²a tổ ti¨ºn m¨¬nh, 11 lại c¨°n lập những nơi cao tr¨ºn c¨¢c n¨²i của Giu-đa, l¨¤m cớ cho cư dân Gi¨º-su-sa-lem đi v¨¤o con đường thờ quấy, khiến Giu-đa ra hư đốn. 12 Bấy giờ, ngôn sứ Ê-li-a gửi cho vua một bức thư nội dung như sau: ¡°Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của vua Ða-v¨ªt tổ phụ vua, ph¨¢n thế n¨¤y: ¡°Ngươi không theo đường lối Giơ-hô-sa-ph¨¢t thân phụ ngươi v¨¤ A-xa vua Giu-đa đã đi, 13 lại theo c¨¢c vua Ít-ra-en m¨¤ l¨¤m cớ cho Giu-đa v¨¤ cư dân Gi¨º-ru-sa-lem đi v¨¤o con đường thờ quấy như nh¨¤ A-kh¨¢p đã l¨¤m. Ngay cả c¨¢c em con c¨´ng cha với ngươi, những kẻ tốt hơn ngươi, ngươi cũng đã giết. 14 Bởi thế, n¨¤y Ðức Ch¨²a sẽ gi¨¢ng đại hoạ xuống dân ngươi, xuống th¨º thiếp v¨¤ con c¨¢i ngươi, xuống tất cả t¨¤i sản ngươi. 15 C¨°n ch¨ªnh ngươi, ngươi sẽ mắc đủ thứ bệnh, sẽ đau ruột ng¨¤y n¨¤y qua ng¨¤y kh¨¢c, đau đến sổ ruột ra.¡±

 

16 Bấy giờ Ðức Ch¨²a th¨²c đẩy dân Phi-li-tinh v¨¤ dân Ả-rập gi¨¢p ranh với người C¨²t đứng l¨ºn chống lại vua Giơ-hô-ram. 17 Ch¨²ng tiến l¨ºn, xâm nhập Giu-đa v¨¤ vơ v¨¦t hết t¨¤i sản trong ho¨¤ng cung. Ngay cả con c¨¢i, th¨º thiếp của vua, ch¨²ng cũng không từ, chỉ s¨®t lại đứa con ¨²t Giơ-hô-a-kh¨¢t.18 Sau hết, Ðức Ch¨²a l¨¤m cho vua mắc một chứng bệnh nan y ở đường ruột. 19 Bệnh t¨¬nh vua k¨¦o d¨¤i ng¨¤y n¨¤y qua ng¨¤y kh¨¢c suốt hai năm. Cuối c¨´ng, vua bị l¨°i ruột ra v¨¤ đã tắt thở giữa những cơn đau dữ dội. Dân không đốt hương để tỏ l¨°ng tôn k¨ªnh vua như vẫn l¨¤m cho c¨¢c vị tiền nhiệm.

 

20 Vua l¨ºn ngôi khi được ba mươi hai tuổi, v¨¤ trị v¨¬ t¨¢m năm ở Gi¨º-ru-sa-lem. Vua ra đi m¨¤ không ai thương kh¨®c. Vua được chôn cất trong Th¨¤nh Ða-v¨ªt, nhưng không được đặt trong phần mộ c¨¢c vua.

 

¨C Chương 22 ¨C

 

Triều vua A-kh¨¢t-gia-hu (2 V 8:25-29; 9:21-28)

 

1 Cư dân Gi¨º-ru-sa-lem tôn con ¨²t của vua l¨¤ A-kh¨¢t-gia-hu l¨ºn kế vị, v¨¬ to¨¢n người c¨´ng quân Ả-rập xâm nhập doanh trại đã giết hết c¨¢c con lớn của vua rồi. Thế l¨¤ A-kh¨¢t-gia-hu con vua Giơ-hô-ram l¨ºn trị v¨¬ Giu-đa. 2 A-kh¨¢t-gia-hu l¨ºn ngôi vua khi được hai mươi hai tuổi, v¨¤ trị v¨¬ ở Gi¨º-ru-sa-lem được một năm. Thân mẫu vua l¨¤ b¨¤ A-than-gia-hu, ¨¢i nữ vua Om-ri. 3 Cả vua n¨¤y cũng theo đường lối của nh¨¤ A-kh¨¢p, v¨¬ nghe mẹ x¨²i l¨¤m điều bất lương. 4 Vua l¨¤m điều dữ tr¨¢i mắt Ðức Ch¨²a như nh¨¤ A-kh¨¢p, v¨¬ sau khi phụ vương qua đời, họ đã g¨®p ý cho vua khiến vua phải ti¨ºu vong. 5 Vua c¨°n theo lời họ khuy¨ºn, m¨¤ c¨´ng với vua Giơ-hô-ram, con của A-kh¨¢p vua Ít-ra-en, đi đ¨¢nh Kha-da-¨ºn vua A-ram tại Ra-mốt Ga-la-¨¢t. Nhưng người A-ram đã đ¨¢nh vua Giô-ram bị thương. 6 Vua quay về G¨ªt-rơ-en để chữa trị, v¨¬ đã bị thương tại Ra-ma trong l¨²c giao chiến với vua A-ram l¨¤ Kha-da-¨ºn.

 

Vua A-kh¨¢t-gia-hu con Giơ-hô-ram, vua Giu-đa, xuống G¨ªt-rô-en thăm vua Giơ-hô-ram con vua A-kh¨¢p v¨¬ vua n¨¤y đang đau. 7 Thi¨ºn Ch¨²a đã để cho vua A-kh¨¢t-gia-hu chuốc lấy c¨¢i chết khi đi thăm vua Giơ-hô-ram. Quả vậy, vừa đến nơi, vua c¨´ng với vua Giơ-hô-ram ra đ¨®n ông Gi¨º-hu con ông Nim-si. Ông Gi¨º-hu l¨¤ người đã được Ðức Ch¨²a xức dầu sai đi ti¨ºu diệt nh¨¤ A-kh¨¢p. 8 Trong khi h¨¤nh quyết nh¨¤ A-kh¨¢p, ông Gi¨º-hu bắt gặp c¨¢c thủ lãnh của Giu-đa v¨¤ c¨¢c ch¨¢u của vua A-kh¨¢t-gia-hu đang phục vụ vua, ông giết họ luôn. 9 Sau đ¨®, ông cho tầm nã vua A-kh¨¢t-gia-hu v¨¤ bắt được vua đang lẩn trốn ở Sa-ma-ri. Vua bị điệu đến cho ông Gi¨º-hu v¨¤ bị ông n¨¤y hạ s¨¢t. Vua được chôn cất tử tế, v¨¬ người ta n¨®i: ¡°Dầu sao, đây cũng l¨¤ con vua Giơ-hô-sa-ph¨¢t, người đã hết l¨°ng t¨¬m kiếm Ðức Ch¨²a.¡± Thế l¨¤ trong nh¨¤ A-kh¨¢t-gia-hu, chẳng c¨°n ai c¨® khả năng nắm quyền cai trị nữa.

 

Tội ¨¢c của b¨¤ A-than-gia-hu (2 V 11:1-3)

 

10 B¨¤ A-than-gia-hu, thân mẫu vua A-kh¨¢t-gia-hu, thấy con m¨¬nh đã chết, th¨¬ đứng l¨ºn ti¨ºu diệt tất cả ho¨¤ng tộc của nh¨¤ Giu-đa. 11 Nhưng b¨¤ Giơ-hô-s¨¢p-¨¢t, ¨¢i nữ vua Giơ-hô-ram, đã ẵm Giô-¨¢t con vua A-kh¨¢t-gia-hu, l¨¦n đưa cậu ra khỏi số ho¨¤ng tử sẽ bị s¨¢t hại, giấu trong ph¨°ng ngủ c¨´ng với người v¨² nuôi. Thế l¨¤ b¨¤ Giơ-hô-s¨¢p-¨¢t, ¨¢i nữ vua Giơ-hô-ram, vợ của tư tế Giơ-hô-gia-đa, cũng l¨¤ chị của vua A-kh¨¢t-gia-hu, đã giấu được cậu b¨¦ khuất mắt b¨¤ A-than-gia-hu, không để b¨¤ s¨¢t hại. 12 Cậu c¨´ng với họ ẩn n¨¢u trong Nh¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a s¨¢u năm trời, suốt thời b¨¤ A-than-gia cai trị xứ sở.

 

¨C Chương 23 ¨C

 

Vua Giô-¨¢t l¨ºn ngôi. B¨¤ A-than-gia-hu chết. (2 V 11:4-16)

 

1 Năm thứ bảy ông Giơ-hô-gia-đa quyết tâm h¨¤nh động; ông sai người đi mời c¨¢c vị chỉ huy trăm quân sau đây: ông A-d¨¢c-gia-hu con ông Giơ-rô-kham, ông G¨ªt-ma-¨ºn con ông Giơ-hô-kha-nan, ông A-d¨¢c-gia-hu con ông Ô-vết, ông Ma-a-x¨º-gia-hu con ông A-đa-gia-hu, ông Ê-li-sa-ph¨¢t con ông D¨ªch-ri để kết ước với ông. 2 Họ đi khắp Giu-đa m¨®c nối với c¨¢c thầy L¨º-vi v¨¤ c¨¢c trưởng tộc tại tất cả c¨¢c th¨¤nh trong xứ. Sau 𨮠họ trở về Gi¨º-ru-sa-lem. 3 Bấy giờ to¨¤n thể cộng đo¨¤n kết ước với vua trong Ðền Thờ Thi¨ºn Ch¨²a. Ông Giơ-hô-gia-đa l¨ºn tiếng: ¡°Ðây l¨¤ ho¨¤ng th¨¢i tử, người phải được l¨¤m vua như lời Ðức Ch¨²a đã ph¨¢n về con ch¨¢u vua Ða-v¨ªt. 4 Ðây l¨¤ điều c¨¢c ông phải l¨¤m: một phần ba c¨¢c ông l¨¤ những tư tế v¨¤ những thầy L¨º-vi đang phi¨ºn trực ng¨¤y sa-b¨¢t sẽ đứng g¨¢c tại c¨¢c cửa. 5 Một phần ba g¨¢c tại ho¨¤ng cung. Một phần ba c¨°n lại g¨¢c cửa Giơ-xốt. Trong khi đ¨®, tất cả dân ch¨²ng sẽ ở trong c¨¢c sân của Ðền Thờ Ðức Ch¨²a. 6 Không ai được v¨¤o Ðền Thờ Ðức Ch¨²a, ngoại trừ c¨¢c tư tế v¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi đang công t¨¢c; những người n¨¤y được v¨¤o v¨¬ họ đã được th¨¢nh hiến. To¨¤n dân sẽ phải tuân giữ điều Ðức Ch¨²a đã ấn định. 7 C¨¢c thầy L¨º-vi sẽ đứng chung quanh vua, ai nấy đều cầm kh¨ª giới trong tay. Kẻ n¨¤o v¨¤o Ðền Thờ sẽ bị xử tử. Khi vua đi ra đi v¨¤o, c¨¢c ông luôn phải ở b¨ºn cạnh vua.¡±

 

8 C¨¢c thầy L¨º-vi v¨¤ to¨¤n thể Giu-đa l¨¤m đ¨²ng mọi điều tư tế Giơ-hô-gia-đa đã truyền: mỗi người lo giữ người của m¨¬nh lại, những người đến phi¨ºn trực ng¨¤y sa-b¨¢t cũng như những người hết phi¨ºn trực ng¨¤y sa-b¨¢t, bởi v¨¬ tư tế Giơ-hô-gia-đa không cho c¨¢c ban hết phi¨ºn được nghỉ. 9 Tư tế Giơ-hô-gia-đa trao cho c¨¢c vị chỉ huy trăm quân 𨮠gi¨¢o, thuẫn lớn, thuẫn nhỏ của vua Ða-v¨ªt để trong Ðền Thờ Thi¨ºn Ch¨²a. 10 Ông chỉ định vị tr¨ª cho mọi người, ai nấy đều cầm kh¨ª giới trong tay, từ b¨ºn phải sang b¨ºn tr¨¢i Ðền Thờ, trước b¨¤n thờ v¨¤ Ðền Thờ, cốt để bao quanh vua. 11 Người ta rước ho¨¤ng tử ra, đội vương miện v¨¤ trao cuộn Chứng Ước. Bấy giờ tư tế Giơ-hô-gia-đa v¨¤ c¨¢c con ông phong vương v¨¤ xức dầu cho vua v¨¤ hô: ¡°Vạn tuế đức vua!¡±

 

12 Khi b¨¤ A-than-gia-hu nghe tiếng dân ch¨²ng vừa chạy vừa hoan hô vua, th¨¬ b¨¤ đi về ph¨ªa dân ch¨²ng đang ở Ðền Thờ Ðức Ch¨²a. 13 B¨¤ nh¨¬n l¨ºn, th¨¬ k¨¬a, vua đang đứng tr¨ºn bục ngay lối v¨¤o, c¨¢c vị chỉ huy v¨¤ c¨¢c người thổi k¨¨n ở b¨ºn cạnh vua. To¨¤n dân trong xứ hân hoan reo h¨° giữa tiếng k¨¨n trổi vang. C¨¢c ca vi¨ºn c¨® nhạc kh¨ª phụ hoạ, xướng l¨ºn những b¨¤i ca hoan hô. B¨¤ A-than-gia-hu liền x¨¦ ¨¢o m¨¬nh ra v¨¤ la l¨ºn: ¡°Phản bội! Phản bội!¡± 14 Tư tế Giơ-hô-gia-đa cho c¨¢c vị chỉ huy một trăm quân đứng đầu to¨¢n binh đi ra v¨¤ bảo họ: ¡°Lôi n¨® ra khỏi h¨¤ng quân! Ai theo n¨® th¨¬ lấy gươm ch¨¦m chết! Tư tế ra lệnh: không được giết n¨® trong Nh¨¤ Ðức Ch¨²a.¡± 15 Khi b¨¤ chạy tới Cửa Ngựa của ho¨¤ng cung th¨¬ bị bắt v¨¤ bị h¨¤nh quyết.

 

Cuộc cải c¨¢ch của tư tế Giơ-hô-gia-đa (2 V 11:17-20)

 

16 Ông Giơ-hô-gia-đa lập một giao ước giữa ông với to¨¤n dân v¨¤ với vua, cam kết l¨¤m dân của Ðức Ch¨²a. 17 Mọi người k¨¦o tới ph¨¢ huỷ đền thờ của Ba-an, đập tan c¨¢c b¨¤n thờ v¨¤ ảnh tượng, rồi giết chết tư tế M¨¢t-tan của thần Ba-an ngay trước b¨¤n thờ. 18 Sau 𨮠ông Giơ-hô-gia-đa giao công t¨¢c phục vụ Ðền Thờ Ðức Ch¨²a v¨¤o tay c¨¢c tư tế v¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi. Những vị n¨¤y đã được vua Ða-v¨ªt chia th¨¤nh từng ban lo việc Ðền Thờ Ðức Ch¨²a, để dâng lễ to¨¤n thi¨ºu k¨ªnh Ðức Ch¨²a, như đã ch¨¦p trong Luật Mô-s¨º, với niềm hân hoan, với lời ca h¨¢t theo c¨¢ch thức vua Ða-v¨ªt ấn định. 19 Ông cũng cắt người canh tại c¨¢c cửa Ðền Thờ Ðức Ch¨²a, không cho người nhiễm uế v¨¬ bất cứ lý do g¨¬ được v¨¤o. 20 Rồi ông đem c¨¢c vị chỉ huy trăm quân, c¨¢c thân h¨¤o nhân sĩ trong dân v¨¤ to¨¤n dân trong xứ đến rước vua. Họ đưa vua ra khỏi Ðền Thờ Ðức Ch¨²a, đi qua cửa tr¨ºn v¨¤o ho¨¤ng cung, rồi đặt vua l¨ºn ngai v¨¤ng. 21 To¨¤n dân trong xứ vui mừng v¨¤ th¨¤nh đô được y¨ºn ổn, v¨¬ b¨¤ A-than-gia-hu đã bị đâm chết.

 

¨C Chương 24 ¨C

 

Vua Giô-¨¢t tr¨´ng tu Ðền Thờ (2 V 12:1-16)

 

1 Giô-¨¢t l¨ºn ngôi vua khi được bảy tuổi, v¨¤ trị v¨¬ ở Gi¨º-ru-sa-lem được bốn mươi năm. Thân mẫu vua l¨¤ b¨¤ X¨ªp-gia, người Bơ-e Se-va. 2 Suốt thời tư tế Giơ-hô-gia-đa, vua Giô-¨¢t đã l¨¤m điều ngay ch¨ªnh trước mắt Ðức Ch¨²a. 3 Ông Giơ-hô-gia-đa cưới cho vua hai người vợ, v¨¤ vua được một số con trai con g¨¢i.4 Sau đ¨®, vua Giô-¨¢t quyết định tr¨´ng tu Ðền Thờ Ðức Ch¨²a.

 

5 Vua triệu tập c¨¢c tư tế, c¨¢c thầy L¨º-vi v¨¤ n¨®i: ¡°C¨¢c ngươi hãy đi khắp c¨¢c th¨¤nh xứ Giu-đa v¨¤ quy¨ºn g¨®p tiền bạc trong to¨¤n dân Ít-ra-en, để h¨¤ng năm sửa sang Ðền Thờ của Thi¨ºn Ch¨²a c¨¢c ngươi. Phải mau mắn tiến h¨¤nh công việc!¡± Nhưng c¨¢c thầy L¨º-vi lại không mau mắn. 6 Bấy giờ vua mời người đứng đầu l¨¤ ông Giơ-hô-gia-đa đến v¨¤ bảo: ¡°Tại sao ông không liệu cho c¨¢c thầy L¨º-vi thu về phần đ¨®ng g¨®p của Giu-đa v¨¤ Gi¨º-ru-sa-lem, như ông Mô-s¨º tôi tớ của Ðức Ch¨²a cũng như cộng đồng Ít-ra-en đã quy định phải nộp cho Lều Giao Ước. 7 Quả thật, con mụ bất lương A-than-gia-hu v¨¤ đồng bọn đã cướp b¨®c Ðền Thờ của Thi¨ºn Ch¨²a, lại c¨°n lấy c¨¢c đồ th¨¢nh trong Ðền Thờ Ðức Ch¨²a đem dâng k¨ªnh c¨¢c Ba-an.¡± 8 Vua ra lệnh l¨¤m một c¨¢i h¨°m v¨¤ cho đặt b¨ºn ngo¨¤i cửa v¨¤o Ðền Thờ Ðức Ch¨²a. 9 Rồi người ta k¨ºu gọi Giu-đa v¨¤ Gi¨º-ru-sa-lem đem nộp phần đ¨®ng g¨®p dâng cho Ðức Ch¨²a, như ông Mô-s¨º, tôi tớ Thi¨ºn Ch¨²a, đã truyền cho Ít-ra-en trong sa mạc. 10 Tất cả c¨¢c vị thủ lãnh c¨´ng to¨¤n dân hoan hỷ mang tiền đến bỏ v¨¤o h¨°m, cho đến khi mọi người nộp xong.

 

11 Khi được nhiều tiền v¨¤ phải mang h¨°m đến để vua nhờ c¨¢c thầy L¨º-vi kiểm so¨¢t, th¨¬ c¨¢c vi¨ºn ký lục của vua v¨¤ uỷ vi¨ºn của vị trưởng tư tế sẽ đến đổ tiền trong h¨°m ra; rồi mang h¨°m đặt lại chỗ cũ. Ng¨¤y n¨¤o họ cũng l¨¤m như thế, v¨¤ gom được rất nhiều tiền bạc. 12 Vua v¨¤ ông Giơ-hô-gia-đa trao số bạc 𨮠cho c¨¢c thợ phụ tr¨¢ch công việc tại Ðền Thờ Ðức Ch¨²a. Những người n¨¤y thu¨º thợ đ¨¢, thợ mộc để tr¨´ng tu Ðền Thờ Ðức Ch¨²a, cũng như mướn thợ sắt, thợ đồng để sửa sang Ðền Thờ Ðức Ch¨²a. 13 C¨¢c người thợ n¨¤y bắt tay v¨¤o việc, v¨¤ nhờ họ, công việc được tiến triển tốt đẹp. Như thế, họ đã khôi phục t¨¬nh trạng của Ðền Thờ Ðức Ch¨²a v¨¤ l¨¤m cho Ðền Thờ th¨ºm vững chắc. 14 Khi công việc ho¨¤n tất, họ đem nộp số bạc c¨°n lại cho vua v¨¤ ông Giơ-hô-gia-đa. Người ta d¨´ng số bạc ấy để l¨¤m những vật dụng cho Ðền Thờ Ðức Ch¨²a: c¨¢c vật dụng d¨¤nh cho việc thờ phượng v¨¤ c¨¢c lễ to¨¤n thi¨ºu, c¨¢c ch¨¦n, c¨¢c đồ v¨¤ng đồ bạc.

 

15 Ông Giơ-hô-gia-đa sống đến gi¨¤, tuổi thọ rất cao, rồi qua đời. L¨²c chết, ông được một trăm ba mươi tuổi.16 Người ta chôn cất ông trong Th¨¤nh vua Ða-v¨ªt c¨´ng với c¨¢c vua, v¨¬ ông đã l¨¤m điều tốt l¨¤nh trong Ít-ra-en đối với Thi¨ºn Ch¨²a v¨¤ Ðền Thờ của Người.

 

Sự yếu đuối của vua Giô-¨¢t. Thi¨ºn Ch¨²a trừng phạt.

 

17 Sau khi ông Giơ-hô-gia-đa qua đời, c¨¢c thủ lãnh Giu-đa đến b¨¢i yết nh¨¤ vua v¨¤ l¨²c ấy nh¨¤ vua nghe theo họ. 18 Họ đã bỏ Ðền Thờ của Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a tổ ti¨ºn họ, m¨¤ phụng sự c¨¢c cột thờ v¨¤ c¨¢c ngẫu tượng. V¨¬ tội ấy Ðức Ch¨²a đã gi¨¢ng cơn thịnh nộ xuống Giu-đa v¨¤ Gi¨º-ru-sa-lem. 19 Người đã sai c¨¢c ngôn sứ đến với họ, để đưa họ quay về với Ðức Ch¨²a. C¨¢c vị ấy đã khuyến c¨¢o, nhưng họ không th¨¨m để tai. 20 Ông Da-ca-ri-a, con tư tế Giơ-hô-gia-đa, được đầy thần kh¨ª Thi¨ºn Ch¨²a, đứng tr¨ºn cao, đối diện với dân v¨¤ n¨®i: ¡°Thi¨ºn Ch¨²a ph¨¢n thế n¨¤y: ¡°Tại sao c¨¢c ngươi vi phạm lệnh truyền của Ðức Ch¨²a, m¨¤ chuốc lấy thất bại? V¨¬ c¨¢c ngươi đã l¨¬a bỏ Ðức Ch¨²a, n¨ºn Ðức Ch¨²a cũng l¨¬a bỏ c¨¢c ngươi.¡± 21 Họ liền toa rập chống lại ông v¨¤, theo lệnh vua, họ n¨¦m đ¨¢ giết ông trong sân Ðền Thờ Ðức Ch¨²a. 22 Vua Giô-¨¢t không nhớ đến t¨¬nh nghĩa m¨¤ ông Giơ-hô-gia-đa, thân phụ ông Da-ca-ri-a, đã d¨¤nh cho m¨¬nh, n¨ºn mới s¨¢t hại ông n¨¤y. L¨²c gần chết, ông Da-ca-ri-a k¨ºu l¨ºn: ¡°Xin Ðức Ch¨²a nh¨¬n xem v¨¤ b¨¢o o¨¢n cho con.¡±

 

23 Ðầu năm sau, quân đội A-ram tiến đ¨¢nh vua Giô-¨¢t. Ch¨²ng xâm nhập Giu-đa v¨¤ Gi¨º-ru-sa-lem, t¨¤n s¨¢t tất cả c¨¢c thủ lãnh trong dân v¨¤ gửi tất cả chiến lợi phẩm về cho vua Ða-m¨¢t. 24 Thực ra, lực lượng A-ram chỉ đến với một số ¨ªt người, nhưng Ðức Ch¨²a đã trao một lực lượng rất đông đảo v¨¤o tay ch¨²ng, chỉ v¨¬ dân Ít-ra-en đã l¨¬a bỏ Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của tổ ti¨ºn m¨¬nh.

 

Quân A-ram đã trị tội vua Giô-¨¢t. 25 Khi ch¨²ng r¨²t lui, bỏ vua lại trong cơn đau trầm trọng, c¨¢c thuộc hạ của vua đã toa rập với nhau chống lại vua, trả th¨´ cho m¨¢u người con của tư tế Giô-hô-gia-đa. Họ giết vua ngay tr¨ºn giường. Vua đã chết v¨¤ được mai t¨¢ng trong Th¨¤nh Ða-v¨ªt, nhưng không được chôn nơi phần mộ ho¨¤ng gia. 26 Ðây l¨¤ những người đã toa rập chống lại vua: ông Da-v¨¢t, con b¨¤ Sim-¨¢t, người Am-mon v¨¤ ông Giơ-hô-da-v¨¢t, con b¨¤ Sim-r¨ªt, người Mô-¨¢p. 27 Những chuyện li¨ºn quan tới c¨¢c con vua, tới c¨¢c lời sấm chống lại vua, tới việc tu bổ Ðền Thờ Thi¨ºn Ch¨²a, tất cả đều được ghi ch¨¦p trong phần ch¨² giải s¨¢ch C¨¢c Vua. Th¨¢i tử A-m¨¢t-gia-hu l¨ºn ngôi kế vị.

 

¨C Chương 25 ¨C

 

6. Ðạo Ðức Dở Dang V¨¤ Th¨¤nh Công Nửa Vời

 

Của C¨¢c Vua A-M¨¢t-Gia-Hu, Út-Di-Gia-Hu V¨¤ Giô-Tham

 

Vua A-m¨¢t-gia-hu l¨ºn ngôi (2 V 14:2-6)

 

1 A-m¨¢t-gia-hu l¨ºn ngôi vua khi được hai mươi lăm tuổi, v¨¤ trị v¨¬ tại Gi¨º-ru-sa-lem hai mươi ch¨ªn năm. Thân mẫu của vua l¨¤ b¨¤ Giơ-hô-¨¢t-đan người Gi¨º-ru-sa-lem. 2 Vua l¨¤m điều ngay ch¨ªnh trước mắt Ðức Ch¨²a, nhưng l¨°ng vua không trọn vẹn với Người. 3 Khi đã nắm vững vương quyền trong tay, vua hạ s¨¢t những thuộc hạ đã hạ s¨¢t vua cha. 4 Nhưng vua không xử tử con c¨¢i những kẻ s¨¢t nhân ấy như đã ch¨¦p trong s¨¢ch Luật Mô-s¨º, chiếu theo lệnh Ðức Ch¨²a truyền rằng: ¡°Cha sẽ không bị xử tử v¨¬ con, v¨¤ con sẽ không bị xử tử v¨¬ cha: mỗi người sẽ bị xử tử v¨¬ tội của m¨¬nh.¡±

 

Cuộc chiến chống Ê-đôm (2 V 14:7)

 

5 Vua A-m¨¢t-gia-hu triệu tập người Giu-đa lại v¨¤ tổ chức quân ngũ theo gia tộc, đặt dưới quyền c¨¢c chỉ huy ng¨¤n quân v¨¤ chỉ huy trăm quân trong to¨¤n cõi Giu-đa v¨¤ Ben-gia-min. Vua l¨¤m sổ thống k¨º những người từ hai mươi tuổi trở l¨ºn, được tất cả l¨¤ ba trăm ng¨¤n người ưu t¨² đến tuổi nhập ngũ, biết sử dụng khi¨ºn thuẫn v¨¤ gi¨¢o m¨¢c. 6 Vua c¨°n bỏ ra ba ng¨¤n ký bạc thu¨º một trăm ng¨¤n anh h¨´ng dũng sĩ của Ít-ra-en. 7 Nhưng một người của Thi¨ºn Ch¨²a đến thưa vua rằng: ¡°Thưa đức vua, xin đừng để quân đội Ít-ra-en đi với ng¨¤i, v¨¬ Ðức Ch¨²a không ở với Ít-ra-en, với tất cả những người Ép-ra-im đ¨®. 8 V¨¬ nếu ng¨¤i tưởng rằng nhờ họ m¨¤ lực lượng của ng¨¤i th¨ºm mạnh, th¨¬ Thi¨ºn Ch¨²a cũng sẽ l¨¤m cho ng¨¤i ra yếu trước quân th¨´, bởi v¨¬ Thi¨ºn Ch¨²a c¨® quyền gia tăng sức mạnh hay l¨¤m cho suy yếu.¡± 9 Vua A-m¨¢t-gia-hu n¨®i với người của Thi¨ºn Ch¨²a: ¡°Vậy th¨¬ ta sẽ l¨¤m g¨¬ với ba ng¨¤n ký bạc ta đã trao cho đơn vị Ít-ra-en?¡± Người của Thi¨ºn Ch¨²a trả lời: ¡°Ðức Ch¨²a c¨® thể ban cho vua nhiều hơn gấp bội.¡± 10 Bấy giờ đơn vị từ Ép-ra-im đến được vua A-m¨¢t-gia-hu t¨¢ch ra v¨¤ cho về nh¨¤. Họ rất bực tức với Giu-đa v¨¤ ra về, l¨°ng đầy căm phẫn.

 

11 Vua A-m¨¢t-gia-hu quyết định dẫn đầu quân binh của m¨¬nh đi tới thung lũng Muối. Tại đây ông hạ được mười ng¨¤n con c¨¢i X¨º-ia. 12 Mười ng¨¤n nữa bị con c¨¢i Giu-đa bắt sống, đưa l¨ºn đỉnh Tảng Ш¢ v¨¤ xô xuống vực thẳm; tất cả đều chết tan x¨¢c. 13 Trong khi đ¨®, đơn vị bị vua A-m¨¢t-gia-hu thải hồi, không cho theo vua đi đ¨¢nh giặc, đã xông v¨¤o c¨¢c th¨¤nh của Giu-đa, từ Sa-ma-ri đến Bết Khô-rôn, giết chết ba ng¨¤n người v¨¤ cướp b¨®c nhiều của cải.

 

14 Sau khi chiến thắng quân Ê-đôm, vua A-m¨¢t-gia-hu trở về, mang theo c¨¢c tượng thần của con c¨¢i X¨º-ia, tôn l¨¤m thần của m¨¬nh, sụp lạy ch¨²ng v¨¤ đốt hương dâng k¨ªnh ch¨²ng. 15 Ðức Ch¨²a nổi cơn thịnh nộ với vua A-m¨¢t-gia-hu v¨¤ đã sai một ngôn sứ n¨®i với vua: ¡°Tại sao ngươi lại đi t¨¬m kiếm c¨¢c thần của dân đ¨®, những thần đã không cứu được ch¨²ng khỏi tay ngươi?¡± 16 Ngôn sứ c¨°n đang n¨®i th¨¬ vua ngắt lời: ¡°Ch¨²ng ta đã đặt ngươi l¨¤m cố vấn cho vua hay sao? Thôi đi! Muốn chết phải không?¡± Vị ngôn sứ ngưng, nhưng rồi lại n¨®i: ¡°Tôi biết l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a đã đồng ý cho ng¨¤i bị ti¨ºu diệt, v¨¬ ng¨¤i đã xử sự như thế v¨¤ khi tôi tớ g¨®p ý, ng¨¤i cũng chẳng th¨¨m nghe.¡±

 

Chiến tranh với Ít-ra-en (2 V 14:8-14)

 

17 Sau khi b¨¤n luận, A-m¨¢t-gia-hu vua Giu-đa sai sứ giả đến vua Giô-¨¢t, con vua Giơ-hô-a-kh¨¢t, ch¨¢u vua Ít-ra-en l¨¤ Gi¨º-hu, v¨¤ n¨®i: ¡°N¨¤o đến đây, ta đọ sức với nhau!¡± 18 Vua Ít-ra-en l¨¤ Giô-¨¢t mới sai người đến n¨®i với A-m¨¢t-gia-hu vua Giu-đa: ¡°Cỏ gai tr¨ºn n¨²i Li-băng sai người đến n¨®i với cây b¨¢ hương Li-băng: ¡°Xin gả con g¨¢i của ng¨¤i cho con trai tôi. Nhưng một con dã th¨² Li-băng đi qua đã đạp l¨ºn cỏ gai. 19 Ông tự h¨¤o l¨¤ đã đ¨¢nh bại Ê-đôm, n¨ºn ông l¨ºn mặt. Nhưng muốn v¨ºnh vang th¨¬ cứ ở nh¨¤ m¨¤ v¨ºnh vang! H¨¤ cớ chi lại đi gây hoạ để chuốc lấy sụp đổ cho bản thân v¨¤ cho cả Giu-đa nữa?¡±

 

20 Nhưng vua A-m¨¢t-gia-hu không chịu nghe. Thi¨ºn Ch¨²a đã để xảy ra như thế cho họ bị nộp v¨¤o tay vua Giô-¨¢t, v¨¬ họ đã t¨¬m kiếm c¨¢c thần của Ê-đôm. 21 Vua Ít-ra-en l¨¤ Giô-¨¢t tiến l¨ºn đọ sức với A-m¨¢t-gia-hu vua Giu-đa tại Bết Se-m¨¦t thuộc Giu-đa. 22 Giu-đa bị Ít-ra-en đ¨¢nh bại; quân Giu-đa chạy trốn, ai về lều nấy. 23 C¨°n vua Giu-đa l¨¤ A-m¨¢t-gia-hu, con vua Giô-¨¢t, ch¨¢u vua Giơ-hô-a-kh¨¢t th¨¬ bị vua Ít-ra-en l¨¤ Giô-¨¢t bắt ở Bết Se-m¨¦t, v¨¤ điệu về th¨¤nh Gi¨º-ru-sa-lem. Vua Giô-¨¢t đập ph¨¢ tường th¨¤nh, tạo ra một lỗ hổng d¨¤i hai trăm thước, từ Cửa Ép-ra-im đến Cửa G¨®c. 24 Sau 𨮠vua lấy tất cả v¨¤ng bạc c¨´ng mọi đồ vật trong Nh¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a ông Ô-vết Ê-đôm đang giữ, lấy c¨¢c kho b¨¢u của ho¨¤ng cung, bắt c¨¢c con tin, rồi trở về Sa-ma-ri.

 

Cuối triều A-m¨¢t-gia-hu (2 V 14:17-20)

 

25 Sau khi Giô-¨¢t con của Giơ-hô-a-kh¨¢t, vua Ít-ra-en qua đời, A-m¨¢t-gia-hu vua Giu-đa c¨°n sống được mười lăm năm nữa.

 

26 C¨¢c việc kh¨¢c li¨ºn quan đến vua A-m¨¢t-gia-hu, từ những việc đầu ti¨ºn đến những việc cuối c¨´ng, lại không được ghi ch¨¦p trong s¨¢ch C¨¢c Vua Giu-đa v¨¤ Ít-ra-en 𨮠sao? 27 Từ khi vua A-m¨¢t-gia-hu bỏ Ðức Ch¨²a, người ta cũng âm mưu chống lại vua tại Gi¨º-ru-sa-lem. Vua phải trốn chạy về La-kh¨ªt; nhưng bị quân binh rượt đuổi đến tận La-kh¨ªt v¨¤ bị giết tại đây. 28 Người ta cho ngựa chở vua về chôn cất b¨ºn cạnh tổ ti¨ºn trong Th¨¤nh vua Ða-v¨ªt.

 

¨C Chương 26 ¨C

 

Khởi đầu triều đại vua Út-di-gia-hu (2 V 14:21-22; 15:2-4)

 

1 To¨¤n dân Giu-đa đặt Út-di-gia-hu mới mười s¨¢u tuổi l¨ºn ngôi kế vị vua cha l¨¤ A-m¨¢t-gia-hu. 2 Ch¨ªnh vua đã t¨¢i thiết Ê-l¨¢t v¨¤ trả lại th¨¤nh ấy cho Giu-đa sau khi vua A-m¨¢t-gia-hu an nghỉ b¨ºn cạnh tổ ti¨ºn. 3 Vua được mười s¨¢u tuổi khi l¨ºn ngôi v¨¤ trị v¨¬ năm mươi hai năm ở Gi¨º-ru-sa-lem. Mẹ vua t¨ºn l¨¤ Giơ-khôn-gia-hu, người Gi¨º-ru-sa-lem. 4 Vua đã l¨¤m điều ngay ch¨ªnh trước mắt ÐỨC CHÚA, ho¨¤n to¨¤n đ¨²ng như vua cha l¨¤ A-m¨¢t-gia-hu đã l¨¤m. 5 Vua đã t¨¬m kiếm Thi¨ºn Ch¨²a suốt thời ông Dơ-kh¨¢c-gia-hu, người đã dạy cho vua biết k¨ªnh sợ Thi¨ºn Ch¨²a. Bao lâu vua t¨¬m kiếm Ðức Ch¨²a, th¨¬ Thi¨ºn Ch¨²a cho vua được th¨¤nh công.

 

Thế lực của vua Út-di-gia-hu

 

6 Vua Út-di-gia-hu xuất quân giao chiến với người Phi-li-tinh, triệt hạ tường th¨¤nh G¨¢t, tường th¨¤nh Gi¨¢p-ne, tường th¨¤nh Át-đốt, rồi kiến thiết c¨¢c th¨¤nh trong miền Át-đốt v¨¤ miền của người Phi-li-tinh. 7 Thi¨ºn ch¨²a đã hỗ trợ vua chống lại người Phi-li-tinh, người Ả-rập cư ngụ ở Gua Ba-an, v¨¤ người Mơ-u-nim. 8 Người Am-mon đã triều cống vua Út-di-gia-hu; danh tiếng vua vang đến tận ranh giới Ai-cập, v¨¬ uy lực của vua đã đạt tới cao độ.

 

9 Vua Út-di-gia-hu xây những th¨¢p canh ở Gi¨º-ru-sa-lem, tại Cửa G¨®c, Cửa Thung lũng v¨¤ Nơi Tiếp Nối; vua tăng cường ph¨°ng thủ c¨¢c th¨¢p ấy. 10 Vua cũng xây những th¨¢p canh trong sa mạc, đ¨¤o nhiều giếng nước, v¨¬ vua c¨® nhiều s¨²c vật cả ở miền Sơ-ph¨º-la, lẫn tr¨ºn miền cao nguy¨ºn; lại c¨® những người l¨¤m nghề nông, những người trồng nho tr¨ºn miền n¨²i v¨¤ tr¨ºn n¨²i C¨¢c-men, v¨¬ vua l¨¤ người y¨ºu chuộng đất đai.

 

11 Vua Út-di-gia-hu c¨® một lực lượng quân binh thiện chiến, được chia th¨¤nh từng đội, tuỳ theo số người được kinh sư Giơ-y-¨ºn v¨¤ ký lục Ma-a-x¨º-gia-hu tuyển lựa; lực lượng ấy thuộc quyền ông Kha-nan-gia-hu, một trong số c¨¢c tướng lãnh của vua. 12 Tổng số c¨¢c trưởng tộc anh h¨´ng dũng sĩ l¨¤ hai ng¨¤n s¨¢u trăm người. 13 Dưới quyền họ, c¨® một lực lượng chiến đấu gồm ba trăm lẻ bảy ng¨¤n năm trăm chiến binh can trường mạnh mẽ để gi¨²p vua chống chọi với quân th¨´. 14 Vua Út-di-gia-hu đã chuẩn bị cho mỗi đạo quân: n¨¤o khi¨ºn, gi¨¢o, n¨¤o mũ chiến, ¨¢o gi¨¢p, n¨¤o cung t¨ºn v¨¤ dây ph¨®ng đ¨¢. 15 Vua cũng chế tạo ở Gi¨º-ru-sa-lem những cỗ m¨¢y theo s¨¢ng kiến của một người nghĩ ra, v¨¤ đặt tr¨ºn c¨¢c th¨¢p canh, c¨¢c g¨®c để ph¨®ng t¨ºn v¨¤ đ¨¢ lớn. Nhờ được trợ gi¨²p c¨¢ch lạ l¨´ng, vua trở n¨ºn h¨´ng mạnh v¨¤ danh tiếng đồn đãi đến tận nơi xa.

 

Vua Út-di-gia-hu ki¨ºu ngạo v¨¤ bị trừng phạt

 

16 Nhưng h¨´ng mạnh rồi, vua sinh l¨°ng tự cao tự đại đến nỗi ra hư hỏng. Vua x¨²c phạm đến Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của vua, v¨¬ đã cả gan v¨¤o Ðền Thờ của Ðức Ch¨²a đốt hương tr¨ºn b¨¤n thờ dâng hương. 17 Tư tế A-d¨¢c-gia-hu đã c¨´ng với t¨¢m mươi tư tế kh¨¢c của Ðức Ch¨²a theo vua đi v¨¤o. Họ l¨¤ những người can đảm. 18 Họ đứng l¨ºn chống lại vua Út-di-gia-hu m¨¤ n¨®i: ¡°N¨¤y vua Út-di-gia-hu! Vua không c¨® quyền đốt hương k¨ªnh Ðức Ch¨²a. Chỉ c¨¢c tư tế thuộc d¨°ng dõi A-ha-ron l¨¤ những người được th¨¢nh hiến mới c¨® quyền n¨¤y. Vua hãy lui ra khỏi Nơi Th¨¢nh, v¨¬ vua đã phản nghịch! Vua không c¨°n đ¨¢ng tham dự v¨¤o vinh quang của Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a nữa!¡± 19 Nghe thế, vua Út-di-gia-hu nổi giận, đang l¨²c tay cầm b¨¬nh hương để đốt hương; v¨¤ trong l¨²c nổi giận với c¨¢c tư tế th¨¬ tr¨¢n vua bị c¨´i ngay trước mặt c¨¢c tư tế, trong Nh¨¤ Ðức Ch¨²a, b¨ºn cạnh b¨¤n thờ dâng hương. 20 Ông A-d¨¢c-gia-hu đứng đầu c¨¢c tư tế, v¨¤ to¨¤n thể c¨¢c tư tế kh¨¢c quay về ph¨ªa vua; v¨¤ n¨¤y vua đã bị c¨´i ở tr¨¢n. Họ vội v¨¤ng trục xuất vua ra khỏi đ¨®; ngay ch¨ªnh vua cũng vội vã đi ra, v¨¬ đã bị Ðức Ch¨²a đ¨¢nh phạt.

 

21 Vua Út-di-gia-hu mắc bệnh c¨´i cho đến ng¨¤y chết v¨¤ v¨¬ c¨´i, n¨ºn bị cô lập ở một nơi ri¨ºng, bởi vua đã bị loại ra khỏi Nh¨¤ Ðức Ch¨²a. Ông Giô-tham, con vua, l¨¤m đại nội thị thần v¨¤ cai trị dân trong xứ. 22 C¨¢c truyện c¨°n lại của vua Út-di-gia-hu, từ truyện đầu cho đến truyện cuối, đã được ngôn sứ I-sai-a, con ông A-mốc, ghi ch¨¦p. 23 Vua Út-di-gia-hu đã nằm xuống với tổ ti¨ºn v¨¤ được chôn cất b¨ºn cạnh tổ ti¨ºn trong c¨¢nh đồng d¨¤nh để chôn cất c¨¢c vua, bởi v¨¬ người ta n¨®i rằng: ¡°Vua l¨¤ người bị c¨´i.¡± Con vua l¨¤ Giô-tham đã l¨ºn ngôi kế vị.

 

¨C Chương 27 ¨C

 

Triều đại vua Giô-tham (2 V 15:32-38)

 

1 Giô-tham l¨ºn ngôi vua khi được hai mươi lăm tuổi, v¨¤ trị v¨¬ mười s¨¢u năm ở Gi¨º-ru-sa-lem. Mẹ vua t¨ºn l¨¤ Giơ-ru-sa, con g¨¢i ông Xa-đốc. 2 Vua đã l¨¤m điều ngay ch¨ªnh trước mắt Ðức Ch¨²a, đ¨²ng như vua cha l¨¤ Út-di-gia-hu đã l¨¤m; chỉ c¨® điều l¨¤ vua không v¨¤o Ðền Thờ Ðức Ch¨²a, c¨°n dân th¨¬ cứ ra hư hỏng.

 

3 Ch¨ªnh vua đã xây Cửa Tr¨ºn của Nh¨¤ Ðức Ch¨²a, v¨¤ đã xây nhiều công tr¨¬nh ở tường th¨¤nh Ô-phen. 4 Vua cũng xây những th¨¤nh ở N¨²i Giu-đa, c¨¢c ph¨¢o đ¨¤i nhỏ v¨¤ c¨¢c th¨¢p canh ở miền rừng rậm.

 

5 Ch¨ªnh vua giao chiến với vua của con c¨¢i Am-mon v¨¤ đã chiến thắng. Năm ấy, con c¨¢i Am-mon phải triều cống vua ba ng¨¤n ký bạc, hai trăm ng¨¤n th¨´ng l¨²a m¨¬ v¨¤ hai trăm ng¨¤n th¨´ng l¨²a mạch. Ш® l¨¤ những thứ con c¨¢i Am-mon phải mang tới cho vua, năm thứ hai v¨¤ năm thứ ba cũng vậy. 6 Vua Giô-tham được vững mạnh v¨¬ vua bước theo đường ngay nẻo ch¨ªnh trước nhan Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của vua.

 

7 C¨¢c truyện c¨°n lại của vua Giô-tham, tất cả c¨¢c trận chiến v¨¤ những công cuộc vua đã thực hiện đều được ghi ch¨¦p trong s¨¢ch C¨¢c Vua Ít-ra-en v¨¤ Giu-đa. 8 Vua Giô-tham được hai mươi lăm tuổi khi l¨ºn ngôi v¨¤ trị v¨¬ mười s¨¢u năm ở Gi¨º-ru-sa-lem. 9 Vua Giô-tham đã an nghỉ với tổ ti¨ºn v¨¤ được chôn cất trong Th¨¤nh vua Ða-v¨ªt. Con vua l¨¤ A-kh¨¢t l¨ºn ngôi kế vị.

 

¨C Chương 28 ¨C

 

V. Những Cuộc Canh Tân Vĩ Ðại

 

Của Vua Kh¨ªt-Ki-Gia V¨¤ Vua Giô-Si-Gia-Hu

 

1. Th¨¢i Ðộ Vô Ðạo Của Vua A-Kh¨¢t,

 

Thân Phụ Vua Kh¨ªt-Ki-Gia

 

Tổng qu¨¢t về triều đại vua A-kh¨¢t (2 V 16:1-4)

 

1 A-kh¨¢t l¨ºn ngôi vua khi được hai mươi tuổi, v¨¤ trị v¨¬ mười s¨¢u năm ở Gi¨º-ru-sa-lem. Vua đã không l¨¤m điều ngay ch¨ªnh trước mắt Ðức Ch¨²a, như vua Ða-v¨ªt, tổ phụ vua. 2 Vua đã đi theo đường lối c¨¢c vua Ít-ra-en, thậm ch¨ª c¨°n l¨¤m những h¨¬nh tượng đ¨²c dâng k¨ªnh c¨¢c thần Ba-an. 3 Ch¨ªnh vua đã đốt hương trong thung lũng Ben Hin-nôm v¨¤ l¨¤m lễ thi¨ºu c¨¢c con trai m¨¬nh theo th¨®i tục gh¨º tởm của c¨¢c dân m¨¤ Ðức Ch¨²a đã trục xuất cho khuất mắt con c¨¢i Ít-ra-en. 4 Vua đã tế lễ v¨¤ đốt hương tr¨ºn c¨¢c nơi cao, tr¨ºn c¨¢c ngọn đồi v¨¤ dưới mọi cây xanh.

 

Cuộc xâm lăng (2 V 16:5)

 

5 Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của vua, đã trao vua v¨¤o tay vua A-ram. Vua n¨¤y đã đ¨¢nh vua A-kh¨¢t v¨¤ bắt của vua một số đông người l¨¤m t¨´ binh, rồi giải về Ða-m¨¢t. Vua A-kh¨¢t cũng bị nộp v¨¤o tay vua Ít-ra-en v¨¤ bị vua n¨¤y đ¨¢nh cho một đ¨°n ch¨ª tử. 6 Vua Pe-c¨¢c, con ông Rơ-man-gia-hu, đã giết hại ở Giu-đa một trăm hai mươi ng¨¤n chiến binh dũng cảm chỉ trong một ng¨¤y, bởi v¨¬ họ đã từ bỏ Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của tổ ti¨ºn họ. 7 D¨ªch-ri, một dũng sĩ người Ép-ra-im, đã giết chết con vua l¨¤ Ma-a-x¨º-gia-hu, quan đại nội Át-ri-cam v¨¤ tể tướng En-ca-na. 8 Con c¨¢i Ít-ra-en đã bắt hai trăm ng¨¤n người trong số anh em họ c¨´ng với c¨¢c b¨¤ vợ v¨¤ con trai con g¨¢i của họ l¨¤m t¨´ binh; lại cũng chiếm của họ một số lớn chiến lợi phẩm v¨¤ đưa về Sa-ma-ri.

 

Dân Ít-ra-en nghe theo lời ngôn sứ Ô-đết

 

9 Bấy giờ c¨® một ngôn sứ của Ðức Ch¨²a t¨ºn l¨¤ Ô-đết. Ông ra đ¨®n đạo quân đang tiến v¨¤o Sa-ma-ri v¨¤ n¨®i với họ: ¡°N¨¤y khi Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a tổ ti¨ºn c¨¢c ông, thịnh nộ với Giu-đa, th¨¬ Người đã trao họ v¨¤o tay c¨¢c ông. Rồi trong l¨²c cơn giận dữ thấu đến trời, c¨¢c ông đã giết họ. 10 V¨¤ bây giờ, những người con c¨¢i Giu-đa v¨¤ Gi¨º-ru-sa-lem đ¨®, c¨¢c ông t¨ªnh bắt họ l¨¤m tôi trai tớ g¨¢i cho c¨¢c ông. Chẳng phải ch¨ªnh c¨¢c ông mới l¨¤ những kẻ đắc tội với Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của c¨¢c ông 𨮠sao? 11 Vậy giờ đây, xin hãy nghe tôi m¨¤ thả những người anh em của c¨¢c ông đã bị c¨¢c ông bắt l¨¤m t¨´ binh, bởi v¨¬ cơn thịnh nộ của Ðức Ch¨²a đang 𨨠nặng tr¨ºn c¨¢c ông.¡±

 

12 Một số người trong c¨¢c tướng lãnh của con c¨¢i Ép-ra-im: ông A-d¨¢c-gia-hu con ông Giơ-hô-kha-nan, ông Be-r¨¦c-gia-hu con ông Mơ-si-l¨º-mốt, ông Giơ-kh¨ªt-ki-gia-hu con ông Sa-lum v¨¤ ông A-ma-xa con ông Kh¨¢t-lai đã đứng l¨ºn chống lại những người xuất chinh mới trở về. 13 C¨¢c ông n¨®i với họ: ¡°Ðừng dẫn những người bị bắt ấy v¨¤o đây, v¨¬ như thế ch¨²ng ta sẽ đắc tội với Ðức Ch¨²a. C¨¢c ông c¨°n muốn chuốc th¨ºm tội lỗi v¨¤o m¨¬nh, trong l¨²c lỗi lầm của ch¨²ng ta đã chồng chất v¨¤ cơn thịnh nộ của Ðức Ch¨²a đang 𨨠nặng tr¨ºn Ít-ra-en!¡± 14 Quân l¨ªnh thả những người bị bắt l¨¤m t¨´ binh v¨¤ trả lại của đã cướp được trước mặt c¨¢c tướng lãnh cũng như to¨¤n thể đại hội. 15 Những người đã được chỉ định đ¨ªch danh đứng ra chăm s¨®c những người bị bắt l¨¤m t¨´ binh; c¨¢c ông lấy đồ trong số chiến lợi phẩm mặc cho tất cả những người trần trụi, cho mặc ¨¢o, đi gi¨¤y, ăn uống v¨¤ xức dầu cho họ, lại đưa tất cả những người khập khiễng l¨ºn lừa v¨¤ dẫn về Gi¨º-ri-khô, th¨¤nh Ch¨¤ L¨¤, đến gần anh em của họ. Rồi c¨¢c ông ấy trở về Sa-ma-ri.

 

Những lỗi lầm v¨¤ c¨¢i chết của vua A-kh¨¢t (2 V 16:7-9)

 

16 V¨¤o thời đ¨®, vua A-kh¨¢t sai người đến gặp c¨¢c vua Át-sua để cầu viện. 17 Người Ê-đôm lại đ¨¢nh Giu-đa v¨¤ bắt t¨´ binh dẫn đi. 18 Người Phi-li-tinh cũng xâm nhập c¨¢c th¨¤nh miền Sơ-ph¨º-la v¨¤ miền Ne-gh¨¦p thuộc Giu-đa. Ch¨²ng chiếm cứ Bết Se-m¨¦t v¨¤ Ai-gia-lôn, Gơ-đ¨º-rốt, Xô-khô v¨¤ c¨¢c v¨´ng phụ cận, Tim-na v¨¤ c¨¢c v¨´ng phụ cận, Ghim-dô v¨¤ c¨¢c v¨´ng phụ cận. Rồi ch¨²ng định cư tại đ¨®. 19 Quả thật, Ðức Ch¨²a hạ nhục Giu-đa v¨¬ vua Ít-ra-en l¨¤ A-kh¨¢t đã l¨¤m cho Giu-đa thờ ơ với Ðức Ch¨²a v¨¤ đã lỗi phạm trầm trọng đến Người.

 

20 T¨ªch-l¨¢t Pi-le-xe, vua Át-sua, thay v¨¬ tiếp viện vua A-kh¨¢t, lại đến tấn công v¨¤ bao vây. 21 Vua A-kh¨¢t cướp của Nh¨¤ Ðức Ch¨²a, của ho¨¤ng cung cũng như của c¨¢c ho¨¤ng tử để nộp cho vua A-sua, nhưng vẫn không được vua n¨¤y tiếp viện. 22 Cả trong thời bị tấn công, vua A-kh¨¢t vẫn cứ lỗi phạm đến Ðức Ch¨²a. 23 Vua dâng lễ tế c¨¢c thần ở Ða-m¨¢t l¨¤ những thần đã đ¨¢nh vua; vua bảo: ¡°Ch¨ªnh thần minh của c¨¢c vua A-ram l¨¤ những vị đã trợ gi¨²p c¨¢c vua ấy, n¨ºn ta cũng dâng lễ tế để c¨¢c vị ấy trợ gi¨²p ta.¡± Thế nhưng c¨¢c thần ấy lại l¨¤ duy¨ºn cớ khiến cho nh¨¤ vua v¨¤ to¨¤n thể Ít-ra-en phải suy vong.

 

24 Vua A-kh¨¢t c¨°n thu g¨®p tất cả c¨¢c vật dụng trong Nh¨¤ của Thi¨ºn Ch¨²a rồi cho đập vỡ hết. Vua đ¨®ng c¨¢c cửa Nh¨¤ Ðức Ch¨²a lại v¨¤ cho l¨¤m những b¨¤n thờ trong mọi g¨®c th¨¤nh Gi¨º-ru-sa-lem theo ý m¨¬nh. 25 Trong mỗi th¨¤nh thuộc Giu-đa, vua lập những nơi cao để đốt hương k¨ªnh c¨¢c thần kh¨¢c v¨¤ chọc giận Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của tổ ti¨ºn vua.

 

26 C¨¢c truyện c¨°n lại, mọi công cuộc vua thực hiện, từ những truyện đầu cho đến truyện cuối, tất cả được ghi ch¨¦p trong s¨¢ch C¨¢c Vua Giu-đa v¨¤ Ít-ra-en. 27 Vua A-kh¨¢t đã an nghỉ với tổ ti¨ºn v¨¤ được chôn cất trong Th¨¤nh, ở Gi¨º-ru-sa-lem; bởi v¨¬ người ta không đưa vua về nơi chôn cất của c¨¢c vua Ít-ra-en. Con vua l¨¤ Kh¨ªt-ki-gia đã l¨ºn ngôi kế vị.

 

¨C Chương 29 ¨C

 

2. Công Cuộc Phục Hưng Của Vua Kh¨ªt-Ki-Gia

 

Tổng qu¨¢t về triều đại vua Kh¨ªt-ki-gia (2 V 18:1-3)

 

1 Kh¨ªt-ki-gia l¨ºn ngôi vua khi được hai mươi lăm tuổi, v¨¤ trị v¨¬ hai mươi ch¨ªn năm ở Gi¨º-ru-sa-lem. Mẹ vua t¨ºn l¨¤ A-vi-gia, con g¨¢i ông Dơ-kh¨¢c-gia-hu. 2 Vua đã l¨¤m điều ngay ch¨ªnh trước mắt Ðức Ch¨²a, đ¨²ng như vua Ða-v¨ªt, tổ phụ vua đã l¨¤m.

 

Thanh tẩy Ðền Thờ

 

3 Năm thứ nhất triều đại vua Kh¨ªt-ki-gia, v¨¤o th¨¢ng thứ nhất, vua đã mở c¨¢c cửa Nh¨¤ Ðức Ch¨²a v¨¤ l¨¤m lại cho chắc chắn. 4 Vua cho mời c¨¢c tư tế c¨´ng c¨¢c thầy L¨º-vi v¨¤o v¨¤ tập hợp tất cả lại ở công trường về ph¨ªa Ðông. 5 Vua n¨®i với họ:

 

¡°C¨¢c thầy L¨º-vi, xin nghe tôi đây! Bây giờ, c¨¢c ông hãy th¨¢nh hiến ch¨ªnh m¨¬nh v¨¤ th¨¢nh hiến Nh¨¤ của Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của tổ ti¨ºn c¨¢c ông v¨¤ hãy loại mọi điều ô uế ra khỏi Th¨¢nh Ðiện.

 

6 Bởi v¨¬ cha ông ch¨²ng ta đã lỗi phạm v¨¤ l¨¤m điều gian ¨¢c trước mắt Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a ch¨²ng ta; c¨¢c ng¨¤i đã từ bỏ Người, đã ngoảnh mặt không nh¨¬n Nh¨¤ Tạm của Ðức Ch¨²a v¨¤ đã quay lưng lại với Người. 7 Thậm ch¨ª c¨¢c ng¨¤i c¨°n đ¨®ng c¨¢c cửa Tiền Ш¬nh, tắt c¨¢c ngọn đ¨¨n; trong Th¨¢nh Ðiện c¨¢c ng¨¤i không đốt hương, không dâng lễ to¨¤n thi¨ºu k¨ªnh Thi¨ºn Ch¨²a của Ít-ra-en. 8 Cơn thịnh nộ của Ðức Ch¨²a đã 𨨠nặng tr¨ºn Giu-đa v¨¤ Gi¨º-ru-sa-lem; Người đã l¨¤m cho c¨¢c ng¨¤i th¨¤nh mối khiếp kinh, sự gh¨º tởm v¨¤ tr¨° cười, như ch¨ªnh c¨¢c ông đang mục k¨ªch. 9 Ch¨ªnh v¨¬ điều đ¨®, cha ông ch¨²ng ta đã ngã gục dưới lưỡi gươm, c¨°n con trai, con g¨¢i v¨¤ vợ ch¨²ng ta bị bắt l¨¤m t¨´ binh. 10 Giờ đây, ta quyết tâm lập giao ước với Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của Ít-ra-en, để Người hướng cơn thịnh nộ ra khỏi ch¨²ng ta. 11 Giờ đây, hỡi c¨¢c con của ta, đừng lơ l¨¤ bổn phận, bởi v¨¬ Ðức Ch¨²a đã chọn ch¨ªnh c¨¢c con để t¨²c trực trước nhan Người, để phục vụ người, để l¨¤m thừa t¨¢c vi¨ºn của người, v¨¤ để đốt hương.¡±

 

12 Ðây l¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi hiện diện: Ma-kh¨¢t con của A-ma-xai v¨¤ Giô-en con của A-d¨¢c-gia-hu; hai ông n¨¤y xuất thân l¨¤ d¨°ng dõi ông Cơ-h¨¢t; trong d¨°ng dõi ông Mơ-ra-ri c¨® K¨ªt con của Áp-đi, v¨¤ A-d¨¢c-gia-hu con của Giơ-ha-len-¨ºn; trong d¨°ng dõi ông Gh¨¦c-sôn, c¨® Giô-¨¢c con của Dim-ma, v¨¤ Ê-đen con của Giô-¨¢c; 13 trong d¨°ng dõi ông E-li-xa-phan, c¨® Sim-ri v¨¤ Giơ-y-¨ºn; trong d¨°ng dõi ông A-x¨¢p, c¨® Dơ-kh¨¢c-gia-hu v¨¤ M¨¢t-tan-gia-hu; 14 trong d¨°ng dõi ông H¨º-man, c¨® Giơ-khi-¨ºn v¨¤ Sim-y; trong d¨°ng dõi ông Giơ-đu-thun, c¨® Sơ-ma-gia v¨¤ Út-di-¨ºn. 15 Họ tập hợp c¨¢c anh em m¨¬nh lại v¨¤ tự th¨¢nh hiến, rồi theo lệnh của vua v¨¤ đ¨²ng như lời của Ðức Ch¨²a, họ đến để thanh tẩy Nh¨¤ của Ðức Ch¨²a.

 

16 C¨¢c tư tế v¨¤o b¨ºn trong Nh¨¤ Ðức Ch¨²a để thanh tẩy. Mọi thứ không thanh sạch gặp thấy trong Ðền Thờ Ðức Ch¨²a, c¨¢c ông đưa ra ngo¨¤i sân Nh¨¤ của Ðức Ch¨²a; c¨¢c thầy L¨º-vi thu tất cả lại, đem ra b¨ºn ngo¨¤i, vứt xuống thung lũng K¨ªt-rôn. 17 Họ khởi sự thanh tẩy ng¨¤y đầu th¨¢ng thứ nhất v¨¤ ng¨¤y thứ t¨¢m trong th¨¢ng th¨¬ v¨¤o b¨ºn trong Tiền Ш¬nh Nh¨¤ Ðức Ch¨²a; họ th¨¢nh hiến Nh¨¤ Ðức Ch¨²a trong t¨¢m ng¨¤y v¨¤ đến ng¨¤y thứ mười s¨¢u trong th¨¢ng th¨¬ mọi việc đều ho¨¤n tất.

 

Dâng lễ tạ tội

 

18 Bấy giờ họ đến gặp vua Kh¨ªt-ki-gia v¨¤ n¨®i: ¡°Ch¨²ng tôi đã thanh tẩy to¨¤n bộ Nh¨¤ Ðức Ch¨²a, b¨¤n thờ dâng lễ to¨¤n thi¨ºu v¨¤ c¨¢c đồ phụ t¨´ng, b¨¤n xếp b¨¢nh c¨´ng c¨¢c đồ phụ t¨´ng, 19 cũng như mọi vật dụng m¨¤ vua A-kh¨¢t khi c¨°n l¨¤m vua đã lỗi phạm, đem quẳng đi; ch¨²ng tôi đã thiết kế lại v¨¤ th¨¢nh hiến. Những vật dụng 𨮠hiện đang ở trước b¨¤n thờ của Ðức Ch¨²a.¡±

 

20 Vua Kh¨ªt-ki-gia dậy sớm, tập hợp c¨¢c thủ lãnh trong th¨¤nh v¨¤ đi l¨ºn Nh¨¤ Ðức Ch¨²a. 21 Người ta dắt theo bảy con b¨° mộng, bảy con cừu, bảy con chi¨ºn v¨¤ bảy con d¨º để dâng lễ tạ tội cho vương quốc, cho Th¨¢nh Ðiện v¨¤ cho Giu-đa. Rồi vua ra lệnh cho c¨¢c tư tế, con c¨¢i ông A-ha-ron, dâng lễ to¨¤n thi¨ºu tr¨ºn b¨¤n thờ của Ðức Ch¨²a. 22 Người ta s¨¢t tế c¨¢c con b¨°; c¨¢c tư tế hứng m¨¢u ch¨²ng v¨¤ rảy l¨ºn b¨¤n thờ. Người ta s¨¢t tế cừu v¨¤ rảy m¨¢u ch¨²ng l¨ºn b¨¤n thờ. Người ta s¨¢t tế chi¨ºn v¨¤ rảy m¨¢u ch¨²ng l¨ºn b¨¤n thờ. 23 Người ta dắt c¨¢c con d¨º d¨´ng để l¨¤m lễ tạ tội đến trước mặt vua v¨¤ đại hội: tất cả đều đặt tay tr¨ºn ch¨²ng. 24 C¨¢c tư tế đã s¨¢t tế ch¨²ng v¨¤ đổ m¨¢u l¨ºn b¨¤n thờ, dâng lễ tạ tội, để xin ơn x¨¢ tội cho to¨¤n thể Ít-ra-en, bởi lẽ vua ra lệnh phải dâng lễ to¨¤n thi¨ºu v¨¤ lễ tạ tội l¨¤ v¨¬ to¨¤n thể Ít-ra-en.

 

25 Vua đã cắt đặt c¨¢c thầy L¨º-vi trong Nh¨¤ của Ðức Ch¨²a mang theo thanh la, đ¨¤n hạc như lệnh truyền của vua Ða-v¨ªt, của ông G¨¢t, thầy chi¨ºm của vua Ða-v¨ªt, v¨¤ của ngôn sứ Na-than, bởi v¨¬ lệnh truyền ấy xuất ph¨¢t từ Ðức Ch¨²a, qua trung gian c¨¢c ngôn sứ của Người. 26 Khi c¨¢c thầy L¨º-vi mang theo nhạc cụ của vua Ða-v¨ªt v¨¤ c¨¢c tư tế mang theo k¨¨n, đã an vị, 27 th¨¬ vua Kh¨ªt-ki-gia ra lệnh dâng lễ to¨¤n thi¨ºu tr¨ºn b¨¤n thờ; l¨²c bắt đầu lễ to¨¤n thi¨ºu cũng l¨¤ l¨²c trổi l¨ºn tiếng ca mừng Ðức Ch¨²a xen lẫn tiếng k¨¨n c¨´ng với c¨¢c nhạc cụ của Ða-v¨ªt, vua Ít-ra-en. 28 To¨¤n thể đại hội sụp xuống lạy, tiếng h¨¢t nổi l¨ºn, tiếng k¨¨n vang dội, tất cả k¨¦o d¨¤i cho đến khi lễ to¨¤n thi¨ºu chấm dứt.

 

T¨¢i lập nền phụng tự

 

29 Lễ to¨¤n thi¨ºu chấm dứt, vua v¨¤ tất cả những người hiện diện sụp xuống lạy. 30 Rồi vua Kh¨ªt-ki-gia v¨¤ c¨¢c thủ lãnh ra lệnh cho c¨¢c thầy L¨º-vi t¨¢n tụng Ðức Ch¨²a bằng những lời lẽ m¨¤ vua Ða-v¨ªt v¨¤ thầy thị kiến A-x¨¢p, đã soạn ra; họ hân hoan t¨¢n tụng v¨¤ c¨²i m¨¬nh b¨¢i lạy. 31 Vua Kh¨ªt-ki-gia cất tiếng n¨®i: ¡°Bây giờ c¨¢c người đã được tấn phong để phục vụ Ðức Ch¨²a, c¨¢c người hãy tiến lại đem lễ tế, lễ vật tạ ơn v¨¤o Nh¨¤ Ðức Ch¨²a.¡± Ðại hội đem lễ tế v¨¤ lễ vật tạ ơn, c¨°n tất cả những người hảo tâm th¨¬ đem lễ to¨¤n thi¨ºu. 32 Số lễ vật to¨¤n thi¨ºu đại hội mang đến l¨¤ bảy mươi con b¨° mộng, một trăm con cừu, hai trăm con chi¨ºn. Tất cả đều l¨¤ lễ to¨¤n thi¨ºu dâng k¨ªnh Ðức Ch¨²a. 33 Lễ vật th¨¢nh gồm c¨® s¨¢u trăm con b¨° mộng v¨¤ ba ng¨¤n chi¨ºn d¨º. 34 Chỉ c¨® điều l¨¤ số c¨¢c tư tế qu¨¢ ¨ªt, không đủ để lột da tất cả những con vật dâng l¨¤m lễ to¨¤n thi¨ºu. Anh em của họ l¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi đã phải gi¨²p họ cho đến khi công việc ho¨¤n tất v¨¤ cho đến khi c¨¢c tư tế đã tự th¨¢nh hiến; quả vậy c¨¢c thầy L¨º-vi th¨¤nh tâm tự th¨¢nh hiến hơn c¨¢c tư tế. 35 Lại cũng c¨® nhiều lễ to¨¤n thi¨ºu kh¨¢c nữa, không kể mỡ của c¨¢c lễ vật kỳ an v¨¤ những lễ rưới đi k¨¨m với lễ to¨¤n thi¨ºu. Như thế, việc phụng tự đã được t¨¢i lập trong nh¨¤ Ðức Ch¨²a. 36 Vua Kh¨ªt-ki-gia v¨¤ to¨¤n dân hoan hỷ về những điều Thi¨ºn Ch¨²a đã thực hiện cho dân, bởi v¨¬ công việc tiến h¨¤nh mau lẹ.

 

¨C Chương 30 ¨C

 

Họp mừng lễ Vượt Qua

 

1 Vua Kh¨ªt-ki-gia sai sứ giả đi khắp Ít-ra-en v¨¤ Giu-đa, lại cũng viết cả văn thư mời Ép-ra-im v¨¤ Mơ-na-se, đến Nh¨¤ Ðức Ch¨²a ở Gi¨º-ru-sa-lem để cử h¨¤nh lễ Vượt Qua k¨ªnh Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của Ít-ra-en. 2 Vua, c¨¢c thủ lãnh v¨¤ to¨¤n thể đại hội ở Gi¨º-ru-sa-lem đã quyết định cử h¨¤nh lễ Vượt Qua ấy v¨¤o th¨¢ng hai, 3 v¨¬ họ không thể cử h¨¤nh lễ ấy v¨¤o đ¨²ng thời gian quy định, bởi không đủ số c¨¢c tư tế đã tự thanh tẩy, c¨°n dân th¨¬ không kịp tề tựu về Gi¨º-ru-sa-lem. 4 Vua v¨¤ đại hội thấy việc 𨮠l¨¤ ch¨ªnh đ¨¢ng. 5 Vậy người ta đã quyết định thông b¨¢o cho to¨¤n thể Ít-ra-en, từ Bơ-e Se-va đến Ðan, về Gi¨º-ru-sa-lem mừng lễ Vượt Qua k¨ªnh Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của Ít-ra-en, bởi v¨¬ trước đây, chẳng mấy người thực hiện đ¨²ng như điều đã ch¨¦p. 6 Bấy giờ, những người đưa thư đi khắp Ít-ra-en v¨¤ Giu-đa, mang theo thư của vua v¨¤ của c¨¢c thủ lãnh. Theo lệnh vua, họ n¨®i: ¡°Hỡi con c¨¢i Ít-ra-en, hãy trở lại với Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của tổ phụ Áp-ra-ham, tổ phụ I-xa-¨¢c, v¨¤ tổ phụ Ít-ra-en, để Người trở lại với số c¨°n s¨®t trong anh em, l¨¤ những người vừa tho¨¢t khỏi b¨¤n tay của c¨¢c vua Át-sua. 7 Ðừng ăn ở như cha ông v¨¤ c¨¢c anh em của anh em; họ đã lỗi phạm đến Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của tổ ti¨ºn họ, n¨ºn Người đã để cho họ phải đi¨ºu linh, như ch¨ªnh anh em đang thấy. 8 Giờ đây, đừng cứng cổ như cha ông của anh em, nhưng hãy suy phục Ðức Ch¨²a, v¨¤ tới Th¨¢nh Ðiện m¨¤ Người đã th¨¢nh hiến đến muôn đời; hãy phụng sự Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của anh em, để Người nguôi cơn thịnh nộ với anh em. 9 Thật vậy, nếu anh em trở lại với Ðức Ch¨²a, th¨¬ c¨¢c anh em của anh em v¨¤ con ch¨¢u của anh em sẽ gặp được l¨°ng thương x¨®t trước mặt quân chiến thắng v¨¤ sẽ được trơ về đất n¨¤y: v¨¬ Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của anh em, l¨¤ Ðấng từ bi nhân hậu, Người sẽ không ngoảnh mặt l¨¤m ngơ, nếu anh em trờ lại vời người.¡±

 

10 Những người đưa thư rảo khắp th¨¤nh n¨¤y tới th¨¤nh kia trong đất Ép-ra-im v¨¤ Mơ-na-se, cho đến tận Dơ-vu-lun. Nhưng người ta nhạo cười v¨¤ chế giễu họ. 11 Tuy vậy, cũng c¨® một số người thuộc c¨¢c chi tộc A-se, Mơ-na-se v¨¤ Dơ-vu-lun chịu hạ m¨¬nh v¨¤ đến Gi¨º-ru-sa-lem. 12 Cả ở Giu-đa, Thi¨ºn Ch¨²a cũng ra tay l¨¤m cho họ đồng tâm nhất tr¨ª thực hiện lệnh của vua v¨¤ c¨¢c thủ lãnh, đ¨²ng như lời của Ðức Ch¨²a. 13 V¨¤o th¨¢ng hai, một số đông dân ch¨²ng đã tề tựu về Gi¨º-ru-sa-lem để cử h¨¤nh lễ B¨¢nh Không Men: thật l¨¤ một đại hội qu¨¢ ư đông đảo! 14 Họ thẳng tay dẹp bỏ c¨¢c b¨¤n thờ đã được dựng l¨ºn ở Gi¨º-ru-sa-lem, v¨¤ dẹp bỏ tất cả b¨¤n thờ dâng hương, rồi vứt xuống thung lũng K¨ªt-rôn.

 

Lễ Vượt Qua v¨¤ lễ B¨¢nh Không Men

 

15 Họ s¨¢t tế s¨²c vật để mừng lễ Vượt Qua v¨¤o ng¨¤y mười bốn th¨¢ng hai. C¨¢c tư tế v¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi lấy l¨¤m hổ thẹn n¨ºn đã tự th¨¢nh hiến v¨¤ đem c¨¢c lễ vật to¨¤n thi¨ºu v¨¤o Nh¨¤ Ðức Ch¨²a. 16 Rồi họ đứng ở chỗ của m¨¬nh, đ¨²ng với quy tắc theo luật Mô-s¨º, người của Thi¨ºn Ch¨²a, đã ấn định. C¨¢c thầy L¨º-vi trao m¨¢u s¨²c vật cho c¨¢c tư tế, v¨¤ c¨¢c vị n¨¤y đem rảy l¨ºn b¨¤n thờ. 17 Bởi c¨® nhiều người trong đại hội chưa được thanh tẩy, n¨ºn c¨¢c thầy L¨º-vi phải s¨¢t tế c¨¢c s¨²c vật mừng lễ Vượt Qua thay cho họ, để hiến dâng Ðức Ch¨²a; 18 v¨¬ đa số dân, đặc biệt nhiều người thuộc c¨¢c chi tộc Ép-ra-im, Mơ-na-se, Ít-xa-kha v¨¤ Dơ-vu-lun không được thanh tẩy m¨¤ vẫn ăn lễ Vượt Qua, không đ¨²ng như điều đã viết. V¨¬ thế vua Kh¨ªt-ki-gia cầu nguyện cho họ rằng: ¡°Lạy Ðức Ch¨²a l¨¤ Ðấng tốt l¨¤nh, xin xo¨¢ tội 19 cho những người quyết tâm t¨¬m kiếm Thi¨ºn Ch¨²a l¨¤ Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của cha ông họ, d¨´ họ không được thanh tẩy cho xứng với sự việc th¨¢nh!¡± 20 Ðức Ch¨²a đã nhận lời vua Kh¨ªt-ki-gia v¨¤ cho dân được an to¨¤n.

 

21 Con c¨¢i Ít-ra-en bấy giờ đang ở Gi¨º-ru-sa-lem đã cử h¨¤nh lễ B¨¢nh Không Men bảy ng¨¤y liền trong niềm hân hoan vui sướng, c¨°n c¨¢c thầy L¨º-vi v¨¤ c¨¢c tư tế ng¨¤y ng¨¤y hết l¨°ng t¨¢n tụng Ðức Ch¨²a bằng những nhạc cụ xứng hợp. 22 Vua Kh¨ªt-ki-gia đã khuyến kh¨ªch tất cả c¨¢c thầy L¨º-vi đang hứng khởi phục vụ Ðức Ch¨²a; họ đã long trọng ăn mừng suốt bảy ng¨¤y, dâng lễ tế kỳ an v¨¤ tạ ơn Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của tổ ti¨ºn họ. 23 Rồi to¨¤n thể đại hội quyết định mừng th¨ºm bảy ng¨¤y nữa v¨¤ họ đã mừng lễ suốt bảy ng¨¤y trong niềm hân hoan. 24 Vua Giu-đa l¨¤ Kh¨ªt-ki-gia đã d¨¤nh cho đại hội một ng¨¤n con b¨° mộng v¨¤ bảy ng¨¤n chi¨ºn d¨º; c¨¢c thủ lãnh d¨¤nh cho đại hội một ng¨¤n con b¨° mộng v¨¤ mười ng¨¤n chi¨ºn d¨º. Một số đông tư tế đã tự th¨¢nh hiến. 25 To¨¤n thể đại hội Giu-đa: c¨¢c tư tế, c¨¢c thầy L¨º-vi v¨¤ to¨¤n thể đại hội từ Ít-ra-en, những người ngoại kiều từ Ít-ra-en v¨¤ dân cư Giu-đa k¨¦o đến, tất cả đều hân hoan. 26 Ở Gi¨º-ru-sa-lem, người ta hân hoan vui sướng, bởi v¨¬ từ thời vua Sa-lô-môn, con vua Ða-v¨ªt, vua Ít-ra-en, chưa hề xảy ra như thế bao giờ ở Gi¨º-ru-sa-lem. 27 C¨¢c tư tế L¨º-vi đứng l¨ºn ch¨²c l¨¤nh cho dân, tiếng họ k¨ºu cầu được Thi¨ºn Ch¨²a chấp nhận v¨¤ lời cầu nguyện của họ thấu đến tận nơi th¨¢nh của Người, đến tận trời cao.

 

¨C Chương 31 ¨C

 

Cải tổ việc phụng tự

 

1 Khi tất cả công việc ấy đã ho¨¤n tất, to¨¤n dân Ít-ra-en đang ở 𨮠đi tới c¨¢c th¨¤nh xứ Giu-đa, đập vỡ c¨¢c trụ đ¨¢, bằm n¨¢t c¨¢c cột thờ, triệt hạ c¨¢c nơi cao v¨¤ c¨¢c b¨¤n thờ trong to¨¤n cõi Giu-đa v¨¤ Ben-gia-min, cũng như tại Ép-ra-im v¨¤ Mơ-na-se, cho đến khi ph¨¢ huỷ ho¨¤n to¨¤n. Sau đ¨®, to¨¤n thể con c¨¢i Ít-ra-en, ai về nh¨¤ nấy trong th¨¤nh của m¨¬nh.

 

Chấn chỉnh h¨¤ng gi¨¢o sĩ

 

2 Vua Kh¨ªt-ki-gia t¨¢i lập c¨¢c nh¨®m tư tế v¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi, ai v¨¤o nh¨®m nấy, mỗi người theo phân vụ của m¨¬nh, tư tế cũng như thầy L¨º-vi, để dâng lễ to¨¤n thi¨ºu, lễ kỳ an, v¨¤ để phụng sự, tạ ơn c¨´ng t¨¢n tụng tại c¨¢c cửa doanh trại của Ðức Ch¨²a. 3 Vua d¨¤nh một phần t¨¤i sản của m¨¬nh để l¨¤m lễ to¨¤n thi¨ºu: lễ to¨¤n thi¨ºu ban s¨¢ng v¨¤ ban chiều, lễ to¨¤n thi¨ºu c¨¢c ng¨¤y sa-b¨¢t, c¨¢c ng¨¤y đầu th¨¢ng v¨¤ c¨¢c ng¨¤y lễ, như đã được ghi trong Lề Luật của Ðức Ch¨²a. 4 Rồi vua truyền cho dân, cho những người cư ngụ ở Gi¨º-ru-sa-lem, nộp phần d¨¤nh cho c¨¢c tư tế v¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi để c¨¢c vị n¨¤y y¨ºn tâm thi h¨¤nh Lề Luật Ðức Ch¨²a. 5 Sau khi lời 𨮠được phổ biến, con c¨¢i Ít-ra-en mang nộp nhiều của đầu m¨´a, gồm l¨²a m¨¬, rượu mới, dầu tươi, mật v¨¤ mọi thứ hoa lợi ruộng đồng; họ cũng mang nộp thuế thập phân về mọi thứ thật l¨¤ rộng rãi. 6 Ngay cả con c¨¢i Ít-ra-en v¨¤ Giu-đa đang cư ngụ trong c¨¢c th¨¤nh xứ Giu-đa cũng mang nộp thuế thập phân về b¨°, chi¨ºn d¨º, thuế thập phân về c¨¢c đồ th¨¢nh đã được th¨¢nh hiến để dâng Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của họ. Họ xếp th¨¤nh từng đống. 7 Công việc n¨¤y khởi sự v¨¤o th¨¢ng thứ ba v¨¤ đến th¨¢ng thứ bảy mới kết th¨²c. 8 Khi vua Kh¨ªt-ki-gia c¨´ng c¨¢c thủ lãnh đến v¨¤ thấy sự việc như thế, c¨¢c ng¨¤i liền ch¨²c tụng Ðức Ch¨²a v¨¤ c¨¢m ơn dân của Người l¨¤ Ít-ra-en. 9 Vua Kh¨ªt-ki-gia đã hỏi han c¨¢c tư tế v¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi về c¨¢c thứ chất th¨¤nh đống ấy. 10 Vị tư tế thủ lãnh l¨¤ ông A-d¨¢c-gia-hu, thuộc d¨°ng họ Xa-đốc tr¨¬nh vua như sau: ¡°Từ khi người ta nộp phần tr¨ªch dâng cho Nh¨¤ Ðức Ch¨²a, ch¨²ng tôi được ăn thoả thu¨º m¨¤ vẫn c¨°n dư rất nhiều v¨¤ c¨°n lại cả n¨²i đây, bởi v¨¬ Ðức Ch¨²a đã ban ph¨²c l¨¤nh cho dân Người.¡±

 

11 Vua Kh¨ªt-ki-gia truyền sửa sang lại c¨¢c ph¨°ng trong Nh¨¤ Ðức Ch¨²a. Người ta đã sửa sang lại 12 v¨¤ đã chân th¨¤nh mang đến phần tr¨ªch dâng, thuế thập phân v¨¤ c¨¢c đồ th¨¢nh. Người trông coi c¨¢c thứ 𨮠l¨¤ ông Cô-nan-gia-hu, một thầy L¨º-vi, em ông l¨¤ Sim-y l¨¤m phụ t¨¢. 13 C¨¢c ông Giơ-khi-¨ºn, A-d¨¢t-gia-hu, Na-khắt, A-xa-h¨ºn, Giơ-ri-mốt, Giô-da-v¨¢t, Ê-li-¨ºn, G¨ªt-m¨¢c-gia-hu, Ma-kh¨¢t v¨¤ Bơ-na-gia-hu l¨¤m gi¨¢m thị dưới quyền ông Cô-nan-gia-hu v¨¤ em ông l¨¤ Sim-y, theo lệnh của vua Kh¨ªt-ki-gia v¨¤ ông A-d¨¢c-gia-hu, người quản đốc Nh¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a. 14 Ông Cô-r¨º con ông Gim-na, thầy L¨º-vi giữ cửa ph¨ªa đông được cử trông coi c¨¢c lễ vật tự nguyện dâng Thi¨ºn Ch¨²a c¨´ng phân ph¨¢t c¨¢c phần tr¨ªch dâng cho Ðức Ch¨²a v¨¤ c¨¢c đồ Cực Th¨¢nh. 15 Dưới quyền ông, c¨® c¨¢c ông Ê-đen, Min-gia-min, Gi¨º-su-a, Sơ-ma-gia-hu, A-m¨¢c-gia-hu v¨¤ Sơ-khan-gia-hu. Trong c¨¢c th¨¤nh của c¨¢c tư tế, c¨¢c ông 𨮠ân cần phân ph¨¢t cho anh em họ theo c¨¢c nh¨®m, lớn cũng như b¨¦, 16 miễn l¨¤ thuộc ph¨¢i nam từ ba tuổi trở l¨ºn đã đăng ký, v¨¤ cho bất cứ ai đến Nh¨¤ Ðức Ch¨²a mỗi ng¨¤y tuỳ theo nhu cầu, để phụng sự theo chức năng hợp với nh¨®m m¨¬nh. 17 C¨¢c tư tế đăng ký theo gia tộc của m¨¬nh, c¨°n c¨¢c thầy L¨º-vi, từ hai mươi tuổi trở l¨ºn đăng ký theo nh¨®m v¨¤ chức vụ ri¨ºng. 18 Người ta c¨°n đăng ký cho mọi trẻ thơ, cho vợ v¨¤ con trai con g¨¢i của họ, t¨®m lại l¨¤ to¨¤n thể đại hội, bởi v¨¬ họ đã chân th¨¤nh tự th¨¢nh hiến. 19 C¨°n c¨¢c tư tế, con c¨¢i ông A-ha-ron sống ở c¨¢c miền đồng cỏ thuộc c¨¢c th¨¤nh của họ, th¨¬ trong mỗi th¨¤nh, đều c¨® những người đã được chỉ định đ¨ªch danh để phân ph¨¢t c¨¢c phần cho mọi người ph¨¢i nam thuộc h¨¤ng tư tế v¨¤ cho mọi người đã đăng ký v¨¤o số c¨¢c thầy L¨º-vi.

 

20 Vua Kh¨ªt-ki-gia đã l¨¤m như thế trong to¨¤n cõi Giu-đa. Vua đã l¨¤m điều thiện hảo, ngay thẳng v¨¤ ch¨ªnh trực trước mặt Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a của vua. 21 Trong mọi việc vua đã khởi sự, từ việc phục vụ Nh¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a đến việc tuân giữ Lề Luật v¨¤ mệnh lệnh, vua đều nhằm t¨¬m kiếm Thi¨ºn Ch¨²a của vua với cả tâm hồn, n¨ºn vua đã th¨¤nh công.

 

¨C Chương 32 ¨C

 

Cuộc xâm lăng của Xan-kh¨º-r¨ªp

 

1 Sau khi nghe biết c¨¢c sự việc v¨¤ l¨°ng trung th¨¤nh của vua Kh¨ªt-ki-gia, th¨¬ Xan-kh¨º-r¨ªp, vua Át-sua đến. Vua đến Giu-đa, đ¨®ng trại trước c¨¢c th¨¤nh ki¨ºn cố v¨¤ ra lệnh ph¨¢ c¨¢c tường th¨¤nh. 2 Vua Kh¨ªt-ki-gia thấy Xan-kh¨º-r¨ªp đến với ý đồ đ¨¢nh Gi¨º-ru-sa-lem, 3 n¨ºn b¨¤n mưu với c¨¢c thủ lãnh v¨¤ dũng sĩ của m¨¬nh ngăn chặn c¨¢c mạch suối ở b¨ºn ngo¨¤i th¨¤nh. V¨¤ họ đã ủng hộ vua. 4 Ðông đảo dân ch¨²ng tụ tập lại, ngăn tất cả c¨¢c suối v¨¤ khe nước chảy qua v¨´ng đất ấy. Họ n¨®i: ¡°C¨¢c vua Át-sua đến đây l¨¤m sao c¨°n kiếm được nhiều nước nữa?¡± 5 Vua phấn khởi, xây lại tất cả tường th¨¤nh đổ n¨¢t, dựng những th¨¢p canh v¨¤ một bức tường kh¨¢c b¨ºn ngo¨¤i. Vua c¨°n củng cố Mi-lô, Th¨¤nh vua Ða-v¨ªt v¨¤ l¨¤m rất nhiều lao cũng như thuẫn. 6 Vua đặt c¨¢c tướng lãnh cai quản dân ch¨²ng; rồi triệu tập họ lại ở quảng trường của cổng th¨¤nh v¨¤ kh¨ªch lệ họ rằng: 7 ¡°Mạnh bạo l¨ºn! Can đảm l¨ºn! Ðừng sợ hãi, đừng kinh khiếp trước mặt vua Át-sua v¨¤ trước tất cả đ¨¢m đông đi với vua ấy, bởi v¨¬ Ðấng ở với ch¨²ng ta mạnh hơn những người ở với vua ấy. 8 Ông ta chỉ c¨® sức mạnh ph¨¤m nhân, c¨°n ch¨²ng ta c¨® Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a của ch¨²ng ta, Ðấng ph¨´ hộ v¨¤ chiến đấu b¨ºn cạnh ch¨²ng ta.¡± Dân ch¨²ng được kh¨ªch lệ v¨¬ những lời lẽ của Kh¨ªt-ki-gia, vua Giu-đa.

 

Những lời phạm thượng của Xan-kh¨º-r¨ªp

 

(2 V 18 :17-37;19 9-13; Es 36:1-22; 37:9-13)

 

9 Sau đ¨®, Xan-kh¨º-r¨ªp, vua Át-sua, ở lại La-kh¨ªt c¨´ng với tất cả binh lực. Vua sai thuộc hạ đến Gi¨º-ru-sa-lem gặp Kh¨ªt-ki-gia, vua Giu-đa, c¨´ng to¨¤n dân Giu-đa ở Gi¨º-ru-sa-lem v¨¤ n¨®i rằng: 10 ¡°Xan-kh¨º-r¨ªp, vua Át-sua, n¨®i thế n¨¤y: c¨¢c ngươi tin tưởng v¨¤o c¨¢i g¨¬ m¨¤ cứ ở mãi trong Gi¨º-ru-sa-lem bị vây hãm vậy? 11 Chẳng phải Kh¨ªt-ki-gia đã phỉnh gạt c¨¢c ngươi, để cho c¨¢c ngươi chết đ¨®i chết kh¨¢t khi n¨®i rằng: ¡°Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của ch¨²ng ta sẽ giải tho¨¢t ch¨²ng ta khỏi tay vua Át-sua 𨮠sao? 12 Lại chẳng phải Kh¨ªt-ki-gia đã dẹp c¨¢c tế đ¨¤n ở nơi cao v¨¤ c¨¢c tế đ¨¤n kh¨¢c của Người 𨮠sao? Ông ta đã n¨®i với người Giu-đa v¨¤ người Gi¨º-ru-sa-lem rằng: c¨¢c ngươi chỉ sụp xuống lạy một tế đ¨¤n m¨¤ thôi v¨¤ chỉ dâng hương tr¨ºn tế đ¨¤n đ¨®? 13 H¨¢ c¨¢c ngươi chẳng biết ta v¨¤ cha ta đã l¨¤m g¨¬ cho to¨¤n dân thi¨ºn hạ? C¨® phải thần minh của c¨¢c nước thi¨ºn hạ đã giải ph¨®ng xứ sở ch¨²ng khỏi tay ta? 14 Trong tất cả thần minh của c¨¢c nước m¨¤ cha ông ta đã cho biệt hiến, đã c¨® thần n¨¤o giải ph¨®ng được dân m¨¬nh khỏi tay ta. V¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a c¨¢c ngươi c¨® thể giải ph¨®ng c¨¢c ngươi khỏi tay ta chăng? 15 Vậy bây giờ c¨¢c ngươi đừng để Kh¨ªt-ki-gia lừa dối v¨¤ phỉnh gạt như thế. Ðừng tin v¨¤o ông ta, v¨¬ nếu không c¨® thần của bất cứ nước n¨¤o hay vương quốc n¨¤o c¨® thể giải ph¨®ng ch¨²ng khỏi tay ta v¨¤ tay cha ông ta, th¨¬ ngay cả Thi¨ºn Ch¨²a c¨¢c ngươi cũng không giải ph¨®ng c¨¢c ngươi khỏi tay ta được!¡± 16 Thuộc hạ của Xan-kh¨º-r¨ªp c¨°n n¨®i phạm đến Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a v¨¤ n¨®i phạm đến Kh¨ªt-ki-gia, tôi tớ Người. 17 Vua ấy cũng viết thư tho¨¢ mạ Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a Ít-ra-en v¨¤ n¨®i phạm đến Người rằng: ¡°Cũng như c¨¢c thần của c¨¢c nước thi¨ºn hạ đã không giải ph¨®ng dân m¨¬nh khỏi tay ta, th¨¬ Thi¨ºn Ch¨²a của Kh¨ªt-ki-gia cũng không giải ph¨®ng dân m¨¬nh khỏi tay ta được?¡± 18 Rồi ch¨²ng d¨´ng tiếng Giu-đa la lớn cho dân Gi¨º-ru-sa-lem đang ở tr¨ºn tường th¨¤nh phải sợ hãi, kinh ho¨¤ng, để chiếm lấy th¨¤nh. 19 Ch¨²ng n¨®i về Thi¨ºn Ch¨²a của Gi¨º-ru-sa-lem y hệt như n¨®i về c¨¢c thần của c¨¢c dân thi¨ºn hạ, coi 𨮠như sản phẩm do tay người ph¨¤m.

 

Lời cầu nguyện của vua Kh¨ªt-ki-gia đạt kết quả

 

(2 V 19 :35-37;20 1,12-19; Es 37:36-38; 39: 1-8)

 

20 V¨¬ những lời phạm thượng ấy, vua Kh¨ªt-ki-gia v¨¤ ngôn sứ I-sai-a, con ông A-mốc, cầu nguyện v¨¤ k¨ºu l¨ºn trời. 21 Bấy giờ Ðức Ch¨²a sai một thi¨ºn sứ đến ti¨ºu diệt tất cả dũng sĩ tinh nhuệ, c¨¢c vị chỉ huy v¨¤ c¨¢c tướng lãnh trong doanh trại của vua Át-sua. Vua phải xấu hổ r¨²t về xứ sở m¨¬nh. Khi vua v¨¤o đền thờ thần của m¨¬nh, mấy người con vua đã d¨´ng gươm hạ s¨¢t vua ngay tại chỗ. 22 Như thế Ðức Ch¨²a đã cứu vua Kh¨ªt-ki-gia v¨¤ dân cư ở Gi¨º-ru-sa-lem khỏi tay Xan-kh¨º-r¨ªp, vua Át-sua, v¨¤ khỏi tay mọi th¨´ địch, lại cho họ được y¨ºn ổn tư bề. 23 Nhiều người mang lễ phẩm đến Gi¨º-ru-sa-lem dâng k¨ªnh Ðức Ch¨²a v¨¤ mang tặng vật dâng Kh¨ªt-ki-gia, vua Giu-đa. Từ 𨮠về sau, nh¨¤ vua được mọi nước k¨ªnh trọng.

 

24 Trong những ng¨¤y ấy, vua Kh¨ªt-ki-gia mắc một chứng bệnh nguy hiểm. Vua cầu c¨´ng Ðức Ch¨²a; Người nhậm lời v¨¤ ban cho vua một dấu lạ. 25 Nhưng vua Kh¨ªt-ki-gia không đền đ¨¢p ơn huệ Ðức Ch¨²a đã ban; v¨¬ vua sinh l¨°ng ki¨ºu ngạo, n¨ºn cơn thịnh nộ gi¨¢ng tr¨ºn vua, tr¨ºn Giu-đa v¨¤ dân cư ở Gi¨º-ru-sa-lem. 26 Bấy giờ vua Kh¨ªt-ki-gia v¨¤ dân cư ở Gi¨º-ru-sa-lem hạ m¨¬nh xuống, sửa t¨ªnh ki¨ºu ngạo, n¨ºn cơn thịnh nộ của Ðức Ch¨²a không gi¨¢ng xuống nữa, bao lâu vua Kh¨ªt-ki-gia c¨°n sống. 27 Vua Kh¨ªt-ki-gia c¨® rất nhiều của cải v¨¤ được đầy vinh quang. Vua cho xây nhiều kho để chứa v¨¤ng, bạc, đ¨¢ quý, dầu thơm, khi¨ºn mộc v¨¤ tất cả những đồ quý gi¨¢, 28 cũng như c¨¢c kho để chứa l¨²a miến, rượu mới, dầu tươi; vua lại cho l¨¤m chuồng để nhốt s¨²c vật v¨¤ lập c¨¢nh đồng cỏ để nuôi chi¨ºn b¨°. 29 Vua truyền xây nhiều th¨¤nh v¨¤ nuôi rất nhiều đ¨¤n vật lớn nhỏ, v¨¬ Thi¨ºn Ch¨²a ban cho vua rất nhiều của cải.

 

T¨®m tắt triều đại vua Kh¨ªt-ki-gia (2 V 20:20-21)

 

30 Ch¨ªnh vua Kh¨ªt-ki-gia đã ngăn đầu nguồn nước suối Ghi-khôn, rồi dẫn nước chảy xuôi xuống ph¨ªa tây Th¨¤nh vua Ða-v¨ªt. Vua Kh¨ªt-ki-gia th¨¤nh công trong mọi điều toan t¨ªnh. 31 V¨¬ vậy, khi c¨¢c sứ giả được h¨¤ng thủ lãnh Ba-by-lon sai đến gặp vua, để điều tra về dấu lạ xảy ra trong xứ, Thi¨ºn Ch¨²a đã bỏ rơi vua, để thử xem l¨°ng dạ vua thế n¨¤o. 32 C¨°n c¨¢c việc kh¨¢c của vua Kh¨ªt-ki-gia cũng như c¨¢c việc đạo đức của vua, tất cả đều được viết trong s¨¢ch Thị Kiến của ngôn sứ I-sai-a, con ông A-mốc, trong s¨¢ch C¨¢c Vua Giu-đa v¨¤ Ít-ra-en. 33 Vua Kh¨ªt-ki-gia an nghỉ với tổ ti¨ºn v¨¤ được chôn cất gần con đường đi l¨ºn phần mộ con c¨¢i vua Ða-v¨ªt. Khi vua chết, to¨¤n thể Giu-đa v¨¤ dân cư Gi¨º-ru-sa-lem đã đến viếng vua. Con vua l¨¤ Mơ-na-se l¨ºn ngôi kế vị.

 

¨C Chương 33 ¨C

 

3. Sự Bất Trung Của C¨¢c Vua Mơ-Na-Se V¨¤ A-Môn

 

Vua Mơ-na-se ph¨¢ huỷ công tr¨¬nh của vua Kh¨ªt-ki-gia (2 V 21:1-9)

 

1 Mơ-na-se l¨ºn ngôi vua khi được mười hai tuổi, v¨¤ trị v¨¬ năm mươi lăm năm ở Gi¨º-ru-sa-lem. 2 Vua đã l¨¤m điều dữ tr¨¢i mắt Ðức Ch¨²a, theo những th¨®i gh¨º tởm của c¨¢c dân m¨¤ Ðức Ch¨²a đã trục xuất cho khuất mắt con c¨¢i Ít-ra-en. 3 Vua xây lại những nơi cao m¨¤ vua cha l¨¤ Kh¨ªt-ki-gia đã triệt hạ; vua lập c¨¢c tế đ¨¤n k¨ªnh Ba-an, l¨¤m c¨¢c cột thờ, sụp lạy to¨¤n thể c¨¢c thi¨ºn binh v¨¤ phụng thờ ch¨²ng.4 Vua xây c¨¢c tế đ¨¤n trong Nh¨¤ Ðức Ch¨²a, như Ðức Ch¨²a ph¨¢n: ¡°Ch¨ªnh ở Gi¨º-ru-sa-lem, Danh Ta sẽ tồn tại muôn đời.¡±

 

5 Trong hai sân của Nh¨¤ Ðức Ch¨²a, vua đã xây c¨¢c tế đ¨¤n k¨ªnh to¨¤n thể c¨¢c thi¨ºn binh. 6 Vua l¨¤m lễ thi¨ºu c¨¢c con trai m¨¬nh trong thung lũng Ben Hin-nôm, l¨¤m nghề chi¨ºm tinh v¨¤ ph¨´ thuỷ, lập ra c¨¢c cô đồng v¨¤ thầy b¨®i; vua l¨¤m nhiều điều dữ tr¨¢i mắt Ðức Ch¨²a để tr¨ºu giận người. 7 Vua đặt c¨¢c ngẫu tượng vua đã l¨¤m ra, trong Nh¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a, Nh¨¤ m¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a đã ph¨¢n với vua Ða-v¨ªt v¨¤ vua Sa-lô-môn, con vua: ¡°Tại Nh¨¤ n¨¤y v¨¤ ở Gi¨º-ru-sa-lem, nơi Ta đã chọn giữa mọi chi tộc Ít-ra-en, Ta sẽ đặt Danh Ta mãi mãi. 8 Ta sẽ không để chân Ít-ra-en rời khỏi phần đất Ta đã định cho tổ ti¨ºn ch¨²ng, chỉ cần ch¨²ng lo l¨¤m đ¨²ng theo những g¨¬ Ta đã truyền cho ch¨²ng v¨¤ đ¨²ng theo tất cả Lề Luật, quyết định v¨¤ ph¨¢n quyết qua trung gian Mô-s¨º.¡± 9 Vua Mơ-na-se đã l¨¤m cho Giu-đa v¨¤ Gi¨º-ru-sa-lem lạc đường, khiến họ l¨¤m điều dữ hơn cả những nước m¨¤ Ðức Ch¨²a đã ti¨ºu diệt trước mặt con c¨¢i Ít-ra-en. 10 Ðức Ch¨²a đã ph¨¢n với vua Mơ-na-se v¨¤ dân của vua, nhưng họ không quan tâm.

 

Vua Mơ-na-se trở lại (2 V 21:17-18)

 

11 Khi ấy, Ðức Ch¨²a đã cho c¨¢c tướng lãnh của vua Át-sua đến đ¨¢nh họ. Ch¨²ng d¨´ng m¨®c bắt vua Mơ-na-se đi, x¨ªch vua bằng sợi dây đồng chấp đôi v¨¤ điệu về Ba-by-lon. 12 Khi bị khốn quẫn, vua đã l¨¤m cho n¨¦t mặt Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của vua, dịu lại, v¨¤ vua đã hạ m¨¬nh xuống tột bậc trước nhan Thi¨ºn Ch¨²a của tổ ti¨ºn vua. 13 Vua đã cầu nguyện với Người v¨¤ Người đã nhậm lời vua. Người đã nghe lời vua van xin m¨¤ cho vua trở về Gi¨º-ru-sa-lem để cai trị vương quốc. Nhờ vậy, vua Mơ-na-se nhận biết rằng ch¨ªnh Ðức Ch¨²a mới thực l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a. 14 Sau đ¨®, vua xây một bức tường b¨ºn ngo¨¤i Th¨¤nh vua Ða-v¨ªt, về ph¨ªa tây Ghi-khôn, trong thung lũng, cho đến lối v¨¤o Cửa C¨¢; tường n¨¤y bao quanh Ô-phen. Vua xây bức tường n¨¤y rất cao. Vua c¨°n đặt c¨¢c tướng chỉ huy trong mọi th¨¤nh ki¨ºn cố của Giu-đa.

 

15 Vua dẹp c¨¢c thần ngoại bang v¨¤ c¨¢c ngẫu tượng ra khỏi Nh¨¤ Ðức Ch¨²a, cũng như mọi tế đ¨¤n vua đã xây tr¨ºn n¨²i Nh¨¤ Ðức Ch¨²a v¨¤ ở Gi¨º-ru-sa-lem. Vua quẳng tất cả ra ngo¨¤i th¨¤nh. 16 Vua t¨¢i lập b¨¤n thờ k¨ªnh Ðức Ch¨²a, dâng lễ tế kỳ an v¨¤ tạ ơn tr¨ºn b¨¤n thờ n¨¤y. Vua truyền Giu-đa phải phụng thờ Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a Ít-ra-en. 17 D¨´ vậy, dân ch¨²ng vẫn c¨°n tế lễ tr¨ºn c¨¢c tế đ¨¤n, nhưng l¨¤ để dâng k¨ªnh Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của họ.

 

18 Những truyện c¨°n lại của vua Mơ-na-se, lời vua cầu nguyện c¨´ng Thi¨ºn Ch¨²a v¨¤ những lời c¨¢c thầy chi¨ºm n¨®i với vua nhân danh Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a Ít-ra-en, tất cả điều n¨¤y được ghi trong s¨¢ch Công vụ c¨¢c vua Ít-ra-en. 19 Lời vua cầu nguyện, c¨¢ch vua được nhậm lời, mọi tội vua phạm, sự bất trung của vua, c¨¢c nơi cao vua đã dựng cũng như c¨¢c cột thờ v¨¤ c¨¢c ngẫu tượng trước khi vua hạ m¨¬nh xuống, tất cả đều được ghi ch¨¦p trong s¨¢ch Công vụ của ông Khô-dai. 20 Vua Mơ-na-se đã an nghỉ với tổ ti¨ºn v¨¤ được chôn cất trong cung điện của vua. Con vua l¨¤ A-môn l¨ºn ngôi kế vị.

 

Sự cứng l¨°ng của A-môn (2 V 21 :19-26)

 

21 A-môn l¨ºn l¨¤m vua khi được hai mươi hai tuổi, v¨¤ trị v¨¬ hai năm ở Gi¨º-ru-sa-lem. 22 Vua đã l¨¤m điều dữ tr¨¢i mắt Ðức Ch¨²a, như vua cha l¨¤ Mơ-na-se. Tất cả c¨¢c tượng thần vua Mơ-na-se, cha của vua, đã l¨¤m, vua A-môn đều tế lễ v¨¤ phụng thờ ch¨²ng. 23 Nhưng vua không hạ m¨¬nh xuống trước mặt Ðức Ch¨²a như vua Mơ-na-se, cha của vua, đã l¨¤m; tr¨¢i lại, vua c¨¤ng phạm th¨ºm nhiều tội. 24 C¨¢c thuộc hạ của vua đã âm mưu chống lại v¨¤ giết chết vua trong cung điện. 25 Dân trong xứ hạ s¨¢t mọi kẻ đã âm mưu chống lại vua A-môn; v¨¤ tôn con vua l¨¤ Giô-si-gia-hu l¨ºn ngôi kế vị.

 

¨C Chương 34 ¨C

 

4. Cuộc Cải C¨¢ch Dưới Triều Vua Giô-Si-Gia-Hu

 

Tổng qu¨¢t về triều đại Giô-si-gia-hu (2 V 22:1-2)

 

1 Giô-si-gia-hu l¨ºn l¨¤m vua khi được t¨¢m tuổi, v¨¤ trị v¨¬ ba mươi mốt năm ở Gi¨º-ru-sa-lem. 2 Vua đã l¨¤m những điều ngay ch¨ªnh trước mắt Ðức Ch¨²a v¨¤ đi theo đường lối vua Ða-v¨ªt, tổ ti¨ºn vua; vua không đi trệch b¨ºn phải b¨ºn tr¨¢i.

 

Những cuộc cải c¨¢ch đầu ti¨ºn

 

3 Năm thứ t¨¢m triều đại của vua, l¨²c c¨°n l¨¤ một thanh ni¨ºn, vua bắt đầu t¨¬m kiếm Thi¨ºn Ch¨²a của vua Ða-v¨ªt, tổ ti¨ºn vua; v¨¤ năm thứ mười hai, vua bắt đầu thanh tẩy xứ Giu-đa v¨¤ th¨¤nh Gi¨º-ru-sa-lem, loại ra khỏi 𨮠c¨¢c tế đ¨¤n, c¨¢c cột thờ, c¨¢c tượng tạc tượng đ¨²c. 4 Trước sự chứng kiến của vua, người ta triệt hạ c¨¢c tế đ¨¤n k¨ªnh thần Ba-an; c¨°n b¨¤n thờ dâng hương tr¨ºn c¨¢c tế đ¨¤n ấy, vua chặt n¨¢t ra; c¨¢c cột thờ, c¨¢c tượng tạc tượng đ¨²c bằng đồng vua đập tan, nghiền th¨¤nh mảnh vụn, rồi n¨¦m l¨ºn mộ những kẻ đã c¨²ng tế c¨¢c tượng ấy. 5 Vua đốt xương c¨¢c tư tế tr¨ºn c¨¢c tế đ¨¤n k¨ªnh c¨¢c tượng ấy, rồi thanh tẩy xứ Giu-đa v¨¤ th¨¤nh Gi¨º-ru-sa-lem. 6 Trong c¨¢c th¨¤nh của c¨¢c chi tộc Mơ-na-se, Ép-ra-im, Si-m¨º-ôn, cho đến N¨¢p-ta-li, cũng như lãnh thổ bị chiếm đ¨®ng chung quanh c¨¢c chi tộc n¨¤y, 7 vua triệt hạ c¨¢c tế đ¨¤n, c¨¢c cột thờ; c¨°n c¨¢c tượng tạc, vua chặt ra, rồi nghiền th¨¤nh mảnh vụn. Trong khắp Ít-ra-en, vua chặt tất cả c¨¢c b¨¤n thờ dâng hương, rồi trở về Gi¨º-ru-sa-lem.

 

Công tr¨¬nh tu bổ Ðền Thờ (2 V 22:3-7)

 

8 Năm thứ mười t¨¢m triều đại của vua, sau khi thanh tẩy xứ sở v¨¤ Nh¨¤ Ðức Ch¨²a, vua sai ông Sa-phan, con ông A-xan-gia-hu, ông Ma-a-x¨º-gia-hu tổng đốc Gi¨º-ru-sa-lem v¨¤ ông Giô-¨¢c, con vi¨ºn quản lý văn khố Giô-a-kh¨¢t, đi tr¨´ng tu Nh¨¤ Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của vua. 9 Họ đến gặp thượng tế Khin-ki-gia-hu, mang theo số bạc dâng v¨¤o Nh¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a, m¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi canh cửa đã nhận được từ tay những người thuộc c¨¢c chi tộc Mơ-na-se, Ép-ra-im v¨¤ từ khắp nơi trong Ít-ra-en, cũng như to¨¤n cõi Giu-đa, Ben-gia-min v¨¤ c¨¢c dân cư ở Gi¨º-ru-sa-lem. 10 Họ trao số bạc 𨮠cho những người lo việc sửa chữa, những người được đặt l¨ºn lo việc Nh¨¤ Ðức Ch¨²a. Những người n¨¤y trả công cho thợ để sửa chữa v¨¤ tr¨´ng tu Nh¨¤ Ðức Ch¨²a, 11 lại cũng trao bạc cho c¨¢c thợ mộc v¨¤ thợ xây nh¨¤ để mua đ¨¢ đẽo v¨¤ gỗ l¨¤m x¨¤, l¨¤m rầm thay v¨¤o c¨¢c gian nh¨¤ c¨¢c vua Giu-đa đã để hư hại.

 

12 Những người thợ n¨¤y h¨¤nh động li¨ºm ch¨ªnh. Họ l¨¤m việc dưới quyền những người c¨® tr¨¢ch nhiệm hướng dẫn; 𨮠l¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi Gia-kh¨¢t, Ô-v¨¢t-gia-hu, thuộc d¨°ng dõi Mơ-ra-ri, v¨¤ c¨¢c ông Dơ-kh¨¢c-gia v¨¤ Mơ-su-lam thuộc d¨°ng dõi Cơ-h¨¢t. C¨¢c thầy L¨º-vi l¨¤ những người chơi thạo c¨¢c nhạc kh¨ª 13 đứng trông coi những phu khuân v¨¢c v¨¤ hướng dẫn mọi công nhân, mỗi người tuỳ theo khả năng nghề nghiệp của m¨¬nh. Trong số c¨¢c thầy L¨º-vi, c¨® những người l¨¤m ký lục, lục sự v¨¤ giữ cửa.

 

T¨¬m thấy s¨¢ch Luật (2 V 22:8-13)

 

14 Ðang l¨²c người ta lấy số bạc đã dâng v¨¤o Nh¨¤ Ðức Ch¨²a ra, th¨¬ tư tế Khin-ki-gia-hu thấy s¨¢ch Luật của Ðức Ch¨²a đã được ban qua ông Mô-s¨º. 15 Ông Khin-ki-gia-hu l¨ºn tiếng n¨®i với ký lục Sa-phan: ¡°Tôi đã t¨¬m thấy s¨¢ch Luật trong Nh¨¤ Ðức Ch¨²a.¡± Rồi ông Khin-ki-gia-hu trao s¨¢ch ấy cho ông Sa-phan. 16 Ông Sa-phan đem về cho vua v¨¤ thưa rằng: ¡°Tất cả những g¨¬ vua ký th¨¢c cho bề tôi th¨¬ họ đang thi h¨¤nh. 17 Họ đã xuất số bạc t¨¬m thấy trong Nh¨¤ Ðức Ch¨²a cho những người phụ tr¨¢ch, những người lo việc sửa chữa.¡± 18 Rồi ký lục Sa-phan b¨¢o tin cho vua như sau: ¡°Tư tế Khin-ki-gia-hu đã đưa cho tôi một cuốn s¨¢ch.¡± Sau đ¨®, ông Sa-phan đọc s¨¢ch trước mặt vua.

 

19 Nghe những lời ghi ch¨¦p trong s¨¢ch Luật, vua x¨¦ ¨¢o m¨¬nh ra, 20 rồi truyền lệnh sau đây cho ông Khin-ki-gia-hu, cho ông A-khi-cam, con ông Sa-phan, cho ông Áp-đôn, con ông Mi-kha, cho ký lục Sa-phan v¨¤ ông A-xa-gia, tôi tớ của vua: 21 ¡°Hãy đi thỉnh ý Ðức Ch¨²a cho ta, cho số s¨®t c¨°n lại trong Ít-ra-en v¨¤ trong Giu-đa về những lời ghi ch¨¦p trong s¨¢ch đã t¨¬m thấy đây, v¨¬ Ðức Ch¨²a đã bừng bừng nổi cơn thịnh nộ chống lại ch¨²ng ta, bởi lẽ tổ ti¨ºn ch¨²ng ta đã không giữ lời Ðức Ch¨²a m¨¤ l¨¤m theo mọi điều đã được ghi ch¨¦p trong s¨¢ch n¨¤y.¡±

 

Lời sấm của nữ ngôn sứ (2 V 22:14-20)

 

22 Ông Khin-ki-gia-hu v¨¤ những người vua đã chỉ định, đi gặp nữ ngôn sứ Khun-đa, vợ người phụ tr¨¢ch ph¨°ng lễ phục l¨¤ ông Sa-lum, con ông To¨®c-h¨¢t, ch¨¢u ông Kh¨¢t-ra; b¨¤ ở tại khu vực phụ thuộc th¨¤nh Gi¨º-ru-sa-lem. Họ đã thưa chuyện với b¨¤ như lệnh vua truyền. 23 Rồi b¨¤ bảo họ: ¡°Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của Ít-ra-en, ph¨¢n thế n¨¤y: ¡°Hãy n¨®i với người đã cử ngươi đến gặp ta: 24 Ðức Ch¨²a ph¨¢n thế n¨¤y: Ta sắp gi¨¢ng hoạ xuống nơi đ¨®, xuống dân cư ở nơi đ¨®, gi¨¢ng tất cả những lời nguyền rủa đã được ghi ch¨¦p trong s¨¢ch m¨¤ người ta đã đọc trước mặt vua Giu-đa. 25 V¨¬ ch¨²ng đã bỏ Ta v¨¤ đã đốt hương k¨ªnh c¨¢c thần kh¨¢c để tr¨ºu giận Ta bằng mọi việc tay ch¨²ng l¨¤m; cơn thịnh nộ của Ta sẽ tr¨²t xuống nơi n¨¤y v¨¤ cơn thịnh nộ 𨮠sẽ khôn nguôi. 26 C¨¢c ông hãy n¨®i thế n¨¤y với vua Giu-đa đã sai c¨¢c ông đi thỉnh ý Ðức Ch¨²a: Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của Ít-ra-en, ph¨¢n thế n¨¤y: Những lời m¨¤ ngươi đã nghe¡­ 27 v¨¬ ngươi đã mềm l¨°ng v¨¤ hạ m¨¬nh trước nhan Thi¨ºn Ch¨²a, khi nghe những lời Ta đã n¨®i chống lại nơi 𨮠v¨¤ dân cư ở đ¨®, v¨¬ ngươi đã hạ m¨¬nh trước nhan Ta, đã x¨¦ ¨¢o m¨¬nh ra v¨¤ kh¨®c l¨®c trước nhan Ta, th¨¬ Ta, Ta cũng đã nghe, sấm ngôn của Ðức Ch¨²a. 28 N¨¤y Ta sẽ cho ngươi sum họp với tổ ti¨ºn ngươi, ngươi sẽ được b¨¬nh y¨ºn sum họp nơi phần mộ ngươi. Mắt ngươi sẽ không thấy g¨¬ về tất cả tai hoạ Ta sắp gi¨¢ng xuống nơi n¨¤y.¡± Họ đã tr¨¬nh lại cho vua câu trả lời ấy.

 

T¨¢i lập giao ước (2 V 23:1-20)

 

29 Vua sai người tập hợp tất cả kỳ mục của Giu-đa v¨¤ Gi¨º-ru-sa-lem lại. 30 Rồi c¨´ng với mọi người Giu-đa v¨¤ dân cư ở Gi¨º-ru-sa-lem, cũng như c¨¢c tư tế, c¨¢c thầy L¨º-vi v¨¤ to¨¤n dân từ người lớn nhất đến người nhỏ nhất. Vua l¨ºn nh¨¤ Ðức Ch¨²a, đọc cho họ nghe tất cả c¨¢c lời trong s¨¢ch Giao Ước đã t¨¬m thấy trong Nh¨¤ Ðức Ch¨²a. 31 Ðứng tr¨ºn bệ cao vua lập giao ước trước nhan Ðức Ch¨²a, cam kết đi theo Ðức Ch¨²a v¨¤ hết l¨°ng hết dạ tuân giữ c¨¢c mệnh lệnh, chỉ thị v¨¤ quy tắc của Người, để thi h¨¤nh c¨¢c khoản Giao Ước được ghi ch¨¦p trong s¨¢ch đ¨®. 32 Vua truyền cho tất cả những người đang c¨® mặt ở Gi¨º-ru-sa-lem v¨¤ Ben-gia-min phải tuân h¨¤nh; dân cư ở Gi¨º-ru-sa-lem giữ đ¨²ng Giao Ước của Thi¨ºn Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của tổ ti¨ºn họ. 33 Vua Giô-si-gia-hu loại bỏ tất cả những điều gh¨º tởm ra khỏi đất đai thuộc con c¨¢i Ít-ra-en v¨¤ bắt buộc tất cả những ai đang ở Ít-ra-en phải phụng thờ Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của họ. Trong suốt đời vua, họ đã không rời bỏ Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của tổ ti¨ºn họ.

 

¨C Chương 35 ¨C

 

Chuẩn bị lễ Vượt Qua (2 V 23:21)

 

1 Vua Giô-si-gia-hu cử h¨¤nh lễ Vượt Qua k¨ªnh Ðức Ch¨²a ở Gi¨º-ru-sa-lem. Chi¨ºn Vượt Qua được s¨¢t tế v¨¤o ng¨¤y mười bốn th¨¢ng thứ nhất.

 

2 Vua cắt đặt c¨¢c tư tế v¨¤o những chức vụ tương xứng v¨¤ khuyến kh¨ªch họ y¨ºn tâm phục vụ Nh¨¤ Ðức Ch¨²a. 3 Vua n¨®i với c¨¢c thầy L¨º-vi, l¨¤ những người huấn luyện to¨¤n thể Ít-ra-en v¨¤ l¨¤ những người được th¨¢nh hiến cho Ðức Ch¨²a: ¡°Từ khi H¨°m Bia được đặt trong Nh¨¤ do vua Sa-lô-môn, con vua Ða-v¨ªt, vua Ít-ra-en, xây cất, c¨¢c ông không c¨°n phải kề vai khi¨ºng nữa. Bây giờ c¨¢c ông hãy lo phụng thờ Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của c¨¢c ông, v¨¤ phục vụ Ít-ra-en, dân Người. 4 C¨¢c ông hãy sẵn s¨¤ng, theo gia tộc v¨¤ nh¨®m m¨¬nh đ¨²ng như sắc chỉ của vua Ða-v¨ªt, vua Ít-ra-en, v¨¤ sắc lệnh của vua Sa-lô-môn, con vua Ða-v¨ªt. 5 Trong Nơi Th¨¢nh, c¨¢c ông hãy đứng v¨¤o chỗ d¨¤nh cho gia đ¨¬nh c¨¢c thầy L¨º-vi để phục vụ gia tộc anh em c¨¢c ông l¨¤ con c¨¢i trong dân. 6 Hãy s¨¢t tế chi¨ºn Vượt Qua, hãy th¨¢nh hiến v¨¤ chuẩn bị cho anh em c¨¢c ông cử h¨¤nh lễ Vượt Qua, như Ðức Ch¨²a đã truyền qua ông Mô-s¨º.¡±

 

Ðại lễ (2 V 23:22)

 

7 Vua Giô-si-gia-hu tặng cho con c¨¢i trong dân c¨¢c th¨² vật nhỏ, chi¨ºn v¨¤ d¨º, để cho mọi người c¨® mặt mừng lễ Vượt Qua, tổng số l¨¤ ba mươi ng¨¤n con; v¨¤ b¨° khoảng ba ng¨¤n con. Tất cả s¨²c vật ấy đều lấy trong t¨¤i sản của vua. 8 C¨¢c thủ lãnh của vua cũng tr¨ªch phần ri¨ºng tặng l¨¤m lễ vật tự nguyện cho dân, cho c¨¢c tư tế v¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi. C¨¢c ông Khin-ki-gia-hu, Dơ-kh¨¢c-gia-hu v¨¤ Giơ-khi-¨ºn, những người cai quản Nh¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a, tặng cho c¨¢c tư tế hai ng¨¤n s¨¢u trăm con chi¨ºn v¨¤ ba trăm con b¨° để mừng lễ Vượt Qua. 9 C¨¢c thủ lãnh của c¨¢c thầy L¨º-vi l¨¤ c¨¢c ông Cô-nan-gia-hu, Sơ-ma-gia-hu, Nơ-than-¨ºn c¨´ng anh em, Kha-s¨¢p-gia-hu, Giơ-y-¨ºn, Giô-da-v¨¢t tr¨ªch tặng c¨¢c thầy L¨º-vi năm ng¨¤n con chi¨ºn v¨¤ năm trăm con b¨° để mừng lễ Vượt Qua. 10 Công việc sắp xếp xong, c¨¢c tư tế đứng v¨¤o vị tr¨ª của m¨¬nh, c¨°n c¨¢c thầy L¨º-vi đứng theo nh¨®m ri¨ºng, đứng như lệnh vua truyền. 11 Rồi họ s¨¢t tế chi¨ºn Vượt Qua; c¨¢c tư tế nhận lấy m¨¢u từ tay c¨¢c thầy L¨º-vi m¨¤ rảy; c¨°n c¨¢c thầy L¨º-vi th¨¬ lột da c¨¢c con vật s¨¢t tế. 12 Khi chia phần cho con c¨¢i trong dân tuỳ theo mỗi gia tộc, họ để ri¨ºng phần l¨¤m lễ to¨¤n thi¨ºu dâng cho Ðức Ch¨²a, như ghi ch¨¦p trong s¨¢ch ông Mô-s¨º. Ðối với b¨° cũng thế. 13 Họ nướng chi¨ºn Vượt Qua theo luật định; c¨°n c¨¢c của th¨¢nh hiến kh¨¢c th¨¬ nấu trong nồi, vạc, chảo, rồi họ mau mắn phân ph¨¢t cho to¨¤n thể con c¨¢i trong dân. 14 Sau đ¨®, họ mới dọn cho m¨¬nh v¨¤ cho c¨¢c tư tế, v¨¬ c¨¢c tư tế, con c¨¢i ông A-ha-ron, phải dâng lễ to¨¤n thi¨ºu v¨¤ mỡ mãi cho đến đ¨ºm; v¨¬ thế c¨¢c thầy L¨º-vi dọn cho m¨¬nh v¨¤ cho c¨¢c tư tế, con c¨¢i ông A-ha-ron. 15 C¨¢c ca vi¨ºn, con c¨¢i ông A-x¨¢p, đứng ở chỗ của m¨¬nh theo lệnh truyền của vua Ða-v¨ªt, của c¨¢c ông A-x¨¢p, H¨º-man, Giơ-đu-thun, thầy chi¨ºm của vua; c¨°n những người canh đứng ở c¨¢c cửa. Không ai xao lãng công việc của m¨¬nh, v¨¬ anh em của họ l¨¤ c¨¢c thầy L¨º-vi chuẩn bị cho họ đầy đủ.

 

16 Thế l¨¤ trong ng¨¤y hôm ấy, tất cả việc phụng thờ Ðức Ch¨²a đã được tổ chức để cử h¨¤nh lễ Vượt Qua v¨¤ dâng lễ to¨¤n thi¨ºu tr¨ºn b¨¤n thờ Ðức Ch¨²a đ¨²ng như lệnh vua Giô-si-gia-hu đã truyền. 17 Bấy giờ, con c¨¢i Ít-ra-en c¨® mặt đã cử h¨¤nh lễ Vượt Qua cũng như lễ B¨¢nh Không Men trong bảy ng¨¤y. 18 Chưa bao giờ c¨® một lễ Vượt Qua n¨¤o được cử h¨¤nh như thế trong Ít-ra-en, từ thời ngôn sứ Sa-mu-en, v¨¤ cũng chẳng c¨® một vua n¨¤o trong Ít-ra-en đã cử h¨¤nh lễ Vượt Qua như vua Giô-si-gia-hu đã cử h¨¤nh, c¨® đông đủ tư tế, c¨¢c thầy L¨º-vi, to¨¤n thể Giu-đa v¨¤ Ít-ra-en, cũng như c¨¢c dân cư ở Gi¨º-ru-sa-lem tham dự.

 

Triều đại Giô-si-gia-hu kết th¨²c (2 V 23: 23, 29 -30 a)

 

19 Lễ Vượt Qua n¨¤y được cử h¨¤nh v¨¤o năm thứ mười t¨¢m triều Giô-si-gia-hu. 20 Sau tất cả những việc vua Giô-si-gia-hu đã l¨¤m để tr¨´ng tu Nh¨¤ Ðức Ch¨²a rồi, th¨¬ Nơ-khô, vua Ai-cập, dẫn quân đi giao chiến ở C¨¢c-cơ-m¨ªt, b¨ºn bờ sông Êu-phơ-r¨¢t. Vua Giô-si-gia-hu ra đ¨®n vua Nơ-khô. 21 Vua n¨¤y sai sứ giả đến gặp vua Giô-si-gia-hu v¨¤ n¨®i: ¡°N¨¤y vua Giu-đa, giữa tôi v¨¤ ng¨¤i c¨® chuyện g¨¬ thế? Hôm nay tôi đến đây không phải để chống lại ng¨¤i, nhưng để chống lại một d¨°ng họ th¨´ nghịch, v¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a truyền cho tôi phải l¨¤m gấp. Thôi, đừng cưỡng lại Thi¨ºn Ch¨²a, Ðấng đang ở với tôi, kẻo nh¨¤ vua bị Người ti¨ºu diệt.¡± 22 Nhưng vua Giô-si-gia-hu không chịu r¨²t lui, vẫn cứ giao chiến với vua Nơ-khô, lại không chịu nghe lời vua Nơ-khô n¨®i nhân danh Thi¨ºn Ch¨²a. Vua ra ngh¨ºnh chiến tại c¨¢nh đồng Mơ-gh¨ªt-đô 23 v¨¤ bị l¨ªnh d¨´ng t¨ºn bắn tr¨²ng. Vua liền n¨®i với thuộc hạ: ¡°Ðưa ta đi, ta bị trọng thương rồi!¡± 24 Thuộc hạ đưa vua ra khỏi xe trận, chuyển sang xe thứ hai v¨¤ trở về Gi¨º-ru-sa-lem. Tại đây vua tắt thở v¨¤ được chôn cất trong phần mộ của tổ ti¨ºn. Cả xứ Giu-đa v¨¤ th¨¤nh Gi¨º-ru-sa-lem đều để tang vua Giô-si-gia-hu. 25 Ông Gi¨º-r¨º-mi-a l¨¤m một b¨¤i điếu ca kh¨®c vua Giô-si-gia-hu. Cho đến ng¨¤y nay, tất cả nam nữ ca vi¨ºn đều n¨®i đến vua Giô-si-gia-hu trong c¨¢c b¨¤i điếu ca của họ; điều n¨¤y trở th¨¤nh tục lệ ở Ít-ra-en. C¨¢c b¨¤i n¨¤y đã được ghi ch¨¦p trong s¨¢ch điếu ca.

 

26 C¨¢c truyện c¨°n lại của vua Giô-si-gia-hu v¨¤ những việc tốt l¨¤nh vua đã l¨¤m đều đ¨²ng với những điều đã được ghi ch¨¦p trong s¨¢ch Luật của Ðức Ch¨²a. 27 C¨¢c truyện ấy, từ đầu đến cuối, đều được ghi ch¨¦p trong s¨¢ch c¨¢c Vua Ít-ra-en v¨¤ Giu-đa.

 

¨C Chương 36 ¨C

 

5. T¨¬nh H¨¬nh Ít-Ra-En Cuối Thời Quân Chủ

 

Vua Giơ-hô-a-kh¨¢t (2 V 23:30b-34)

 

1 Dân trong xứ chọn Giơ-hô-a-kh¨¢t, con vua Giô-si-gia-hu v¨¤ tôn l¨ºn l¨¤m vua kế vị vua cha tại Gi¨º-ru-sa-lem. 2 Giơ-hô-a-kh¨¢t l¨ºn ngôi vua khi được hai mươi ba tuổi, v¨¤ trị v¨¬ ba th¨¢ng ở Gi¨º-ru-sa-lem. 3 Vua Ai-cập truất phế vua Giơ-hô-a-kh¨¢t v¨¤ không cho cai trị ở Gi¨º-ru-sa-lem nữa, lại bắt dân trong xứ phải triều cống ba ng¨¤n ký bạc v¨¤ ba mươi ký v¨¤ng. 4 Vua Ai-cập đặt En-gia-kim l¨¤ anh vua Giơ-hô-a-kh¨¢t l¨ºn l¨¤m vua Giu-đa v¨¤ Gi¨º-ru-sa-lem, rồi cho đổi t¨ºn l¨¤ Giơ-hô-gia-kim; c¨°n em vua n¨¤y l¨¤ Giô-a-kh¨¢t th¨¬ vua Nơ-khô bắt đưa sang Ai-cập.

 

Vua Giơ-hô-gia-kim (2 V 23:36-24:6)

 

5 Giơ-hô-gia-kim l¨ºn ngôi vua khi được hai mươi lăm tuổi, v¨¤ trị v¨¬ mười một năm ở Gi¨º-ru-sa-lem; vua đã l¨¤m điều dữ tr¨¢i mắt Ðức Ch¨²a l¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a của vua, 6 n¨ºn bị Na-bu-cô-đô-nô-xo, vua Ba-by-lon tiến đ¨¢nh, bị x¨ªch bằng sợi dây đồng chấp đôi v¨¤ bị điệu về Ba-by-lon. 7 Vua Na-bu-cô-đô-nô-xo cho đem một số đồ d¨´ng trong Nh¨¤ Ðức Ch¨²a về Ba-by-lon v¨¤ để ở điện thờ của vua tại đ¨®. 8 C¨¢c truyện kh¨¢c của vua Giơ-hô-gia-kim v¨¤ những điều gh¨º tởm vua l¨¤m, c¨´ng c¨¢c điều xảy đến cho vua, tất cả đều được ghi ch¨¦p trong s¨¢ch C¨¢c Vua Ít-ra-en v¨¤ Giu-đa. Giơ-hô-gia-khin, con vua, l¨ºn ngôi kế vị.

 

Vua Giơ-hô-gia-khin (2 V 24:8-17)

 

9 Giơ-hô-gia-khin l¨ºn ngôi vua khi được mười t¨¢m tuổi, v¨¤ trị v¨¬ ba th¨¢ng mười ng¨¤y ở Gi¨º-ru-sa-lem. Vua đã l¨¤m điều dữ tr¨¢i mắt Ðức Ch¨²a. 10 V¨¤o dịp đầu năm mới, vua Na-bu-cô-đô-nô-xo sai người đến điệu vua Giơ-hô-gia-khin về Ba-by-lon c¨´ng với c¨¢c đồ vật quý gi¨¢ của Nh¨¤ Ðức Ch¨²a, rồi đặt ch¨² của vua n¨¤y l¨¤ X¨ªt-ki-gia-hu l¨ºn l¨¤m vua Giu-đa v¨¤ Gi¨º-ru-sa-lem.

 

Vua X¨ªt-ki-gia-hu (2 V 24:18-20; Gr 52:1-3a)

 

11 X¨ªt-ki-gia-hu l¨ºn ngôi vua khi được hai mươi mốt tuổi, v¨¤ trị v¨¬ mười một năm ở Gi¨º-ru-sa-lem. 12 Vua đã l¨¤m điều dữ tr¨¢i mắt Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của vua, v¨¤ không chịu hạ m¨¬nh xuống trước mặt ngôn sứ Gi¨º-r¨º-mi-a l¨¤ người đã n¨®i nhân danh Ðức Ch¨²a. 13 Mặc d¨´ vua Na-bu-cô-đô-nô-xo bắt vua phải thề nhân danh Thi¨ºn Ch¨²a, nhưng vua vẫn nổi l¨ºn chống lại, v¨¤ c¨°n cứng đầu cứng cổ, l¨°ng chai dạ đ¨¢, không chịu trở về c¨´ng Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a Ít-ra-en.

 

Dân tộc

 

14 Tất cả c¨¢c thủ lãnh của c¨¢c tư tế v¨¤ dân ch¨²ng mỗi ng¨¤y một th¨ºm bất trung bất nghĩa, học theo mọi th¨®i gh¨º tởm của chư dân v¨¤ l¨¤m cho Nh¨¤ Ðức Ch¨²a đã được th¨¢nh hiến ở Gi¨º-ru-sa-lem ra ô uế. 15 Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của tổ ti¨ºn họ vẫn không ngừng sai sứ giả của Người đến cảnh c¨¢o họ, v¨¬ Người hằng thương x¨®t dân v¨¤ th¨¢nh điện của Người. 16 Nhưng họ nhạo cười c¨¢c sứ giả của Thi¨ºn Ch¨²a, khinh thường lời Người v¨¤ chế giễu c¨¢c ngôn sứ của Người, khiến Ðức Ch¨²a bừng bừng nổi giận m¨¤ trừng phạt dân Người đến vô phương cứu chữa.

 

Sụp đổ (2 V 25:1-21; Gr 52:3b-11)

 

17 Ðức Ch¨²a để cho vua Can-đ¨º tiến l¨ºn đ¨¢nh họ; vua n¨¤y d¨´ng gươm giết c¨¢c thanh ni¨ºn ngay trong Th¨¢nh Ðiện của họ, chẳng ch¨²t x¨®t thương bất kể thanh ni¨ºn thiếu nữ, kẻ đầu xanh cũng như người t¨®c bạc. Ðức Ch¨²a trao tất cả họ v¨¤o tay vua Can-đ¨º. 18 Mọi đồ vật trong Nh¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a, d¨´ to hay nhỏ, c¨¢c kho t¨¤ng của Nh¨¤ Ðức Ch¨²a, c¨¢c kho t¨¤ng của nh¨¤ vua v¨¤ của c¨¢c tướng lãnh, vua Can-đ¨º đều cho đưa về Ba-by-lon. 19 Quân Can-đ¨º đốt Nh¨¤ Thi¨ºn Ch¨²a, triệt hạ tường th¨¤nh Gi¨º-ru-sa-lem, ph¨®ng hoả đốt c¨¢c lâu đ¨¤i trong th¨¤nh v¨¤ ph¨¢ huỷ mọi đồ đạc quý gi¨¢. 20 Những ai c¨°n s¨®t lại không bị gươm đâm, th¨¬ vua bắt đi đ¨¤y ở Ba-by-lon; họ trở th¨¤nh nô lệ của vua v¨¤ con ch¨¢u vua, cho đến thời vương quốc Ba-tư ngự trị. 21 Thế l¨¤ ứng nghiệm lời Ðức Ch¨²a ph¨¢n, qua miệng ngôn sứ Gi¨º-r¨º-mi-a rằng: cho đến khi đất được hưởng b¨´ những năm sa-b¨¢t v¨¤ suốt thời gian n¨® bị t¨¤n ph¨¢, n¨® sẽ nghỉ, cho hết bảy mươi năm tr¨°n.

 

Hướng về tương lai (Xh 1:1-4)

 

22 Năm thứ nhất thời vua Ky-rô trị v¨¬ nước Ba-tư, để lời Ðức Ch¨²a ph¨¢n qua miệng ngôn sứ Gi¨º-r¨º-mi-a được ho¨¤n to¨¤n ứng nghiệm, Ðức Ch¨²a t¨¢c động tr¨ºn tâm tr¨ª Ky-rô, vua Ba-tư. Vua thông b¨¢o cho to¨¤n vương quốc v¨¤ ra sắc chỉ như sau: 23 ¡°Ky-rô, vua Ba-tư, ph¨¢n thế n¨¤y: ¡°Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a tr¨ºn trời, đã ban cho ta mọi vương quốc dưới đất. Ch¨ªnh Người trao cho ta tr¨¢ch nhiệm t¨¢i thiết cho Người một ngôi Nh¨¤ ở Gi¨º-ru-sa-lem tại Giu-đa. Vậy ai trong c¨¢c ngươi thuộc dân của Người, th¨¬ xin Ðức Ch¨²a, Thi¨ºn Ch¨²a của họ ở với họ, v¨¤ họ hãy tiến l¨ºn¡­!¡±

¡¡

    

¡¡